اندومتریوز شرایطی است که در آن بافتی شبیه به لایه داخلی رحم در مکان های دیگر مانند تخمدان ها و لوله های فالوپ رشد می‌کند. زنان در هر سنی به خصوص نوجوانی ممکن است مبتلا به آندومتریوز شوند. این یک بیماری طولانی مدت است که می تواند تأثیر قابل توجهی بر زندگی شما داشته باشد. در ادامه علائم اندومتریوز و راه های درمان آن را مورد بحث و بررسی قرار خواهیم داد.
علت اندومتریوز
هیچ کس به طور قطع نمی داند که چه چیزی باعث بیماری اندومتریوز می شود. محققان در حال بررسی علل احتمالی هستند. برخی از نظریه های مربوط به علل این بیماری عبارتند از:
مشکلات مربوط به جریان قاعدگی: جریان قاعدگی رتروگراد محتمل ترین علت آندومتریوز است. بخشی از بافتی که در طول دوره ریخته می شود، از طریق لوله فالوپ به نواحی دیگر بدن مانند لگن جریان می یابد.
عوامل ژنتیکی: از آنجایی که آندومتریوز در خانواده ها دیده می شود، ممکن است در ژن ها به ارث برسد.
مشکلات سیستم ایمنی: یک سیستم ایمنی معیوب ممکن است نتواند بافت آندومتر را که خارج از رحم رشد می کند، پیدا کند و از بین ببرد. اختلالات سیستم ایمنی و برخی سرطان ها در زنان مبتلا به اندومتریوز شایع تر است.
هورمون ها: به نظر می رسد هورمون استروژن باعث ترویج اندومتریوز می شود. تحقیقات به دنبال این هستند که آیا اندومتریوز مشکلی در سیستم هورمونی بدن است یا خیر.
عمل جراحی: در طی یک عمل جراحی در ناحیه شکم، مانند سزارین (سزارین) یا هیسترکتومی، بافت آندومتر ممکن است به اشتباه برداشته و جابجا شود. به عنوان مثال، بافت آندومتر در اسکارهای شکمی یافت شده است.
علائم اندومتریوز
آندومتریوز در هر دختر یا زنی که دوره قاعدگی دارد ممکن است رخ دهد، اما در زنان 30 تا 40 ساله شایع تر است. در صورت داشتن موارد زیر ممکن است احتمال ابتلا به آندومتریوز افزایش یابد:
- دوره های قاعدگی که بیش از هفت روز طول می کشد.
- سیکل های قاعدگی کوتاه (27 روز یا کمتر)
- یکی از اعضای خانواده (مادر، خاله، خواهر) مبتلا به اندومتریوز
- یک مشکل سلامتی که جریان طبیعی خون قاعدگی را از بدن شما در طول قاعدگی مسدود می کند.
علائم اندومتریوز می تواند در هر فرد متفاوت باشد. برخی از زنان به شدت تحت تاثیر قرار می گیرند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشند. برخی از رایج ترین علائم اندومتریوز عبارتند از:
- درد در قسمت تحتانی شکم یا کمر (درد لگن) که معمولاً در طول قاعدگی بدتر می شود.
- درد پریود که شما را از انجام فعالیت های عادی خود باز می دارد.
- درد در حین یا بعد از رابطه جنسی
- درد هنگام ادرار کردن یا مدفوع در طول قاعدگی
- احساس بیماری، یبوست، اسهال یا خون در ادرار یا مدفوع در طول قاعدگی
- مشکل باردار شدن
همچنین ممکن است پریودهای سنگین داشته باشید، به گونه ای که از پدها یا تامپون های زیادی استفاده کنید. برای برخی از زنان، آندومتریوز می تواند تأثیر زیادی بر زندگی آنها داشته باشد و گاهی اوقات ممکن است منجر به افسردگی نیز شود.
تشخیص اندومتریوز
اگر علائم اندومتریوز دارید، لازم است با متخصص زنان و زایمان مشورت نمایید. پزشک در مورد علائم بیماری اندومتریوز با شما صحبت می کند و یک یا چند مورد از موارد زیر را انجام می دهد یا تجویز می کند تا متوجه شود که آیا آندومتریوز دارید یا خیر:
معاینه لگن: در طول معاینه لگن، پزشک شما کیست های بزرگ یا جای زخم را در پشت رحم شما احساس می‌کند. نواحی کوچکتر آندومتریوز به سختی قابل احساس است.
تست تصویربرداری: پزشک شما ممکن است یک سونوگرافی برای بررسی کیست تخمدان ناشی از اندومتریوز انجام دهد. پزشک یا تکنسین ممکن است یک اسکنر چوبی شکل را در واژن شما وارد کند یا یک اسکنر را روی شکم شما حرکت دهد. هر دو نوع آزمایش اولتراسوند از امواج صوتی برای تهیه تصاویری از اندام های تناسلی شما استفاده می کنند. تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یکی دیگر از آزمایشات تصویربرداری رایج است که می تواند تصویری از داخل بدن شما ایجاد کند.
