سقط جنین یک عارضه شایع در دوران بارداری است. این اتفاق به عنوان از دست دادن خود به خودی حاملگی قبل از هفته 20 ام بارداری تعریف شده است. در زمان حاملگی نقش فیزیولوژیکی هورمون پروژسترون آماده سازی رحم برای لانه گزینی جنین، افزایش سکون رحم و سرکوب انقباضات رحمی است، از این رو ممکن است پروژسترون در جلوگیری از سقط جنین نقش داشته باشد. یکی از دلایل سقط جنین در اوایل بارداری ترشح ناکافی پروژسترون است که باعث سقط جنین می‌شود و آمپول پروژسترون به عنوان درمانی برای سقط جنین تهدید شده و جلوگیری از سقط‌های خود به خودی کاربرد دارد. با این حال برای بعضی از افراد این سؤال پیش می‌آید که آیا آمپول پروژسترون برای سقط جنین است یا خیر. آنچه در این مقاله می‌خوانید در مورد نقش آمپول پروژسترون در بارداری و تأثیر آن بر روی سقط جنین است.
نقش پروژسترون در سقط جنین چگونه است؟
سقط خودبخودی در حدود 15 تا 20 درصد بارداری‌ها اتفاق می‌افتد. تهدید به سقط جنین زمانی تعریف می‌شود که مادر نوزاد خود را در کمتر از هفته 20 ام حاملگی از دست بدهد. در زمان حاملگی علائم تهدید کننده سقط جنین شامل خونریزی واژینال، همراه با درد یا بدون درد شکم است در حالی که دهانه رحم بسته است و نوزاد داخل رحم زنده است. پروژسترون هورمونی است که نقش آن برای آماده سازی رحم برای لانه گزینی تخمک بارور شده و سرکوب انقباضات رحمی تا پایان زایمان شناخته شده است. داروهایی که عملکرد پروژسترون را تقلید می‌کنند به عنوان همان پروژسترون شناخته می‌شوند. درمان با انواع پروژسترون‌ها ممکن است در کاهش میزان سقط جنین در زنانی که احتمال سقط جنین برای آنها وجود دارد، موثر باشد.
پروژسترون چیست؟
پیش از آنکه در رابطه با تأثیر پروژسترون در سقط جنین صحبت کنیم می‌بایست بدانیم که پروژسترون چیست. پروژسترون هورمونی است که نقش مهمی در چرخه قاعدگی و حفظ بارداری در مراحل اولیه دارد. این هورمون در تخمدان‌ها تولید می‌شود و باعث رشد دیواره رحم می‌شود. در صورتی که باردار شوید، تخمک بارور شده به این پوشش ضخیم دیواره رحم می‌چسبد.
پروژسترون برای رسیدن به بارداری سالم و حفظ آن ضروری است. در نیمه دوم چرخه قاعدگی به طور طبیعی توسط جسم زرد و در اوایل بارداری توسط جسم زرد و جفت ترشح می‌شود. پروژسترون آندومتر (یک لایه از دیواره رحم) را برای لانه گزینی جنین آماده می‌کند. اگر لانه گزینی اتفاق بیفتد، جسم زرد به تولید پروژسترون ادامه می‌دهد، اما بین هفته‌های 8 تا 12 بارداری، جفت این نقش را بر عهده می‌گیرد و پس از آن بارداری را حفظ می‌کند.
اگر باردار نشوید، دیواره رحم می‌ریزد که این زمانی است که قاعدگی اتفاق می‌افتد. پروژسترون به بدن در حفظ بارداری در مراحل اولیه و به جلوگیری از سقط جنین کمک می‌کند. این هورمون به طور طبیعی در بدن وجود دارد، اما به عنوان یک مکمل برای افزایش سطح پروژسترون نیز در دسترس است. تزریق پروژسترون با افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن، سیکل‌های قاعدگی نامنظم را درمان می‌کند. میزان پروژسترون بسیار کم می‌تواند در ایجاد عوارض بارداری یا عوارض جانبی مشابه یائسگی نقش داسته باشد.
آیا درمان با پروژسترون می‌تواند از سقط جنین جلوگیری کند؟
بسیاری از افراد این سؤال برایشان پیش می‌آید که آیا آمپول پروژسترون باعث سقط جنین می‌شود یا خیر. در جواب باید گفت که آمپول پروژسترون نه تنها باعث سقط جنین نمی‌شود بلکه در حفظ بارداری تأثیر گذار است. مصرف پروژسترون در اوایل بارداری (در 16 هفته اول) برای زنان و افرادی که در معرض خطر سقط زودرس هستند و دارای لکه بینی واژینال یا خونریزی هستند توصیه می‌شود . با این حال، ممکن است پروژسترون از هر نوع سقط جنین جلوگیری نکند.
