زگیل تناسلی (condyloma acuminatum) یکی از بیماری‌های مقاربتی است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. این بیماری به صورت برجستگی‌های کوچک یا بزرگ پوستی در ناحیه تناسلی ظهور کرده که شکل زگیل تناسلی ممکن است تکی یا چندتایی باشند.
احتمال ابتلا به انواع زگیل تناسلی در هر دو جنس خانم‌ها و آقایان وجود دارد. اکنون این سوال پیش می‌آید که زگیل تناسلی چیست؟ در ادامه این مطلب به معرفی این بیماری و انواع زگیل تناسلی در مردان و زنان می‌پردازیم، پس تا انتها همراه ما باشید.
عامل و علت زگیل تناسلی
عامل و علت زگیل تناسلی ، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. ابتدا باید بدانید که این ویروس بیش از ۴۰ گونه مختلف دارد، اما فقط تعداد کمی از آن‌ها به عنوان عامل بیماری زگیل تناسلی شناخته می‌شوند. در واقع زگیل تناسلی از نمونه‌های کم خطر ویروس HPV است، اما برخی از گونه‌های این ویروس خطرناک بوده و با ابتلا به انواع سرطان مقعد یا رحم مرتبط هستند.
راه هاي انتقال hpv رابطه جنسی دهانی، واژینال و مقعدی است. محل ظهور زگیل‌ها نیز به نوع رابطه جنسی بستگی دارد. مثلا در پی رابطه جنسی دهانی، زائده‌های پوستی در دهان، لب‌ها، زبان یا گلو ایجاد می‌شوند.
انواع زگیل تناسلی
ویروس اچ پی وی (human papillomavirus) انواع مختلفی دارد که آن‌ها را با اعداد نامگذاری می‌کنند. از جمله انواع این ویروس می‌توان به ویروس‌های اچ پی وی 6، 11، 16، 18، 31، 33، 45، 52، 58 و… اشاره کرد. با این وجود عامل زگیل تناسلی ویروس hpv نوع ۶ و ۱۱ است. توجه داشته باشید که بلافاصله پس از ورود ویروس به بدن، علائم زگیل تناسلی بروز نمی‌کند.
انواع ویروس HPV را می‌توان به نوع کم خطر و نوع خطرناک تقسیم‌بندی کرد:
ویروس HPV کم خطر
عامل و علت زگیل تناسلی در مردان و زنان است که درد و مشکلات شدیدی را به دنبال ندارند. انواع زگیل تناسلی کم خطر شایع‌تر بوده و در اثر ویروس HPV نوع ۶ و ۱۱ ایجاد می‌شود.
ویروس HPV خطرناک
منابع علمی ابتلا به برخی از گونه‌های خطرناک ویروس HPV را با انواع سرطان دهانه رحم و یا سرطان مقعد مرتبط دانسته‌اند.
انواع زگیل تناسلی مردانه
انواع زگیل تناسلی در مردان موجب بروز زائده‌های پوستی بزرگ یا کوچک می‌شود که محل قرارگیری آن‌ها بخش‌های مختلف اندام تناسلی یا دهان است. علائم زگیل تناسلی معمولا دردناک نیست، اما ممکن است با سوزش یا خارش همراه شوند. محل‌های ایجاد زگیل تناسلی در آقایان به شرح زیر است:
- اطراف کشاله ران
- روی آلت تناسلی
- کیسه‌های بیضه
- داخل یا اطراف مقعد
- ران پا
- زگیل دهان، روی لب‌ها، زبان یا گلو
معمولا انواع زگیل تناسلی مردانه که در کلاهک آلت و نزدیکی دهانه خروجی قرار دارد، در هنگام ادرار مشکلات بیشتری را به وجود می‌آورند.
انواع زگیل تناسلی در زنان
همانطور که گفتیم، علت زگیل تناسلی در زنان نیز همان ویروس HPV نوع ۶ و ۱۱ است. انواع زگیل تناسلی زنان هم به صورت زائده‌های پوستی بروز می‌کند که محل ایجاد این زائده‌ها با مردان متفاوت است. انواع زگیل تناسلی زنان در اندام‌های زیر دیده می‌شود:
- در داخل یا خارج واژن
- روی دهانه رحم
- در محل خروج ادرار
- زگیل مقعد در خارج یا داخل
- روی لب‌ها، زبان، دهان یا گلو
زگیل‌های تناسلی در زمان زایمان خانم‌ها مشکل آفرین می‌شوند، چراکه مانع از کشش کامل بافت‌های واژن در هنگام زایمان طبیعی خواهد شد. همچنین در اثر فشار وارده پس از کشش واژن، احتمال خونریزی زگیل‌ها افزایش می‌یابد. برای حل مشکلات ناشی از انواع زگیل تناسلی در زنان، مشاوره با پزشک زنان بهترین انتخاب ممکن است.
