شما ممکن است به دلایل مختلف بخواهید که ماساژ بارداری (معروف به ماساژ قبل از زایمان) داشته باشید. بارداری باعث تغییراتی بر بدن و ذهن میشود و دامنهای گسترده از احساسات و دردها را در نقاطی از بدن ایجاد میکند که قبلا هرگز احساس درد نمیکردید.
ماساژ بارداری میتواند برخی از ناراحتیهای دوران بارداری را کاهش دهد و به شما احساس آرامش منتقل کند؛ اما ممکن است که این پرسش برایتان ایجاد شود که آیا این کار در دوران بارداری ایمن است یا خیر. پاسخ این پرسش بهطور کلی مثبت است؛ با این حال قبل از آنکه جلسه ماساژ رزرو کنید، باید برخی از نکات مهم را برای سلامت خود و جنین در حال رشد در نظر بگیرید. در ادامه این مقاله به تاثیرات ماساژ بر بارداری میپردازیم.
ماساژ بارداری چیست؟
تراپی ماساژ روشی طبیعی برای بهبود عملکرد بدن، کاهش درد و پایین آوردن سطح استرس است. ماساژ بارداری نوعی از تراپی ماساژ است که بهطور خاص برای زنان باردار بهکار میرود. نیازهای منحصربهفرد هر خانم باردار در طول دوران بارداری تغییر میکنند؛ درواقع این نیازها که ممکن است هورمونی، احساسی و فیزیکی باشند، در طول دوران بارداری تغییر زیادی خواهند کرد. بهطور کلی انواع مختلفی از ماساژ مانند ماساژ شیاتسو، ماساژ بافت عمیق، ماساژ ورزشی و ماساژ سوئدی وجود دارد.
چه نوع ماساژی برای بارداری استفاده میشود؟
در ماساژ بارداری اصولا از تکنیکهای ملایم ماساژ سوئدی استفاده میکنند که شامل انواع حرکات و جابهجاییها هستند و به آرامش عضلانی در سراسر بدن منجر میشوند. ماساژ بارداری به نیازهای منحصربهفرد زنان باردار نیز توجه دارد. برای پذیرفتن تغییرات فیزیکی که در طول دوران بارداری رخ میدهند (مانند رشد شکم)، موقعیت مناسب بدن مادران باردار با استفاده از وسایل حمایتی پشتیبان در نظر گرفته میشوند. بهطور مثال در دوران سه ماهه دوم و سوم بارداری، اغلب پوزیشنهای خوابیده بر روی پهلو مناسب هستند. خوابیدن بر روی پهلوی چپ برای زنان باردار امنتر است و عملکرد قلب و اکسیژناسیون جنین را بهتر میکند. معمولا ماساژ بارداری حدود 50 تا 60 دقیقه طول خواهد کشید.
مزایای ماساژ بارداری
ماساژ سوئدی میتواند به بهبود کلی سلامت جسمی و روانی مادران باردار کمک کند، جریان خون و لنف را افزایش دهد، عملکرد مفاصل و عضلات را بهبود بخشد و خستگی جسمانی و ذهنی ناشی از عوارض بارداری را کاهش دهد. مزایای بیشتر ماساژ بر بارداری شامل موارد زیر هستند:
- ایجاد حس خوب
- بهبود خواب
- افزایش اکسیژناسیون عضلات و بافتها
- تنظیم هورمون (که با سطوح کمتر استرس مرتبط است)
- کاهش درد
- کاهش ورم
- کاهش اضطراب و استرس
چه افرادی نباید ماساژ در بارداری انجام دهند؟
شرایط خاص ویژه بارداری وجود دارند که ممکن است انجام ماساژ قبل از زایمان برای فردی خطرناک باشد. از جمله این شرایط میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
بارداری با خطر بالا: عوامل خطر خاص مانند خونریزی، اختلالاتی که منجر به زایمان زودرس میشوند و پرهاکلامپسی باعث میشوند که بارداری فرد از نوع بارداری با خطر بالا در نظر گرفته شود.
پرهاکلامپسی: عارضهای جدی از بارداری است که معمولا در حدود هفته 20 بارداری توسعه مییابد و شامل افزایش خطرناک فشار خون و پروتئین در ادرار است که ممکن است منجر به سکته مغزی یا حتی مرگ شود.
ترومبوز ورید عمیق (DVT): اگر فردی ترومبوز ورید عمقی داشته باشد، ممکن است در آن قسمتی که در آن لخته خون (ترومبوز) وجود دارد، تورم ایجاد شود. اگر ترومبوز ورید عمقی درمان و حل شود، این شخص میتواند ماساژ قبل از زایمان داشته باشد.
جفت سرراهی، چسبندگی جفت یا جدایی جفت: اختلالات مربوط به جفت ممکن است منجر به خونریزی شوند.
