تنبلی تخمدان چیست؟

تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک عدم تعادل هورمونی است و زمانی رخ می‌دهد که تخمدان شما (ارگانی که تخمک‌ها را تولید و آزاد می‌کند) هورمون‌های اضافی ایجاد کند. سندرم تخمدان پلی کیستیک، یکی از شایع‌ترین علل ناباروری در زنان است که خطر ابتلا به بیماری‌های دیگر را افزایش می‌دهد. اگر به تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک مبتلا باشید، تخمدان‌های شما سطوح بالایی از هورمونی به‌نام آندروژن را تولید می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که هورمون‌های مربوط به تولیدمثل شما نامتعادل شوند. در نتیجه، افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک اغلب دارای سیکل‌های قاعدگی نامنظم، از دست رفتن قاعدگی و تخمک‌گذاری غیرقابل پیش‌بینی هستند.

کیست‌های فولیکولی کوچک (کیسه‌های پر از مایع با تخمک‌های نابالغ) که باعث عدم تخمک‌گذاری می‌شود در سونوگرافی روی تخمدان‌های شما قابل مشاهده باشند. پزشک شما می‌تواند PCOS را بر اساس علائم شما و شرایط زندگی‌تان درمان کند. آنچه در این مقاله می‌خوانید، در مورد تنبلی تخمدان، علائم آن و روش‌های درمانی صحبت خواهیم کرد.

ان یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) چیست؟

شایع‌ترین نشانه‌های تنبلی تنبلی تخمدان و علائم آن، عبارتند از:

• قاعدگی‌های نامنظم: قاعدگی غیرطبیعی شامل از دست دادن قاعدگی یا نداشتن قاعدگی است؛ همچنین ممکن است شامل خون‌ریزی شدید در طول قاعدگی باشد. این نشانه از علائم تنبلی تخمدان در دختر ازدواج نکرده است.
• رشد غیرطبیعی مو: ممکن است موهای زائد روی صورت شما رشد کند یا روی بازوها، سینه و شکم خود رشد موی زیادی داشته باشید؛ این علامت با نام علمی هیرسوتیسم شناخته می‌شود. این موضوع تا 70 درصد از افراد مبتلا به PCOS را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• آکنه: سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است باعث آکنه شود؛ به‌خصوص در کمر، سینه و صورت‌تان. این آکنه ممکن است پس از سال‌های نوجوانی نیز ادامه داشته باشد و درمان آن دشوار شود.
• چاقی: بین 40 درصد تا 80 درصد از افراد مبتلا به PCOS، دارای چاقی هستند و در نگهداری وزن مناسب‌شان مشکل دارند.
• تیره شدن پوست: ممکن است روی پوست‌تان لکه‌های تیره‌رنگ مشاهده کنید؛ به‌خصوص در چین‌های گردن، زیر بغل، کشاله ران (بین پاها) و زیر سینه‌ها. این به‌عنوان آکانتوز نیگریکانس شناخته می‌شود.
• کیست: بسیاری از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، تخمدان‌هایی دارند که در سونوگرافی بزرگ‌تر یا دارای فولیکول‌های زیاد (کیست‌های کیسه تخمک) به نظر می‌رسند.
• زائده‌های پوستی: این زائده‌های پوستی، تکه‌های کوچک اضافی هستند. آنها اغلب در زیر بغل یا روی گردن یافت میشوند.
• نازک شدن موها: افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، ممکن است ریزش مو داشته باشند.
• ناباروری: سندرم تخمدان پلی کیستیک، شایع‌ترین علت ناباروری در خانم‌ها است. عدم تخمک‌گذاری به‌طور منظم یا به‌صورت مکرر می‌تواند منجر به ناتوانی در بارداری شود.

آیا با وجود تنبلی تخمدان، ممکن است که علائمی نداشته باشم؟

بله، ممکن است شما سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشید و هیچ علامتی نداشته باشید. بسیاری از مردم تا زمانی که برای باردار شدن مشکلی نداشته باشند یا به‌دلایل ناشناخته وزن اضافه نکنند، متوجه این عارضه هم نمی‌شوند. همچنین ممکن است فرد، تنبلی تخمدان خفیفی داشته باشد، حالتی که علائم به‌اندازه کافی شدید نیستند و متوجه آن نشود.

علت اصلی تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) چیست؟

علت دقیق تنبلی تخمدان ناشناخته است. شواهدی وجود دارد که ژنتیک می‌تواند در ابتلا به آن نقش داشته باشد. چندین عامل دیگر، از جمله چاقی، نیز در ایجاد سندرم تخمدان پلی کیستیک نقش دارند که در ادامه توضیح داده می‌شود:

سطوح بالای هورمون‌های مردانه به نام آندروژن

 سطح بالای آندروژن مانع از ترشح تخمک توسط تخمدان‌ها می‌شود که باعث چرخه‌های قاعدگی نامنظم می‌شود. تخمک‌گذاری نامنظم همچنین می‌تواند باعث ایجاد کیسه‌های کوچک پر از مایع در تخمدان شما شود. آندروژن بالا همچنین باعث آکنه و رشد موهای زائد در زنان می‌شود.

