اضطراب یک اختلال پیچیده است و می‌تواند تأثیر عمیقی بر بدن، ذهن و زندگی روزمره افراد داشته باشند. استرسی که اضطراب بر بدن شما وارد می‌کند، می‌تواند منجر به مسائل مختلفی از جمله مشکلات مربوط به دستگاه گوارش شود. یکی از شایع ترین تأثیرات استرس بر بدن معده درد عصبی است. ناراحتی معده، گرفتگی معده و ناراحتی روده که توصیف نوع درد آنها سخت است، همگی می‌توانند ناشی از اضطراب مداوم باشند.
علل زمینه‌ای ایجاد معده درد عصبی متنوع هستند و برخی از علل پیشنهادی هنوز به طور جامع مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند. علاوه بر پیش زمینه قبلی، عوامل خارجی مانند تغذیه یا استرس نیز می‌تواند باعث معده درد عصبی شود. هدف از درمان پیش از هر چیز کاهش علائمی مانند گرفتگی شکم، درد معده یا نفخ است.
علت معده درد عصبی چیست؟
دانشمندان نظریه‌های مختلفی در مورد اینکه چرا اضطراب باعث ناراحتی معده می‌شود، دارند. یکی از باورهای کلیدی این است که اضطراب باعث تغییراتی در عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی، به ویژه سروتونین می‌شود. گیرنده‌های سروتونین (و سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی) در روده وجود دارد و بنابراین وقتی بدن شما اضطراب را تجربه می‌کند، احتمالاً مواد شیمیایی دریافت می‌کند که به آن دستور می‌دهند که به این احساسات ناراحت کننده، اینگونه پاسخ دهد.
علاوه بر این، آدرنالین بدن تغییر می‌کند؛ آدرنالین با کورتیزول، هورمون استرس، کار می‌کند و به بدن اجازه میدهد تا به سرعت به خطر واکنش نشان دهد. این هورمون‌ها ممکن است ویژگی‌های فیزیولوژیکی کلی روده را تغییر دهند. علاوه بر این، نسبت باکتری‌های خوب به باکتری‌های بد در سیستم گوارش را تغییر دهد.
کاهش هضم، نتیجه اضطرابی است که سیستم مبارزه یا گریز را فعال می‌کند. مطالعات نشان داده است که سرعت هضم در نتیجه سیستم مبارزه یا گریز کاهش می‌یابد و در نتیجه ممکن است باعث ناراحتی در معده و روده شود. اضطراب نیز فشار زیادی بر عضلات معده وارد می‌کند و اینها نیز به نوبه خود به معده فشار وارد می‌کنند. هرگونه فشار بر معده می‌تواند احساس معده شما را در طول دوره‌های استرس تغییر دهد.
تأثیر استرس بر معده درد عصبی
روشی که استرس بر بدن شما تأثیر می‌گذارد، برای هر فردی منحصر به فرد است، به طوری که ردیابی دقیق آنچه که برای هر فرد رخ میدهد دشوار است. ممکن است اضطراب نحوه پردازش مواد مغذی را تغییر دهد و منجر به ناراحتی معده شود. همچنین ممکن است زمانی که سیستم ایمنی بدن شما در اثر استرس ضعیف است، میکروب‌هایی که در معده شما وجود دارند، باعث تحریک سیستم ایمنی شما شوند. همه اینها مسائل بالقوه‌ای هستند که منجر به مشکلات معده در موقعیت‌های استرس‌زا می‌شوند.
با این حال، مغز ما می‌تواند موقعیت‌هایی را که تهدید‌کننده زندگی نیستند، به عنوان استرس زا ببیند، مانند سخنرانی یا مصاحبه آینده یا حتی مسائل مربوط به رابطه عاطفی. از آنجایی که بدن ما این عامل استرس زا را به عنوان یک تهدید درک می‌کند، همچنان پاسخ مبارزه یا فرار را فعال می‌کند. در افراد دارای استرس مزمن یا مضطرب، این پاسخ می‌تواند به طور دائمی «روشن» باقی بماند و باعث ایجاد علائم مداوم معده مرتبط با اضطراب شود.
