معده درد عصبی چیست و چطور از شر آن خلاص شویم!

اضطراب یک اختلال پیچیده است که می‌تواند تأثیرات عمیقی بر بدن، ذهن و زندگی روزمره افراد داشته باشد. استرسی که اضطراب بر بدن وارد می‌کند، می‌تواند منجر به مسائل مختلفی از جمله مشکلات گوارشی شود. یکی از شایع‌ترین تأثیرات استرس بر بدن، معده درد عصبی است. ناراحتی معده، گرفتگی معده و ناراحتی روده که توصیف نوع درد آنها سخت است، همگی می‌توانند ناشی از اضطراب مداوم باشند.

علل معده درد عصبی

علل زمینه‌ای ایجاد معده درد عصبی متنوع هستند و برخی از آنها هنوز به طور جامع مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند. اضطراب می‌تواند باعث تغییراتی در عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی، به ویژه سروتونین شود. گیرنده‌های سروتونین (و سایر انتقال‌دهنده‌های عصبی) در روده وجود دارند و بنابراین وقتی بدن اضطراب را تجربه می‌کند، مواد شیمیایی دریافت می‌کند که به او می‌گویند با آن احساسات ناراحت‌کننده پاسخ دهد. علاوه بر این، آدرنالین و کورتیزول، هورمون‌های استرس، ممکن است ویژگی‌های فیزیولوژیکی کلی روده را تغییر دهند و نسبت باکتری‌های خوب به باکتری‌های بد را در سیستم گوارش تغییر دهند.

تأثیر استرس بر معده درد عصبی

استرس به روش‌های مختلفی بر بدن تأثیر می‌گذارد و این تأثیرات برای هر فردی منحصر به فرد است. اضطراب ممکن است نحوه پردازش مواد مغذی را تغییر دهد و منجر به ناراحتی معده شود. زمانی که سیستم ایمنی بدن به دلیل استرس ضعیف می‌شود، میکروب‌های موجود در معده بیشتر آزاردهنده می‌شوند. مغز می‌تواند موقعیت‌های غیر تهدیدکننده مانند سخنرانی یا مصاحبه را به عنوان استرس‌زا ببیند و پاسخ مبارزه یا فرار را فعال کند. این پاسخ می‌تواند به طور دائمی «روشن» بماند و علائم معده مرتبط با اضطراب را ایجاد کند.

علائم معده درد عصبی

بسیاری از مبتلایان نمی‌توانند ناراحتی معده خود را مشخص کنند. برخی از ناراحتی و درد مبهم در بالای شکم شکایت دارند، برخی دیگر درد را به عنوان یک کمربند سفت توصیف می‌کنند. زیرا محدود به شکم نیست، بلکه ممکن است به پشت نیز کند. موارد زیر رایج ترین علائم معده درد عصبی هستند:

• سیری زودرس: احساس پر شدن معده پس از شروع غذا خوردن که شخص نمی‌تواند غذای خود را تمام کند.
• درد اپی‌گاستر یا بالای شکم: درد موضعی در زیر سینه.
• احساس احتقان غذا: بدون ارتباط با مصرف قبلی غذا.
• تهوع: احساس نیاز فوری به استفراغ.
• استفراغ: بیرون ریختن مخاط و محتویات معده.
• سوزش سر دل: آروغ زدن با طعم اسیدی و احساس سوزش در مری.
• کرامپ شکم: درد اسپاسمودیک معده.
• از دست دادن اشتها: بی‌حالی برای مصرف غذا.
• احساس ناخوشایند در پشت جناغ: دردناک یا کشیدن.

مشکلات معده مرتبط با اضطراب

بیماری‌های مختلفی ناشی از اضطراب می‌توانند به علائم گوارشی منجر شوند:

• تنش شکمی: استرس تمایل زیادی به ایجاد تنش شکمی دارد و عضلات شکم را خسته می‌کند.
• سوء هاضمه: استرس می‌تواند منجر به عدم تعادل هورمونی و در نتیجه سوء هاضمه شود.
• سندرم روده تحریک پذیر: اضطراب یکی از محتمل‌ترین علل این سندرم است که می‌تواند باعث تغییر حرکات روده و ناراحتی شکمی شود.
• ترشح هورمون استرس کورتیزول: این هورمون باعث تولید اسید معده اضافی می‌شود که پوشش مری را تحریک می‌کند و منجر به درد شکم، حالت تهوع، استفراغ و زخم‌های ناشی از استرس می‌شود.