علائم زگیل تناسلی
علائم hpv در مردان و زنان تقریبا یکسان است که نشانه اصلی آن زائده‌های پوستی با اندازه‌های مختلف در نواحی تناسلی و دهان خواهد بود. این زگیل‌ها معمولا درد ندارد اما ممکن است با سوزش، خارش یا خونریزی همراه شوند. در واقع تفاوت این علائم در خانم‌ها و آقایان را محل زگیل‌ها مشخص می‌کند.
علائم زگیل تناسلی در زنان یا مردان که به صورت سوزش و خارش است، معمولا در هنگام ادرار و اجابت مزاج آزاردهنده‌تر می‌شود و فرد در این مرحله، نیاز به درمان زگیل‌ها خواهد داشت.
درمان زگیل تناسلی
پس از مشاهده علائم انواع زگیل تناسلی مردانه یا زنانه، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص بیماری، ابتدا درباره روابط جنسی بیمار و وضعیت و علائم او سوال می‌پرسد. در مرحله بعد معاینه فیزیکی و انجام آزمایش hpv (آزمایش خون، پاپ اسمیر و نمونه‌برداری بیوپسی) وجود یا عدم وجود ویروس HPV را مشخص می‌کند.
متاسفانه تاکنون برای از بین بردن ویروس HPV در انواع زگیل تناسلی زنان یا مردان، روش درمانی معرفی نشده است و شیوه درمان زگیل تناسلی بر نابودی زگیل‌ها تمرکز دارد. باتوجه به اینکه ویروس همچنان در بدن می‌ماند، ممکن است مجددا عفونت به وجود آمده و زگیل‌ها باز هم ایجاد شوند. از روش‌های درمان hpv می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دارودرمانی: مصرف داروهای موضعی مانند ایمی‌کیمود، پودوفیلین و تری کلرواستیک اسید
- کوتر الکتریکی (electrocautery): سوزاندن زگیل‌ها با جریان الکتریکی
- انجماد (cryotherapy): فریز کردن زگیل‌ها با نیتروژن مایع
- درمان لیزری (laser treatment): از بین بردن زگیل‌ها با پرتو نوری
- جراحی زگیل: برش فیزیکی زگیل‌ها با روش‌های خاص
همانطور که گفته شد برای انواع زگیل تناسلی و درمان آن روش‌های مختلفی وجود دارد که انتخاب این روش‌ها به اندازه، میزان سرسختی زگیل‌ها و نظر پزشک بستگی دارد.
پیشگیری از زگیل تناسلی
با توجه به اینکه برای انواع زگیل تناسلی و ویروس HPV درمانی وجود ندارد، بهترین راه برای مقابله با بیماری hpv انجام اقدامات لازم برای پیشگیری از ابتلا به زگیل تناسلی است. داشتن یک برنامه غذایی مناسب و سبک زندگی سالم بدن شما را برای مقابله با ویروس آماده‌تر می‌کند.
رابطه جنسی و تماس پوست با پوست، عامل ابتلا به ویروس HPV و انواع زگیل تناسلی در زنان و مردان است، پس از روابط جنسی متعدد با افراد مختلف پرهیز کنید. رابطه جنسی خود را به یک پارتنر محدود کرده و از سلامت جسمی او و عدم ابتلا به زگیل تناسلی مطمئن شوید. همچنین تزریق واکسن hpvو استفاده از کاندوم را فراموش نکنید!
واکسن گارداسیل (Gardasil) و واکسن سرواریکس (Cervarix) برای مقابله با ویروس HPV مورد تایید هستند. گارداسیل به هر دو جنس خانم‌ها و آقایان تزریق می‌شود اما واکسن سرواریکس تنها توسط برای خانم‌ها کاربرد دارد. همچنین واکسن پاپیلوگارد معادل ایرانی واکسن سرواریکس است.
انواع زگیل تناسلی، کم خطر اما شایع
در این مطلب به معرفی انواع زگیل تناسلی مردانه و زنانه پرداختیم و این بیماری را معرفی کردیم. با وجودی که ابتلا به HPV و زائده‌های زگیل تناسلی معمولا دردناک نیستند، اما وجود آن‌ها ناخوشایند بوده و موجب ناراحتی بیمار می‌شود. همچنین این بیماری به شدت مسری است و فرد نمی‌تواند با دیگران رابطه جنسی برقرار کند.
از این رو راه‌های پیشگیری و مقابله با این بیماری و تزریق واکسن را جدی بگیرید. لازم به ذکر است که عوارض واکسن گارداسیل شامل موارد معمولی مانند درد محل تزریق بوده و این واکسن به طور کامل مورد تایید است. در صورت ابتلا به زگیل تناسلی، اصول اخلاقی و انسانی را مدنظر قرار داده و از برقراری رابطه جنسی با افراد دیگر خودداری کنید.