معده درد عصبی چه علائمی دارد؟
بسیاری از مبتلایان نمی‌توانند ناراحتی معده خود را مشخص کنند. برخی از ناراحتی و درد مبهم در بالای شکم شکایت دارند، برخی دیگر درد را به عنوان یک کمربند سفت توصیف می‌کنند. زیرا محدود به شکم نیست، بلکه ممکن است به پشت نیز کند. موارد زیر رایج ترین علائم معده درد عصبی هستند:
- سیری زودرس
- احساس پر شدن معده پس از شروع غذا خوردن و نامتناسب با مقدار غذای مصرف شده، به طوری که شخص نمی‌تواند غذای خود را تمام شود
- درد اپی گاستر یا بالای شکم
- درد موضعی در زیر سینه، درد موضعی در قسمت بالای شکم
- احساس احتقان غذا بدون ارتباط با مصرف قبلی غذا
سایر علائم معده تحریک پذیر عبارتند از:
- تهوع
- احساس نیاز فوری به استفراغ، اما استفراغ در واقع رخ نمی‌دهد
- استفراغ
- بیرون ریختن مخاط و محتویات معده
- سوزش سر دل
- آروغ زدن با طعم اسیدی، احساس سوزش در مری
- کرامپ شکم
- درد معده اسپاسمودیک
- از دست دادن اشتها
- بی حالی برای مصرف غذا
- احساس ناخوشایند در پشت جناغ، دردناک یا کشیدن
اگر علائمی مانند حرکات خونی روده، کاهش وزن قابل توجه یا مشکل در بلع را تجربه کردید، باید با پزشک خود تماس بگیرید. این علائم ممکن است نشان دهنده یک اختلال در دستگاه گوارش باشد که نیاز فوری به درمان توسط متخصص داخلی یا متخصص گوارش دارد.
نمونه‌هایی از مشکلات معده مرتبط با اضطراب
بیماری‌های متعددی ناشی از اضطراب در بدن ایجاد می‌شود که می‌توانند به انواع مختلفی از علائم دستگاه گوارش منجر شوند. چند نمونه از این علائم عبارتند از:
- تنش شکمی: استرس تمایل زیادی به ایجاد تنش شکمی دارد. این تنش می‌تواند عضلات شکم را خسته کند و باعث ایجاد احساس ناراحتی درونی شود.
- سوء هاضمه: استرس بر سطح هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد و هورمون‌ها برای کمک به هضم غذا استفاده می‌شوند. استرس می‌تواند منجر به عدم تعادل هورمونی و در نتیجه سوء هاضمه شود که ممکن است منجر به نفخ، درد روده و موارد دیگر شود.
- سندرم روده تحریک پذیر: اضطراب یکی از محتمل ترین علل سندرم روده تحریک پذیر (IBS) است . سندروم روده تحریک پذیر زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم گوارشی بدن شما بدون دلیل قطعی، ضعیف عمل می‌کند. شرایطی مانند IBS می‌تواند باعث تغییر حرکات روده و ناراحتی شکمی شود.
اضطراب همچنین باعث ترشح هورمون استرس کورتیزول می‌شود که باعث می‌شود بدن سطوح اضافی اسید معده را تولید کند. این اسیدیته پوشش مری را تحریک می‌کند و منجر به درد شکم، حالت تهوع، استفراغ و در موارد شدید، زخم‌های ناشی از استرس می‌شود.
معده درد عصبی یا یک بیماری گوارشی جدی؟
اینکه چگونه می‌توانید تشخیص دهید که علائم گوارشی با یک موقعیت استرس زا به طور موقت همراه است یا زمانی که یک بیماری گوارشی جدی تری وجود دارد ممکن است باعث نگرانی شما شود.علائم هشدار دهنده‌ای مانند کاهش وزن، وجود خون در مدفوع، مدفوع قیری سیاه رنگ یا نتایج غیرطبیعی تست‌های آزمایشگاهی (که می‌تواند کم خونی را نشان دهد) می‌تواند نشان دهنده این باشد که مورد جدی تری در حال رخ دادن است. هر گونه علائم مزمن دستگاه گوارش احتمالاً نیاز به ارزیابی توسط متخصص گوارش و آزمایشات اضافی دارد.
چگونه اضطراب خود را برای معده درد عصبی کم کنیم؟
هنگامی که این احساس ناشی از رفتار دلهره آمیز باشد و واکنش استرس همراه با آن تغییر کند، آرام کردن خود، به پاسخ استرس و تغییرات آن پایان میدهد. درحالی که بدن شما از پاسخ استرس فعال بهبود می‌یابد، این احساس باید فروکش کند و معده شما باید به حالت طبیعی خود بازگردد. به خاطر داشته باشید که ممکن است تا 20 دقیقه یا بیشتر طول بکشد تا بدن پس از یک پاسخ استرس بزرگ بهبود یابد. اما امر این طبیعی است و نباید باعث نگرانی شود.
هنگامی که این احساس به دلیل تحریک بیش از حد (استرس مزمن) ایجاد می‌شود، بهبودی بدن و تا جایی که این علامت فروکش می‌کند، ممکن است زمان زیادی طول بکشد. با این وجود، هنگامی که بدن بهبود یافت، احساس سیستم عصبی باید فروکش کند. بنابراین، این علامت نباید دلیلی برای نگرانی باشد. می‌توانید با کاهش استرس، تمرین تنفس آرام، افزایش استراحت و آرامش و عدم نگرانی در مورد این احساس، روند بهبودی را تسریع بخشید. اگر با اضطراب، علائم آن و یک نگرانی آزاردهنده مشکل دارید، ممکن است بخواهید با یکی از درمانگران اختلال اضطراب ارتباط برقرار کنید. کار با یک درمانگر با تجربه برای اختلال اضطراب موثرترین راه برای غلبه بر اضطراب است.