پروژسترون برای چه کسانی مناسب است؟
تحقیق نشان داده است که مصرف پروژسترون ممکن است در افرادی که در اوایل بارداری خود خونریزی دارند و قبلاً یک بار یا بیشتر سابقه سقط جنین داشته‌اند، می‌تواند از سقط جنین در حاملگی فعلیشان جلوگیری کنند. همچنین نتایج تحقیقات نشان داده است که مصرف پروژسترون قبل از بارداری مؤثر نیست. علاوه بر این، در صورتی که در در دوران بارداری خونریزی واژینال نداشته باشید و قبلاً سابقه سقط جنین داشته‌اید، استفاده از آمپول پروژسترون مؤثر نخواهد بود. مشاوره آنلاین با دکتر زنان در این زمان به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید آیا استفاده از پروژسترون در ای زمان برای شما مفید است یا خیر.
پروژسترون چه زمانی تجویز می‌شود؟
اگر تحت درمان به دلیل سابقه سقط مکرر هستید، پزشک ممکن است مکمل‌های پروژسترون را از روز 21 سیکل قاعدگی شما تجویز کند. اگر تست بارداری شما در آن چرخه قاعدگی مثبت باشد، مصرف مکمل‌های پروژسترون تا هفته 12 ادامه می‌یابد.
درمان پروژسترون برای سقط جنین چقدر موثر است؟
اگر 1 یا 2 سقط جنین داشته‌اید، مصرف پروژسترون در اوایل بارداری ممکن است شانس شما را برای داشتن بارداری موفق تقریبا 5 درصد افزایش دهد. در صورتی که 3 بار یا بیشتر سقط داشته‌اید (سقط مکرر)، مصرف پروژسترون در اوایل بارداری ممکن است شانس شما را برای داشتن بارداری موفق تا تقریبا 15 درصد افزایش دهد. همچنین استفاده از پروژسترون در بارداری بی خطر است. با این حال، قبل از مصرف پروژسترون حتما با متخصص زنان مشورت داشته باشید.
پروژسترون برای چه کسانی مناسب است؟
- شما در بارداری خونریزی دارید
- شما قبلاً سقط جنین داشته‌اید
- بارداری شما در جای مناسب در رحم باشد با سونوگرافی مشاهده می‌شود
متخصص زنان باید تأیید کند که حاملگی درست در رحم است. پروژسترون درمان موثری برای افراد مبتلا به حاملگی خارج رحمی یا حاملگی با مکان نامشخص (زمانی که تست حاملگی مثبت باشد اما حاملگی را نمی‌توان در داخل و خارج رحم در اسکن تشخیص داد به کار نمی‌رود.) متاسفانه نجات این نوع بارداری‌ها با آمپول پروژسترون ممکن نیست.
قبل از مصرف پروژسترون به چه نکاتی توجه داشته باشیم؟
در صورتی که هر یک از شرایط زیر را دارید به متخصص زنان اطلاع دهید. پزشک باید تمام تاریخچه و سوابق پزشکی شما را بداند و بر آن اساس برای تجویز پروژسترون تصمیم گیری کنند، این عوارض شامل موارد زیر است:
-
- سابقه بیماری عروق خونی، اختلال لخته شدن خون یا سکته مغزی
- سرطان سینه، دهانه رحم یا واژن
- دیابت
- بیماری قلبی
- بیماری کبدی
- داشتن سقط جنین که به تازگی اتفاق افتاده است
- خونریزی واژن
- یک واکنش غیر معمول یا آلرژیک به پروژسترون، سایر هورمون‌ها، داروها، غذاها، رنگ‌ها یا مواد نگهدارنده
- باردار بودن
- شیردهی
چه چیزی ممکن است با پروژسترون تداخل داشته باشد؟
در صورتی که از داروی بوسنتان استفاده می‌کنید هیچ وقت به طور هم زمان با آن و بدون اطلاع پزشک پروژسترون مصرف نکنید. این دارو که برای نوعی از بیماری ریوی استفاده می‌شود باعث عوارض جنین شده و در خانم‌های باردار منع مصرف دارد.این دارو همچنین ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- داروهای باربیتورات برای خواب یا تشنج
- بکساروتن
- کاربامازپین
- کتوکونازول
- فنی توئین
علائم بارداری بعد از آمپول پروژسترون چیست؟
علائم حاملگی بعد از آمپول پروژسترون مثل بارداری معمولی است. برخی از علائم شایع بارداری پس از دریافت تزریق پروژسترون شامل عدم آغاز پریود، داشتن تهوع یا استفراغ، تورم و درد پستان، خستگی، ادرار مکرر و تغییرات مزاجی می‌باشد. در حالی که این علائم ممکن است تأیید کننده بارداری باشد، با این حال بهترین راه دادن تست بارداری آزمایشگاهی و مراجعه به متخصص زنان است.