مقاومت به انسولین

افزایش سطح انسولین باعث می‌شود که تخمدان‌های شما هورمون‌های مردانه (آندروژن) ترشح کنند. افزایش هورمون‌های مردانه، تخمک‌گذاری را سرکوب می‌کند و به ایجاد سایر علائم تنبلی تخمدان کمک می‌کند. انسولین به بدن شما کمک می‌کند تا گلوکز (قند) را پردازش کرده و از آن برای تولید انرژی استفاده کند. مقاومت به انسولین به این معنی است که بدن شما انسولین را به‌درستی پردازش نمی‌کند و منجر به افزایش سطح گلوکز در خون می‌شود. همه افراد مبتلا به مقاومت به انسولین، دارای دیابت شدید نیستند؛ اما مقاومت به انسولین می‌تواند منجر به دیابت شود. اضافه وزن یا چاقی نیز می‌تواند به مقاومت به انسولین کمک کند. افزایش سطح انسولین، حتی اگر گلوکز خون شما نرمال باشد، می‌تواند نشان‌دهنده مقاومت به انسولین باشد.

التهاب کم درجه

 بدن افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، تمایل به داشتن التهاب مزمن با درجه پایین دارد. در این زمان پزشک می‌تواند آزمایش‌های خونی را انجام دهد که سطح پروتئین واکنش‌گر C (CRP) و گلبول‌های سفید را اندازه‌گیری می‌کند و می‌تواند سطح التهاب را در بدن شما نشان دهد.

آیا تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می‌تواند باعث سقط جنین شود؟

ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است، خطر برخی از عوارض بارداری را افزایش دهد؛ اگرچه اکثر زنان مبتلا به PCOS می‌توانند حاملگی موفقی داشته باشند. سایر عوارض تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) مرتبط با بارداری شامل افزایش خطر ابتلا به موارد زیر است:

• دیابت بارداری
• پره اکلامپسی
• فشار خون بالا
• زایمان زودرس (تولد قبل از هفته 37 بارداری) یا سزارین به‌دلیل چاقی

سه علامت اصلی برای تشخیص تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) چیست؟

به‌طور معمول، پزشکان PCOS را در صورت داشتن حداقل دو مورد از سه علامت زیر، تشخیص می‌دهند:

• پریودهای نامنظم یا نداشتن قاعدگی؛ البته ممکن است برخی از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک زمانی که پریود می‌شوند، خون‌ریزی بسیار شدیدی داشته باشند.
• علائم آندروژن اضافی، مانند آکنه یا رشد بیش از حد مو یا آزمایش خونی که سطوح بالای آندروژن را تأیید می‌کند.
• بزرگ شدن تخمدان‌ها یا ظاهر پلی کیستیک تخمدان‌ها در سونوگرافی. با این‌حال توجه داشته باشید که بسیاری از افراد دچار کیست نمی‌شوند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک چگونه درمان می‌شود؟

درمان تنبلی تخمدان توسط متخصصین زنان بر اساس علائم، سابقه پزشکی و سایر شرایط سلامتی شما و امکان باردار شدن، تعیین می‌کنند. درمان‌ها می‌توانند شامل داروها، تغییر سبک زندگی یا ترکیبی از هر دو باشد. برای اینکه بدانید سریع‌ترین درمان تنبلی تخمدان چیست ابتدا باید تصمیم بگیرید که قصد بارداری دارید یا خیر:

اگر قصد باردار شدن ندارید!

• کنترل بارداری هورمونی: قرص‌های ضدبارداری به تنظیم چرخه قاعدگی شما کمک می‌کنند. برخی از انواع آن نیز وجود آکنه را بهبود می‌بخشند. علاوه بر این، روش‌هایی مانند دستگاه داخل رحمی (IUD) یا حلقه واژینال برای جلوگیری از بارداری استفاده می‌شود.
• داروی حساس‌کننده به انسولین: متفورمین دارویی است که برای درمان دیابت استفاده می‌شود. این دارو با کمک به پردازش انسولین در بدن شما کار می‌کند. هنگامی که انسولین تحت‌کنترل است، برخی از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک در چرخه‌های قاعدگی خود، بهبود مشاهده می‌کنند.
• داروهایی برای مسدود کردن آندروژن‌ها: برخی داروها می‌توانند اثر آندروژن‌ها را مسدود کنند. این کار به کنترل آکنه یا رشد مو کمک می‌کند. شما باید با متخصص زنان در مورد اینکه آیا چنین درمانی برای شما مناسب است یا خیر صحبت کنید.
• تغییر سبک زندگی: داشتن یک رژیم غذایی مغذی و حفظ وزن سالم برای شما می‌تواند تأثیر مثبتی بر سطح انسولین داشته باشد.