معده درد عصبی یا یک بیماری گوارشی جدی؟

تشخیص اینکه علائم گوارشی به یک موقعیت استرس‌زا موقت مربوط هستند یا نشان‌دهنده یک بیماری گوارشی جدی‌تر هستند، ممکن است نگرانی ایجاد کند. علائم هشداردهنده‌ای مانند کاهش وزن، خون در مدفوع، مدفوع قیری سیاه رنگ یا نتایج غیرطبیعی تست‌های آزمایشگاهی (که می‌تواند کم خونی را نشان دهد) ممکن است نشان‌دهنده این باشد که یک مشکل جدی‌تر در حال رخ دادن است. هر گونه علائم مزمن دستگاه گوارش احتمالاً نیاز به ارزیابی توسط متخصص گوارش و آزمایشات اضافی دارد.

کاهش اضطراب برای معده درد عصبی

هنگامی که احساس معده درد عصبی ناشی از رفتار دلهره‌آمیز باشد، آرام کردن خود و پاسخ استرس کمک می‌کند تا معده به حالت طبیعی خود بازگردد. این فرآیند ممکن است تا ۲۰ دقیقه یا بیشتر طول بکشد. اما اگر اضطراب مزمن باشد، بهبودی بدن ممکن است زمان بیشتری بگیرد. با کاهش استرس، تمرین تنفس آرام، افزایش استراحت و آرامش، و عدم نگرانی در مورد این احساس، می‌توان روند بهبودی را تسریع بخشید. در صورت مشکل شدید، مشاوره با یک درمانگر اختلال اضطراب می‌تواند موثر باشد.

درمان معده درد عصبی

رکن اصلی درمان معده درد عصبی کاهش میزان استرس است. ناراحتی معده می‌تواند توانایی شما برای داشتن زندگی شاد را کاهش دهد. در حالت ایده آل، باید اضطراب خود را درمان کنید تا معده آرام تری داشته باشید. حتی اگر اضطراب باعث ایجاد احساس بیماری در معده شما می‌شود، بسیاری از علائم را می‌توان با داروهای مختلف کاهش داد. همیشه باید قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید.

در ادامه چند راه حل کوتاه مدت در مورد معده درد عصبی وجود دارد که ممکن است برای شما مفید باشد:

• وعده‌های غذایی سبک‌تر: هنگام عصبانیت یا استرس وعده‌های غذایی سبک‌تر بخورید.
• وعده‌های غذایی کوچکتر: به جای چند وعده غذایی بزرگ، وعده‌های غذایی کوچکتر در چند وعده مصرف کنید.
• دوری از محرک‌ها: مصرف شکر و غذاهای شکر خام را کاهش دهید.
• تنفس آرام: تنفس آرام می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.
• استراحت و آرامش: سطح آرامش خود را افزایش دهید.
• ورزش سبک تا متوسط: ورزش می‌تواند به کاهش استرس بدن کمک کند.
• پیشگیری از اضطراب: درمان، دارو درمانی، مدیتیشن، ورزش و موارد دیگر می‌توانند موثر باشند.

نتیجه‌گیری

ناراحتی معده یک علامت رایج اضطراب است که به دلیل مشکلاتی مانند تنش معده، تغییرات گوارشی و ترشح هورمون‌های استرس ایجاد می‌شود. برای درمان قطعی معده درد عصبی، مشاوره با دکتر متخصص گوارش بهترین گزینه خواهد بود. همچنین، مدیریت اضطراب و استفاده از راهبردهای طبیعی می‌تواند کمک‌کننده باشد. پیش از مصرف هر دارویی مانند قرص معده درد عصبی حتماً مشاوره پزشکی را در نظر بگیرید.