زمانی که باردار هستید، لکه‌های قهوه‌ای یا ترشحات تیره رنگ معمولا موضوع نگران‌کننده‌ای نیستند. با این حال ممکن است نشانه‌ای از مشکل پزشکی جدی باشند. گاهی بدن فرد در دوران بارداری به دلیل افزایش هورمون استروژن، ترشحات واژینال از جمله ترشحات قهوه‌ای را بیشتر از قبل تولید می‌کند. باید بدانید که ترشحات به رنگ قهوه‌ای معمولا به این دلیل است که خونریزی که مربوط به چند روز قبل بوده، رخ داده است (خون به محض خشک شدن، قهوه‌ای رنگ می‌شود و گاهی ممکن است مدت زمانی طول بکشد تا از بدن خارج شود).
این احتمال وجود دارد که ترشحات قهوه‌ای عادی باشند؛ به‌طور مثال اگر کمی بعد از رابطه جنسی یا معاینه لگنی خون ببینید، امری طبیعی است؛ اما با این حال باید توجه داشته باشید که این نوع خونریزی می‌تواند نشانه مشکلی جدی مانند عفونت واژن باشد. در ادامه این مقاله به بررسی این موضوع و نحوه مدیریت آن می‌پردازیم.
آیا لکه بینی قهوه‌ای در بارداری خطرناک است؟
ترشحات قهوه‌ای در اوایل بارداری ممکن است نشانه‌ای از موارد جدی مانند سقط جنین، بارداری خارج از رحم یا بارداری مولار (حاملگی پوچ) باشند. در مراحل بعدی نیز ممکن است این ترشحات زایمان نوزاد زودرس یا مشکلی در جفت را نشان دهند. به گفته متخصصین زنان، ترشح قهوه‌ای هنگام بارداری می‌تواند نگران‌کننده باشد؛ اما مساله‌ای رایج است. برای اطلاع دقیق‌تر از میزان خطرناک بودن لکه بینی قهوه‌ای در بارداری، مشاوره با دکتر زنان راهگشا خواهد بود.
چه عواملی باعث ترشح قهوه‌ای در دوران بارداری می‌شوند؟
ترشحات قهوه‌ای تیره یا روشن در طول بارداری ممکن است ناشی از عوامل مختلفی مانند موارد زیر باشند:
لانه گزینی تخمک داخل رحم
حدود هفت تا چهارده روز پس از باردار شدن (در زمانی که ممکن است دوره قاعدگی خود را داشته باشید)، تخمک تلقیح‌شده در رحم فرد باردار جا می‌افتد. این اتفاق می‌تواند باعث پارگی عروق خونی کوچک و خونریزی کمی از واژن شود. به این ترتیب ممکن است که فرد همزمان با خونریزی و لانه گزینی جنین، درد کمی نیز داشته باشد.
رابطه جنسی
این احتمال وجود دارد که فرد باردار بعد از رابطه جنسی مقدار کمی ترشحات قهوه‌ای ببیند. اصطکاک در حین رابطه جنسی می‌تواند باعث آسیب رسیدن به بافت‌های واژن یا دهانه رحم فرد شود؛ به‌ویژه اگر ناحیه واژن خشک باشد، ممکن است خونریزی بیشتر شود و دهانه رحم (که در این زمان حساس است) با نفوذ عمیق آلت تناسلی همسر آسیب ببیند.
معاینه لگن
بافت‌های دهانه رحم فرد در طول بارداری بسیار حساس هستند؛ بنابراین ممکن است پس از انجام معاینه لگنی یا بررسی دهانه رحم توسط پزشک، لکه بینی قهوه‌ای پیش بیاید.
پلاگ مخاط
پلاگ مخاط مجموعه‌ای از ترشحات ژلاتینی از دهانه رحم است. این ترشحات کانال دهانه رحم را در اوایل بارداری پر می‌کند و سبب ایجاد لایه محافظت‌کننده می‌شود و برای ادامه بارداری باقی می‌ماند. هنگامی که فرد به زمان زایمان نزدیک می‌شود و دهانه رحم شروع به نازک شدن و باز شدن می‌کند، این ترشحات مخاط‌مانند از واژن بیرون می‌آیند و شبیه گلبول‌های مخاط غلیظ به رنگ شفاف یا در صورت مخلوط شدن با خون، قهوه‌ای‌رنگ خواهند شد. این موضوع ممکن است نشانه زایمان زودرس باشد.