دیابت بارداری: سطح بالای قند خون بارداری بهطور قطعی مانع انجام ماساژ قبل از زایمان نیست؛ با این حال باید در این زمینه با پزشک مشورت کنید تا تست قند خون قبل از انجام بارداری انجام شود.
تحقیقات در مورد تاثیر ماساژ بر بارداری
مطالعات نشان دادهاند که زنان باردار مبتلا به افسردگی، با درصد بالاتری زایمان زودرس دارند و نوزادانی با وزن کمتر را به دنیا میآورند. در مطالعه انجامشده در سال 2010، برخی از زنان باردار به گروههای مختلف تقسیم شدند تا به مدت 5، 12 یا 16 هفته، بهطور هفتگی یک یا دو جلسه 20 دقیقهای ماساژ بارداری دریافت کنند.
زنانی که ماساژ بارداری دریافت کرده بودند، نسبت به گروه کنترل که در ماساژ بارداری شرکت نداشتند، سطوح کمتری از استرس، افسردگی و اضطراب، نرخ پایینتر زایمان زودرس و میزان کمتری مشکلات قبل از زایمان را تجربه کردند. مزایای دیگر ماساژ بارداری که در این مطالعه گزارش شده است، عبارتند از:
- کمتر شدن میزان افسردگی (که ممکن است نتیجه افزایش سطوح دوپامین و سروتونین باشد)
- سطوح کمتری از اضطراب
- درد کمتر در پشت و پا
- کاهش سطوح کورتیزول (هورمون استرس)
- نرخ پایینتر افسردگی پس زایمان
در این مطالعه مزایای مختلف ماساژ برای جنین نیز ذکر شده است. ماساژ بارداری با عملکرد بالاتر جنین در مقیاسهای رفتار نوزادان برزلتون (انطباق، جهتدهی و مقیاس حرکت) مرتبط بود (اندازهگیری واکنشهای نوزاد تازه متولدشده به محیط خارج از رحم؛ شامل ارزیابی سطح فعالیت و رفلکسها). این نوزادان همچنین سطوح کمتری از کورتیزول را داشتند.
نکات مهم برای ماساژ در دوران بارداری
پیش از هر چیز در نظر داشته باشید که باید از پزشک خود بپرسید که آیا انجام ماساژ بارداری برای شما ایمن است یا خیر؛ زیرا برخی از زنان نباید در دوران بارداری ماساژ داشته باشند. پس از اینکه در این مورد از دکتر زنان اجازه گرفتید، باید ماساژوری پیدا کنید که دارای مهارت کافی و گواهینامه لازم برای انجام ماساژ بارداری باشد. در ادامه به نکاتی اشاره میکنیم که به هنگام ماساژ بارداری باید آنها را مدنظر قرار دهید:
- سعی کنید احساس خودآگاهی خود را در این مورد افزایش دهید. اگر به دلیل بارداری احساس ناراحتی از بدن خود دارید، توجهتان را نسبت به آن کمرنگ کرده و با انجام ماساژ، احساس بهتری برای خود ایجاد کنید.
- اگر از نمایش بخشهای خاصی از بدن خود احساس ناراحتی دارید، آن را به ماسور خود اطلاع دهید. ماسور حرفهای محیطی امن برای ماساژ ایجاد خواهد کرد و شما را مجبور به انجام کاری نمیکند که باعث ناراحتی شما شود.
- قبل و بعد از ماساژ آب زیادی بنوشید. آب کافی نوشیدن همیشه مهم است؛ اما مایعات میتوانند به تخلیه سموم بدن و بهتر شدن حس شما نیز کمک کنند.
- سعی کنید پشتسر هم ماساژ نروید. توصیه عمومی این است که شما در دوران بارداری بیشتر از یک بار در هفته ماساژ نداشته باشید. بنابراین حتما در این مورد با متخصص زنان مشورت کنید.
جمعبندی
ماساژ قبل از زایمان تکنیکی است که میتواند از سوی ماساژورهایی استفاده شود که بهطور ویژه آموزش دیدهاند تا ماساژ را بر روی زنان باردار انجام دهند. هرچند که انواع مختلفی از ماساژ وجود دارد، اما در ماساژ بارداری اغلب از تکنیکهای ماساژ سوئدی استفاده میکنند تا به تسکین عضلات در سراسر بدن کمک شود.
ماساژ قبل از زایمان میتواند راهی برای آرامش بخشیدن به بدن و ذهن شما در طول دوران بارداری باشد؛ اما قبل از برنامهریزی جلسه ماساژ، با دکتر زنان در این زمینه مشورت کنید؛ زیرا شرایط و موقعیتهایی وجود دارند که ممکن است ماساژ در حین بارداری برای شما ایمن نباشد. با دریافت تایید پزشک خود، به دنبال یافتن ماساژور مجرب و دارای مدرک در زمینه ماساژ قبل از زایمان باشید.