تخمک گذاری بعد از آمپول پروژسترون چقدر طول می‌کشد؟
تزریق پروژسترون با افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن شما، دوره های پریود نامنظم را درمان می‌کند. کمبود پروژسترون می‌تواند به مشکلات بارداری منجر شود یا عوارض جانبی شبیه به قطع قاعدگی ایجاد کند. مدت زمان تأثیر آمپول پروژسترون برای پریود شدن را متخصص زنان تعیین می‌کند.
همچنین، تحقیقات نشان داده است که تزریق پروژسترون منجر به نشانه‌های تخمک گذاری از طریق التراسونوگرافی کلاسیک تخمدان حدود 48 ساعت بعد از تزریق و ایجاد جسم زرد برای پشتیبانی از بارداری می شود.
چه عوارض جانبی ممکن است با دریافت پروژسترون داشته باشید؟
عوارض جانبی که باید در اسرع وقت به پزشک گزارش دهید:
- واکنش‌های آلرژیک: بثورات پوستی، خارش، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- لخته خون: درد، تورم یا گرمی در ساق پا، تنگی نفس، درد قفسه سینه
- تغییرات بافت سینه، توده‌های جدید، قرمزی، درد یا ترشح از نوک پستان
- آسیب کبدی: درد بالای شکم سمت راست، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، مدفوع روشن، ادرار زرد یا قهوه ای تیره، زردی پوست یا چشم ها، ضعف یا خستگی غیرعادی
- میگرن یا سردرد جدید یا بدتر شده
- سکته مغزی: بی حسی یا ضعف ناگهانی صورت، بازو یا پا، مشکل در صحبت کردن، گیجی، مشکل در راه رفتن، از دست دادن تعادل یا هماهنگی، سرگیجه، سردرد شدید، تغییر در بینایی
- درد ناگهانی چشم یا تغییر در بینایی مانند تاری دید، دیدن هاله اطراف نورها، کاهش بینایی
- ترشحات غیرمعمول واژن، خارش یا بو
- بدتر شدن خلق و خو، احساس افسردگی
- عوارض جانبی که معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند (در صورت ادامه یا آزاردهنده بودن به پزشک اطلاع دهید):
- نفخ
- درد یا حساسیت پستان
- سرگیجه
- خواب آلودگی
- سردرد
- سیکل‌های قاعدگی نامنظم یا لکه بینی
- نوسانات خلقی
- حالت تهوع
- تورم مچ پا، دست‌ها یا پاها
خبر خوب این است که داشتن یک سقط جنین شما را در معرض افزایش خطر سقط جنین دیگر قرار نمی‌دهد. حتی پس از دو سقط متوالی، احتمال سقط جنین دیگر، کمی بیشتر از زنانی است که هرگز سقط جنین نداشته‌اند. بعد از سه بار متوالی سقط جنین، که پزشکان آن را به عنوان “سقط مکرر” تعریف می‌کنند، احتمال سقط جنین دیگر کمی بیشتر از یک زن معمولی است، اگرچه شانس یک بارداری سالم هنوز خوب است.
جمع بندی و راهنمای مراجعه به پزشک
در این مقاله متوجه شدیم که آمپول پروژسترون برای سقط جنین به کار نمی‌رود. با وجود اینکه مطالعات اخیر افزایش قابل توجهی در میزان تولد نوزادان با استفاده از پروژسترون واژینال در سه ماهه اول بارداری در بین زنان دارای سقط مکرر نشان نداده است، با این حال، نقش پروژسترون در حفظ بارداری اثبات شده است. در صورتی که در مورد آمپول پروژسترون در بارداری سؤال دارید بهترین کار مشاوره با متخصص زنان و زایمان است. شما می‌توانید از طریق پلتفرم تلفن خونه مشاوره آنلاین با دکتر زنان داشته باشید و در این مورد از آنها مشورت بگیرید.