دلایل نگران کننده‌ای که منجر به لکه بینی قهوه‌ای می‌شوند
عفونت
خونریزی یا ترشح قهوه‌ای می‌تواند نشانه‌ای از عفونت واژینال یا سرویکس (دهانه رحم) باشد. این عفونت ناشی از عفونت باکتریایی واژینال (BV)، تریکومونیاز، کلامیدیا یا گونوره خواهد بود. داشتن عفونت در طول بارداری می‌تواند خطر ابتلا به عوارضی مانند زایمان زودرس و پاره شدن زودرس کیسه آب را افزایش دهد. پزشک آزمایش‌هایی را جهت تشخیص عفونت برای فرد انجام می‌دهد و در صورت لزوم، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
سقط جنین
خونریزی یا لکه‌بینی اغلب اولین نشانه سقط جنین است. سقط جنین اغلب در سه ماهه اول بارداری رخ می‌دهد؛ اگرچه ممکن است در هر زمانی تا 20 هفته نیز اتفاق بیفتد. با این حال باید به یاد داشت که اکثر زنان باردار که در ابتدای بارداری لکه‌بینی یا خونریزی را تجربه می‌کنند، سقط جنین ندارند.
بارداری خارج از رحم
این اتفاق در ابتدای بارداری رخ می‌دهد؛ هنگامی که تخمک تلقیح‌شده خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند. خونریزی در این حالت معمولا قرمز است؛ اما ممکن است به‌صورت قهوه‌ای و مانند رنگ خون خشک‌شده ظاهر شود. علائم دیگر این عارضه شامل درد شکم یا درد شانه هستند. تنها 1 تا 2 درصد از بارداری‌ها خارج از رحم هستند؛ اما بسیار مهم است که بلافاصله درمان را شروع کنید؛ زیرا این موضوع برای فرد باردار خطرناک است.
بارداری مولار
این نوع بارداری به معنای توسعه تخمک تلقیح‌شده به‌صورت غیرعادی و رشد به نام مول به جای جنین عادی است. در چنین حالتی ممکن است که خونریزی قرمز روشن یا ترشحات قهوه‌ای از هفته ششم شروع شوند. علائم دیگر شامل تهوع و استفراغ شدید، دردهای شکم، احساس فشار و درد هستند. البته این احتمال نیز وجود دارد که کیست‌ها (کیست‌های پرمایع) را در دوران بارداری دفع کنید. برای باروری مولار، درمان فوری بسیار مهم و لازم است.
زایمان زودرس
خونریزی در دوران بارداری (اما قبل از 37 هفته) ممکن است نشانه‌ای از زایمان زودرس باشد. علائم دیگر شامل درد شکم و احساس انقباضات شدید هستند. این احتمال نیز وجود دارد که فرد باردار احساس کند که کیسه آبش پاره شده است. با بروز اولین نشانه از زایمان زودرس می‌بایست هرچه سریع‌تر به بیمارستان مراجعه کرد یا با دکتر متخصص زنان تماس گرفت.
چسبندگی جفت
چسبندگی جفت به معنای فرو رفتن جفت (پلاسنتا) به‌صورت عمیق‌تر از حد معمول در دیواره رحم است که این موضوع می‌تواند باعث خونریزی شدید شود. این شرایط اغلب تا زمان تولد علائمی ندارد؛ اما خونریزی واژینال در دوره سوم بارداری می‌تواند نشانه‌ای جدی از این عارضه باشد.
جدایی جفت
این شرایط به معنای جدایی جفت از رحم قبل از تولد نوزاد است که هم قبل و هم در حین زایمان اتفاق می‌افتد. جدایی پلاسنتا باعث خونریزی یا لکه بینی واژینال می‌شود. علائم دیگر این عارضه شامل درد شکم، دردهای ناحیه پشت و بروز ترشحات هستند.
در صورت داشتن ترشح قهوه‌ای در دوران بارداری، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه ترشح قهوه‌ای معمولا چیزی نیست که باعث نگرانی شود، اما ارزش دارد که این موضوع را به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هریک از موارد زیر فورا با پزشک خود تماس بگیرید:
- هر نوع خونریزی یا نقطه‌‌نقطه صورتی روشن یا قهوه‌ای
- هر نوع ترشح واژنی با بوی شدید یا سبز یا زرد و حباب‌دار
- درد یا تشنج در ناحیه شکم یا لگن
- درد شانه
- تهوع شدید و استفراغ
جمع‌بندی
در دوران بارداری تهوع، تمایل به مصرف غذا و تغییرات مزاج به‌طور آشکار مورد بحث قرار می‌گیرند؛ اما به لکه بینی در این دوران چندان توجه نمی‌شود؛ از این رو در این مقاله به بررسی لکه بینی در بارداری پرداختیم. بر اساس مطالعه منتشرشده در مجله بین‌المللی زنان و زایمان، نیمی از زنان باردار این اتفاق را تجربه می‌کنند که اغلب جای نگرانی ندارد؛ با این حال مشاهده تغییرات در بدن که بارداری باعث آن می‌شود و همچنین دلواپسی در این مورد رایج است. بنابراین قبل از اینکه بیشتر دچار نگرانی و استرس شوید، مشاوره با دکتر زنان بسیار کمک‌کننده و راهگشا خواهد بود.