همچنین ممکن است سعی کنید حواس خود را پرت کنید. در حالی که ناراحتی معده شما ممکن است شدید باشد، اضطراب باعث تمایل به تمرکز روی تجربه می‌شود که باعث اضطراب بیشتر و تشدید شدت درد معده می‌شود. یک حواس پرتی مثبت، مانند یک برنامه تلویزیونی خنده دار، در واقع می‌تواند تفاوت بزرگی در نحوه تجربه ناراحتی معده شما ایجاد کند.
در نهایت، شما باید از اضطراب خود جلوگیری کنید تا ناراحتی‌های گوارشی مکرر را تجربه نکنید. شما می‌توانید این کار را از طریق درمان، دارو درمانی، خودیاری، مدیتیشن، ورزش و موارد دیگر انجام دهید. که همه اینها در کاهش اضطراب بسیار موثر هستند. هنگامی که اضطراب شما کاهش می‌یابد، ناراحتی معده شما هم از نظر فراوانی و هم از شدت کاهش می‌یابد.
نکاتی که برای درمان معده درد عصبی باید بدانید؟
رکن اصلی درمان معده درد عصبی کاهش میزان استرس است. ناراحتی معده می‌تواند توانایی شما برای داشتن زندگی شاد را کاهش دهد. در حالت ایده آل، باید اضطراب خود را درمان کنید تا معده آرام تری داشته باشید. حتی اگر اضطراب باعث ایجاد احساس بیماری در معده شما می‌شود، بسیاری از علائم را می‌توان با داروهای مختلف کاهش داد. همیشه باید قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.
انتخاب یک رژیم غذایی درست برای معده درد عصبی بسیار مهم است. خوردن غذای سالم‌تر نیز می‌تواند کمک کننده باشد. به یاد داشته باشید که اضطراب بر روده شما تأثیر می‌گذارد، اما به خودی خود علائم را ایجاد نمی‌کند. آنچه در معده شما وجود دارد بر شدت علائم نیز تأثیر دارد. عادات سالم غذایی سالم‌تر به خصوص در روزهایی که انتظار دارید اضطراب را تجربه کنید می‌تواند بسیار مفید باشد. نوشیدن آب ولرم نیز برای تسکین معده نیاز است. زمانی که بدن شما از پاسخ استرس و یا استرس پایدار بهبود یافت، این علامت به طور کامل ناپدید خواهد شد. چند راه حل کوتاه مدت در مورد معده درد عصبی وجود دارد که ممکن است برای شما مفید باشد:
- زمانی که عصبی هستید یا استرس دارید، وعده‌های غذایی سبک‌تر بخورید
- به جای چند وعده غذایی بزرگ و سنگین، وعده‌های غذایی کوچکتر در چند وعده غذایی مصرف کنید
- از محرک‌ها دوری کنید
- مصرف شکر و غذاهای شکر خام را کاهش دهید
- تنفس آرام
- آنتی اسیدها مصرف نکنید، زیرا معده درد عصبی ناشی از اسید زیاد در معده نیست
- استراحت و سطح آرامش خود را افزایش دهید
- ورزش سبک تا متوسط می‌تواند به کاهش استرس بدن کمک کند
- استرس خود را کاهش دهید و به بدن خود فرصت دهید تا پاسخ دهد
- نگرش مثبت و کمتر دلهره آور را اتخاذ کنید
- رفتارهایی را که شما را مضطرب می‌کند شناسایی کرده و سعی کنید از آنها اجتناب کنید
داروهای معده یا داروهای معده درد عصبی توصیه نمی‌شود، زیرا می‌توانند به فرآیندهای گوارشی و جذب طبیعی بدن آسیب برسانند. یادگیری مدیریت اضطراب و نحوه واکنش بدن به استرس با استفاده از راهبردهای طبیعی رویکرد ارجح است. پیش از مصرف هر دارویی مانند قرص معده درد عصبی حتما مشاوره پزشکی را در نظر بگیرید.
جمع‌بندی
ناراحتی معده یک علامت رایج اضطراب است که به دلیل مشکلاتی مانند تنش معده، تغییرات گوارشی و آدرنالین ایجاد می‌شود. آنها را می‌توان با برخی از داروهای سنتی معده بدون نسخه درمان کرد، اما اگر فردی اضطراب خود را درمان نکند، این مشکلات معده احتمالا عود می‌کند. برای درمان قطعی معده درد عصبی مشاوره با دکتر متخصص گوارش برای شما بهترین گزینه خواهد بود.