درمان تنبلی تخمدان اگر تصمیم به بارداری دارید 

• • داروها: داروهایی برای تحریک تخمک‌گذاری (آزادسازی تخمک): بارداری موفق با تخمک‌گذاری شروع می‌شود. ثابت شده است که برخی داروها باعث تحریک تخمک‌گذاری در افراد مبتلا به تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک(PCOS) می‌شوند. داروهای کلومیفن و لتروزول به‌صورت خوراکی مصرف می‌شوند، در حالی که گنادوتروپین‌ها به‌صورت تزریقی تجویز می‌شوند. با این حال، بهتر قرص برای تنبلی تخمدان و بارداری باید توسط متخصص زنان با توجه به شرایط هر کس تجویز شود.
  • جراحی: یک روش جراحی می‌تواند با برداشتن بافتی در تخمدان‌ها که هورمون‌های آندروژن را تولید می‌کند، به بازیابی تخمک‌گذاری کمک کند. با وجود داروهای جدیدتر، جراحان به‌ندرت این روش را انجام می‌دهند.
  • لقاح آزمایشگاهی (IVF): این گزینه برای افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک زمانی استفاده می‌شود که دارو به تخمک‌گذاری کمکی نمی‌کند. در صورت انجام این روش، پزشک، تخمک شما را با اسپرم همسرتان در آزمایشگاه، قبل از انتقال آن به رحم شما، بارور می‌کند.

آیا در صورت ابتلا به تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) می‌توانم باردار شوم؟

بله، در صورت ابتلا به PCOS می‌توانید باردار شوید. سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌تواند باردار شدن را سخت کند و در عین حال خطر برخی از عوارض بارداری را افزایش دهد، اما بسیاری از افراد مبتلا به PCOS خود به خود باردار می‌شوند. شما می‌توانید با یک متخصص زنان در ارتباط باشید تا یک برنامه درمانی برای کمک به تخمک گذاری شما ایجاد کند. برنامه درمانی شما می‌تواند شامل دارو یا فناوری‌های کمک‌کننده به باروری مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF) باشد. با پزشک خود به‌طور دقیق صحبت کنید تا مطمئن شوید که برنامه درمانی خود را درک کرده‌اید و چگونه می‌توانید شانس بارداری سالم خود را افزایش دهید.

انواع تنبلی تخمدان PCOS (Polycystic Ovary Syndrome)  چیست؟

• غیر هیپرآندروژنیک یا نوع D: شما در تخمک گذاری مشکل دارید که این موضوع می‌تواند منجر به دوره‌های نامنظم یا از دست دادن دوره‌های پریود شود و در این نوع از تنبلی تخمدان توده‌هایی در تخمدان‌های شما وجود دارد. اما سطوح آندروژن‌ها (هورمون‌های مردانه) شما نرمال هستند.
• PCOS تخمدانی (نوع C): شما سطوح بالایی از آندروژن‌ها همراه با توده‌هایی در تخمدان‌هایتان دارید.
• سندروم تخمدان پلی کیستیک غیر-PCO (نوع B): در این نوع از تنبلی تخمدان شما سطوح بالایی از آندروژن‌ها همراه با مشکلات در تخمک گذاری دارید.
• PCOS کامل (نوع A): شما سطوح بالایی از آندروژن‌ها، مشکلاتی در تخمک گذاری، همچنین توده‌هایی در تخمدان‌هایتان دارید.

علاوه بر این، بطور غیررسمی، ممکن است بشنوید مردم از اصطلاحات دیگری برای توصیف علت‌ها یا علایم سندروم تخمدان پلی کیستیک استفاده می‌کنند:

• تنبلی تخمدان از نوع مقاومت به انسولین: معمولاً افرادی که اختلال تخمدان پلی‌ کیستیک دارند، همچنین مشکلاتی مربوط به مقاومت به انسولین دارند. در زمانی که بدن شما هورمون انسولین را تولید می‌کند اما نمی‌تواند آن را به درستی استفاده کند، این شرایط ایجاد می‌شود و مقاومت به انسولین خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد.
• تنبلی تخمدان التهابی (PCOS): هنگامی که سیستم ایمنی شما سعی می‌کند تا در برابر یک تهدید مبارزه کند، التهاب ایجاد می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد PCOS با سطوح پایین قدرت سیستم التهابی در سراسر بدن مرتبط است. این بیماری ممکن است باعث تشدید علایم شرایطی مثل مقاومت به انسولین و چاقی شود.
• PCOS به دلیل عوارض قرص: بعضی از قرص‌های ضد بارداری هورمونی منجر به ایجاد PCOS نمی‌شوند. اما هنگامی که از این نوع روش ضد بارداری استفاده نمی‌کنید، ممکن است مدتی با دوره‌های نامنظم یا دیگر عوارضی که شبیه به علائم تنبلی تخمدان، مواجه شوید. قرص‌های ضد بارداری همچنین می‌تواند علایم PCOS را پنهان کند. بنابراین ممکن است تا زمانی که مصرف این قرص‌ها را قطع نکرده‌اید، به تنبلی تخمدان تشخیص داده نشوید. پزشکان گاهی اوقات از قرص‌های ضد بارداری برای کاهش علائم تنبلی تخمدان استفاده می‌کنند.