دارو: اگر پزشک علائم کیست تخمدان را در طول سونوگرافی پیدا نکرد، ممکن است دارو را تجویز کند:
- کنترل بارداری هورمونی می تواند به کاهش درد لگن در طول قاعدگی شما کمک کند.
- گنادوتروپینآگونیست های هورمون آزاد کننده (GnRH) چرخه قاعدگی را مسدود کرده و میزان استروژنی که بدن شما تولید می کند را کاهش می دهد. آگونیست های GnRH همچنین ممکن است به درد لگن کمک کنند.
- اگر درد شما با داروهای هورمونی بهتر شد، احتمالا به اندومتریوز مبتلا هستید، اما این داروها فقط تا زمانی که شما آنها را مصرف کنید اثر می‌گذارند. پس از قطع مصرف آنها، ممکن است درد شما عود کند.
لاپاراسکوپی: لاپاراسکوپی نوعی جراحی است که پزشکان می‌توانند از آن برای بررسی داخل ناحیه لگن و مشاهده بافت آندومتریوز استفاده کنند. جراحی تنها راه برای اطمینان از ابتلا به اندومتریوز است. گاهی اوقات پزشکان می توانند آندومتریوز را فقط با دیدن ضایعات تشخیص دهند. در مواقع دیگر، برای تایید این موضوع، باید نمونه کوچکی از بافت گرفته و آن را زیر میکروسکوپ مطالعه کنند.
درمان اندومتریوز با توجه به علائم اندومتریوز
هیچ درمانی قطعی برای آندومتریوز وجود ندارد، اما درمان هایی برای علائم و مشکلات ناشی از آن موجود است. توصیه می شود در مورد گزینه های درمانی خود با پزشک متخصص زنان و زایمان صحبت کنید. برخی از روش های درمان این بیماری عبارتند از:
دارو
اگر برای باردار شدن تلاش نمی کنید، کنترل بارداری هورمونی به طور کلی اولین گام در درمان اندومتریوز است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
سیکل طولانی (شما فقط چند دوره در سال قاعدگی دارید) یا سیکل مداوم (شما پریود ندارید) کنترل بارداری: این نوع پیشگیری از بارداری هورمونی به صورت قرص یا واکسن موجود است و به توقف خونریزی و کاهش یا از بین بردن درد کمک می کند.
دستگاه داخل رحمی (IUD) برای کمک به کاهش درد و خونریزی: IUD هورمونی تا 7 سال از بارداری محافظت می کند، اما IUD هورمونی ممکن است برای مدت طولانی به درد و خونریزی شما به دلیل آندومتریوز کمک نکند.
درمان هورمونی فقط تا زمانی که مصرف شود موثر است و برای زنانی که درد یا علائم شدید ندارند بهترین گزینه خواهد بود.
اگر در تلاش برای باردار شدن هستید، پزشک ممکن است آگونیست هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) را تجویز کند. این دارو بدن را از ساختن هورمون های مسئول تخمک گذاری، چرخه قاعدگی و رشد اندومتریوز باز می دارد. این درمان باعث یائسگی موقت می شود، اما به کنترل رشد اندومتریوز نیز کمک می کند. پس از قطع مصرف دارو، چرخه قاعدگی شما برمی گردد، اما ممکن است شانس بیشتری برای باردار شدن داشته باشید.
عمل جراحي
جراحی معمولاً برای علائم شدید، زمانی که هورمون ها تسکین نمی دهند یا مشکلات باروری دارید، انتخاب می شود. در طول عمل، جراح می تواند هر ناحیه از اندومتریوز را پیدا کند و ممکن است لکه های آندومتریوز را از بین ببرد. پس از جراحی، درمان هورمونی اغلب مجدداً شروع می شود، مگر اینکه قصد بارداری داشته باشید.
درمان های دیگری که می توانید به تنهایی یا با هر یک از درمان های ذکر شده در بالا امتحان کنید، عبارتند از:
داروی ضد درد: برای علائم خفیف، پزشک ممکن است مصرف داروهای بدون نسخه نظیر ایبوپروفن، ناپروکسن و… را برای درد توصیه کند.
درمان های طب مکمل و جایگزین: برخی از زنان با درمان هایی مانند طب سوزنی، مراقبت های کایروپراکتیک، گیاهانی مانند شاخه دارچین یا ریشه شیرین بیان، یا مکمل های مختلف، درد را تسکین می دهند.
سخن پایانی
آندومتریوز، که گاهی اوقات “اندو” نامیده می شود، یک مشکل شایع سلامت در زنان است. نام آن از کلمه آندومتر گرفته شده است، بافتی که معمولاً رحم را می پوشاند. آندومتریوز زمانی اتفاق می‌افتد که بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم در خارج از رحم شما و در سایر نواحی بدن شما که به آن تعلق ندارد رشد کند. برای درمان بیماری اندومتریوز لازم است به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید. سایت تلفن خونه این امکان را برای کاربران ایجاد کرده تا بتوانند با کمترین هزینه و در سریع ترین زمان، راجع به علائم بیماری خود با متخصص زنان و زایمان صحبت کنند و بهترین روش های درمان را دریافت نمایند.
