بیماری آلزایمر، که شایع‌ترین شکل زوال عقل است، زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های مغز آسیب ببینند و به‌طور جدی بر حافظه، مهارت‌های یادگیری و یادگیری فرد تأثیر بگذارند. با پیشرفت این بیماری توانایی انجام وظایف روزانه افراد مبتلا به آلزایمر کمتر می‌شود و نیازمند مراقبت بیشتری خواهند بود. تصور می‌شود که علت آلزایمر ناشی از تجمع غیرطبیعی پروتئین‌های خاص در داخل و خارج سلول‌های مغز است که ارتباط سلول‌ها با یکدیگر و عملکرد صحیح آن را دشوار می‌کند. از هر 10 نفر مبتلا به زوال عقل، 7 نفر به بیماری آلزایمر مبتلا هستند.
2 نوع اصلی بیماری آلزایمر وجود دارد:
- بیماری آلزایمر در سنین بالا شایع ترین شکل است. معمولا بعد از 65 سالگی اتفاق می‌افتد. علت آن به طور کامل شناخته نشده است.
- بیماری آلزایمرزودرس (که گاهی اوقات به عنوان “ارثی” نامیده می‌شود) توسط یک بیماری ژنتیکی بسیار نادر ایجاد می‌شود. علائم معمولا در افراد 40 تا 50 ساله ظاهر می‌شود. این نوع به عنوان زوال عقل با شروع جوانتر شناخته می‌شود.
علائم بیماری آلزایمر چیست؟
در اوایل این بیماری، تشخیص بیماری آلزایمر ممکن است سخت باشد. اولین علائم بیماری آلزایمر معمولاً شامل از دست دادن حافظه و مشکل در یافتن کلمات مناسب برای چیزهای روزمره است. با این حال، بسیاری از افراد با حافظه مشکل دارند اما به بیماری آلزایمر مبتلا نیستند. بسیار مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا علت دقیق مشکلات حافظه را مشخص شود. سایر علائم رایج بیماری آلزایمر عبارتند از:
- از دست دادن علاقه به سرگرمی‌ها و فعالیت‌های معمول
- تمایل کمتری برای امتحان کردن چیزهای جدید
- کاهش قدرت انطباق با تغییرات
- تکرار حرف‌ها یا از یادبردن موضوعات
- گم کردن مسیر همیشگی خانه
- اشکال در مدیریت پول
- مشکل در خرید یا تهیه غذا
- افتراق زودهنگام از واقعیت
- کاهش توانایی در حل مسائل ساده
- مشکلات یادگیری
- تغببرات شخصیتی
بسته به این که چه مناطقی از مغز شما تحت تأثیر قرار گرفته است، علائم بین افراد متفاوت است. علائم شما نیز ممکن است روز به روز تغییر کند و با موارد زیر بدتر شود:
- فشار و استری
- بیماری
- خستگی
مراحل پیشرفت بیماری آلزایمر
بیماری آلزایمر را می‌توان بر اساس شدت علائم به 3 مرحله طبقه بندی کرد:
- بیماری آلزایمر خفیف: علائم اولیه زوال عقل، معمولاً نیازی به حمایت و مراقبت بیشتر نیست.
- بیماری آلزایمر با شدت متوسط: در این مرحله کنار آمدن با علائم دشوار است و احتمالاً به حمایت نیاز است.
- بیماری آلزایمر پیشرفته: ممکن است به مراقبت مداوم در تمام فعالیت‌های روزانه نیاز باشد.
علت بیماری آلزایمر به طور دقیق چیست؟
محققان بر این باورند که هیچ علت واحدی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. علت آلزایمر احتمالاً از عوامل متعددی مانند ژنتیک، سبک زندگی و محیط ایجاد می‌شود. دانشمندان عواملی را شناسایی کرده‌اند که خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد. در حالی که برخی از عوامل خطر مانند سن، سابقه خانوادگی و وراثت را نمی‌توان تغییر داد، شواهد در حال ظهور نشان می‌دهد که ممکن است عوامل دیگری وجود داشته باشد که می‌تواند باعث بیماری آلزایمر شود.
مغز انسان دارای بیش از 100 میلیارد سلول عصبی و سلول‌های دیگر است. سلول‌های عصبی با هم کار می‌کنند تا تمام ارتباطات مورد نیاز برای انجام عملکردهایی مانند تفکر، یادگیری، به خاطر سپردن و برنامه ریزی را انجام دهند. دانشمندان بر این باورند که پروتئین آمیلوئید در سلول‌های مغز شما تجمع می‌یابد و توده‌های بزرگ تری به نام پلاک را تشکیل می‌دهد. الیاف پیچ خورده پروتئین دیگری به نام تاو به شکل درهم پیچیده می‌شوند. این پلاک‌ها و گره‌ها ارتباط بین سلول‌های عصبی را مسدود می‌کنند که مانع از انجام فرآیندهایشان می‌شود.
مرگ آهسته و مداوم سلول های عصبی منجر به علائم بیماری آلزایمر می‌شود. مرگ سلول‌های عصبی در یک ناحیه از مغز شما (معمولاً در ناحیه‌ای از مغز که حافظه را کنترل می‌کند که هیپوکامپ نام دارد) شروع می‌شود و سپس به مناطق دیگر گسترش می‌یابد.