آیا سندرم تخمدان پلی کیستیک من را در معرض خطر سایر بیماری ها قرار می‌دهد؟

تحقیقات نشان می‌دهد PCOS سندرم تخمدان پلی کیستیک ممکن است خطر ابتلا به چندین بیماری را افزایش دهد، از جمله:

• دیابت
• فشار خون بالا
• بیماری قلبی عروقی
• هیپرپلازی آندومتر
• سرطان آندومتر
• اختلالات خواب، مانند: آپنه خواب
• افسردگی و اضطراب

چگونه تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) درمان کنیم؟

از آنجا که تنبلی تخمدان به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود سریع‌ترین درمان تنبلی تخمدان به طور قطعی مشخص نیست. روش‌های درمان تنبلی تخمدان و نحوه مدیریت آن متفاوت است؛ با این‌حال، یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با سندرم تخمدان پلی کیستیک، حفظ وزن بدن سالم، خوردن غذاهای مغذی و ورزش منظم است. این تغییرات در سبک زندگی شما می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تأثیر بگذارد و به‌نوبه خود، چرخه قاعدگی شما را تنظیم کرده و علائم شما را کاهش دهد. اگر رشد موهای زائد یا آکنه باعث کاهش اعتماد به نفس شما شده است، درمان‌های زیبایی یا مشاوره با متخصص پوست ممکن است مفید باشد. برای اطلاع از بهترین قرص برای تنبلی تخمدان می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با دکتر زنان کمک بگیرید.

در نهایت، اگر می‌خواهید باردار شوید و تنبلی تخمدان دارید، بدانید که تنها نیستید. تقریباً از هر 10 نفر 1 نفر تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)دارد. در صورت تمایل به بارداری، پزشک زنان می‌توانند به شما در مشاوره و درمان کمک کنند.

چه هورمون‌هایی بر تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) تأثیر می‌گذارند؟

افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، دارای عدم تعادل هورمونی هستند که چرخه قاعدگی، تخمک‌گذاری و احتمالاً حاملگی آن‌ها را مختل می‌کند. این هورمون‌ها مانند یک شبکه پیچیده هستند و عملکرد سیستم تناسلی شما به شدت به تعادل آن متکی است. هورمون‌هایی که در PCOS نقش دارند عبارتند از:

• آندروژن‌ها (مانند تستوسترون و آندروستندیون)
• هورمون لوتئینه‌کننده (LH)
• هورمون محرک فولیکول (FSH)
• استروژن
• پروژسترون
• انسولین

تفاوت بین PCOS و آندومتریوز چیست؟

تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) و آندومتریوز شرایط متفاوتی هستند، اما هر دو بیماری می‌توانند باعث کیست تخمدان و ناباروری شوند. آندومتریوز وضعیتی است که در آن پوشش داخلی رحم (آندومتر) در مکان‌های دیگری مانند تخمدان‌ها یا واژن رشد می‌کند. به‌طور معمول باعث درد لگن یا گرفتگی شدید قاعدگی می‌شود. افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، دارای قاعدگی نامنظم، تخمک‌گذاری غیرقابل پیش‌بینی و سایر عوارض جسمانی ناشی از هورمون‌های مردانه اضافی هستند.

جمع بندی و راهنمای مراجعه به پزشک

همان‌طور که گفته شد، تنبلی تخمدان یا همان سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، یک بیماری شایع است که بر چرخه قاعدگی شما تأثیر می‌گذارد و علائم دیگری ایجاد می‌کند. اگر مشکوک به PCOS هستید، در مورد علائم خود با پزشک خود صحبت کنید. تغییرات سبک زندگی و درمان‌های پزشکی می‌تواند به شما در مدیریت علائم، کاهش خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها و باردار شدن کمک کند؛ البته در صورتی که بارداری هدف شما باشد. در این خصوص شما می‌توانید از طریق مشاوره آنلاین با دکتر زنان در ارتباط باشید تا هر چه سریع‌تر درمان را شروع کنید.