علیرغم تحقیقات مداوم، دانشمندان هنوز نمی‌دانند دقیقاً چه چیزی باعث ایجاد این پروتئین‌ها می‌شود. تا کنون، آنها بر این باورند که یک جهش ژنتیکی ممکن است باعث آلزایمر زودرس شود. آنها فکر می‌کنند که آلزایمر دیررس به دلیل مجموعه‌ای پیچیده از تغییرات مغزی رخ می‌دهد که ممکن است طی چند دهه رخ دهد. ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیطی و شیوه زندگی احتمالاً در ایجاد علت نقش دارند.
آیا آلزایمر ارثی است؟
محققان می‌دانند چرا برخی افراد به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شوند و برخی دیگر نه. اما آنها چندین عامل از جمله عوامل ژنتیکی (ارثی) را شناسایی کرده‌اند که خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد.
داشتن نوعی از ژن آپولیپوپروتئین E (APOE) خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد. این ژن اشکال مختلفی دارد و یکی از آنها، ژن APOE ε4، خطر ابتلا به آلزایمر را افزایش می‌دهد و همچنین با ایجاد آلزایمر شروع بیماری مرتبط است. با این حال، داشتن فرم APOE ε4 ژن تضمینی برای ابتلا به این بیماری نیست. برخی از افراد بدون APOE ε4 نیز ممکن است به آلزایمر مبتلا شوند.
اگر یکی از بستگان درجه یک (والدین بیولوژیکی یا خواهر و برادر) مبتلا به آلزایمر دارید، خطر ابتلا به این بیماری بین 10 تا 30 درصد برای شما افزایش می‌یابد. احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که دو یا چند خواهر و برادر مبتلا به آلزایمر دیررس دارند، سه برابر بیشتر از جمعیت عادی است. داشتن تریزومی 21 (سندرم داون) همچنین خطر ابتلا به آلزایمر زودرس را افزایش می‌دهد.
بیماری آلزایمر چگونه تشخیص داده می‌شود؟
متاسفانه هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند بیماری آلزایمر را تایید کند. تشخیص بیماری پس از ارزیابی دقیق انجام می‌شود که ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- یک تاریخچه پزشکی دقیق
- یک معاینه فیزیکی کامل
- تست‌های شناختی برای بررسی حافظه و تفکر شما
- آزمایش ادرار و آزمایش خون
- تصویربرداری پزشکی، مانند اسکنMRI، برای ارزیابی مغز شما
- تشخیص بیماری آلزایمر زمانی قابل تشخیص است که سایر علل علائم شما رد شود
تشخیص بیماری آلزایمر به صورت زودهنگام به شما امکان می‌دهد برای آینده خود برنامه ریزی کنید. شما می‌توانید با یک متخصص مغز و اعصاب شروع به صحبت در مورد درمان پزشکی و کمک‌های بیشتر مورد نیاز خود کنید.
بیماری آلزایمر چگونه درمان می شود؟
اگرچه هیچ درمانی وجود ندارد، درمان‌های خاص ممکن است علائم را برای مدتی بهبود بخشد.
داروها
گروهی از داروها به نام مهارکننده‌های کولین استراز ممکن است به شما در انجام فعالیت‌های روزانه کمک کند. این داروها با افزایش سطح یک ماده شیمیایی مغز به نام استیل‌کولین عمل می‌کنند. این به بازیابی ارتباط بین سلول‌های مغز کمک می‌کند.
- ممکن است داروهای دیگری برای کاهش علائم زیر کمک کننده باشند:
- بی خوابی
- تحریک
- اضطراب
- افسردگی
این درمان‌ها بیماری آلزایمر را به طور قطعی درمان نمی‌کنند، اما می‌توانند به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کنند و محققان به دنبال راه هایی برای درمان بیماری آلزایمر هستند.
تغییر سبک زندگی
کارهای دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید برای بهبود کیفیت زندگی خود انجام دهید. در صورت امکان، باید سعی کنید:
- مراقب هر گونه بیماری زمینه‌ای دیگری که دارید باشید
- با بیماری آلزایمر آشنا شوید
- ارتباط عادی خود را با دوستان و خانواده خود حفظ کنید
- به طور منظم تمرین کن
اگر نگرانی‌هایی در مورد ایمنی خود دارید، مانند رانندگی با داشتن آلزایمر، برای مشاوره با پزشک خود صحبت کنید.
آیا می‌توانید از بیماری آلزایمر پیشگیری کنید؟
هیچ راه مطمئنی برای پیشگیری از بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال، می‌توانید با مراقبت از سلامت خود، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را کاهش دهید. آنچه برای قلب شما خوب است برای مغز شما نیز مفید است. سعی کنید موارد زیر برای حفظ سلامت خود داشته باشید:
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشید
- سیگار نکشید
- فعالیت بدنی خود را حفظ کنید
- ذهن خود را فعال نگه دارید
ذهن فعال به ساخت سلول‌های مغز کمک می‌کند و ارتباطات آنها را تقویت می‌کند. شما می‌توانید ذهن خود را از طریق کارهای زیر فعال نگه دارید:
- اجتماعی شدن
- انجام پازل‌های مختلف
- انجام جدول کلمات متقاطع
- یادگیری زبان یا چیز دیگری که به شما علاقه دارد
جمع‌بندی
در این مقاله به علت بیماری آلزایمر به طور دقیق پرداختیم. از آنجا که آلزایمر بیماری است که نیازمند توجه و مراقبت دارد، حتما باید برنامه دقیقی برای ادامه زندگی با وجود این بیماری در نظر داشته باشید. مشاوره با پزشک متخصص مفز و اعصاب برای پیگیری دقیق علائم این بیماری و دانستن دقیق نحوه مصرف داروها بسیار کمک کننده خواهد بود.
