کمک گرفتن از روانپزشک در مواجهه با اعتیاد، راه‌حل بسیار مفیدی است. برای انتخاب روانپزشک، بهتر است برخی موارد را در نظر بگیرید و سپس به انتخاب روانپزشک بپردازید.
انتخاب روش درمانی مناسب، اولین و مهم‌ترین قدم است. برای انتخاب بهترین روانپزشک ترک اعتیاد، بررسی تجربه و دانش او در درمان و ترک اعتیاد توصیه می‌شود. درمان سوء‌مصرف مواد یک حوزه تخصصی است. بنابراین، کسب اطمینان از تجربه و تخصص روانپزشک در زمینه سوء مصرف مواد می‌تواند به شما در انتخاب متخصص کمک کند. روانپزشک با تجربه، مهارت‌های لازم را برای درمان سوء مصرف مواد در همراهی با اختلالات همزمان مانند افسردگی یا اضطراب دارد. این مقاله، راهنمای انتخاب مشاور مناسب برای ترک اعتیاد را ارائه می‌دهد، و به تاثیر مشاوره روانپزشکی بر درمان اعتیاد و روش‌های کاربردی درمان اعتیاد می‌پردازد.
درمان اعتیاد چیست؟
هیچ درمان واحدی برای سوء‌مصرف مواد وجود ندارد. روانپزشک با توجه به نیازهای هر فرد، بهترین درمان و تکنیک‌های موثر در ترک اعتیاد به مواد مخدر را انتخاب می‌کند. با این حال، روانپزشک ترک اعتیاد برای درمان بیماران یک الگوی پایه را دنبال می‌کند؛ زیرا استفاده از برخی تکنیک‌ها در درمان اعتیاد ضروری است.
سم‌زدایی بدن از مواد مخدر به کمک داروها
معمولاً هدف اولیه روانپزشک ترک اعتیاد، کمک به بیمار برای کاهش مصرف مواد اعتیادآور یا الکل با روشی ایمن است؛ زیرا بیشتر مواد اعتیادآور باعث ایجاد وابستگی‌های جسمانی ناتوان‌کننده‌ای می‌شوند و ترک ناگهانی می‌تواند منجر به بروز علائم ترک شود.
یکی از اهداف کاهش تدریجی مصرف مواد مانند الکل، شروع به اجرای درمان ،هرچه سریع‌تر، و پیشگیری از آسیب‌های بیشتر است. سم‌زدایی بدن از مواد مخدر به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:۱- نوع ماده؛ ۲- مدت زمان مصرف؛ ۳- بیماری‌های همراه؛ ۴- سایر عوامل مانند وزن، سن و نتایج آزمایش خون.
در صورت نیاز به بستری، روانپزشک برنامه درمانی شامل داروهای تجویز شده و خطرات یا عوارض احتمالی را به سایر افراد کادر درمان توضیح می‌دهد. سم‌زدایی فرآیندی کنترل‌شده‌ای است که سطح مواد مخدر در بدن فرد به تدریج کاهش پیدا می‌کند تا زمانی که بدن کاملا پاک شود و علائم و خطرات به حداقل برسد.
درمان دارویی برای درمان اعتیاد
در حالی که داروها به تنهایی توانایی درمان اعتیاد را ندارند، اما می‌توانند علائم جسمانی و روحی بیمار را کنترل کنند. داروهای مختلفی در درمان اعتیاد تجویز می‌شوند. مصرف دارو در برخی از بیماران موقت است. البته، برخی از افراد پس از اتمام درمان سم‌زدایی، همچنان به حمایت دارویی نیاز دارند. تصمیم‌گیری درباره نیاز بیمار به ادامه دارو درمانی بر عهده روانپزشک است.
روانپزشک در صورت صلاحدید برای مقابله با تمایل به مصرف دوباره مواد و کاهش عوارض جانبی، دارو تجویز می‌کند. برای مثال، در اختلال مصرف هروئین، برخی از داروها به کنترل علائم خطرناک کمک می‌کنند.
برخی داروها تمایل به مصرف مواد را مهار می‌کنند و نقش بزرگی در هفته‌های بحرانی اول درمان اعتیاد ایفا می‌کنند. نالتروکسان که با نام تجاری ویویترول نیز شناخته می‌شود، یکی از داروهای درمان اعتیاد است و احتمال بازگشت به مصرف مواد را کاهش می‌دهد.
برخی از بیماران پس از بستری از سندرم ترک رنج می‌برند. ممکن است علائم ترک تا هفته‌ها یا ماه‌ها پس از سم‌زدایی ادامه پیدا کند و این وضعیت نگران‌کننده است. سندرم ترک می‌تواند خطر بازگشت به اعتیاد را بیشتر کند و باعث بروز علائم رایج شامل اضطراب، افسردگی و بی‌خوابی شود.
روانپزشک برای کمک به بیماران در مواجهه با علائم ترک، با توجه به نوع ماده اعتیاد زا و سوابق پزشکی فرد، دارو تجویز می‌کند. به عنوان مثال، بنزودیازپین‌ها برای بیمارانی که از علائم ترک الکل رنج می‌برند، تجویز می‌شوند. دوز پایین بنزودیازپین‌ها به کاهش علائم اضطراب، بی‌قراری، اختلالات خلقی و مشکلات خواب کمک می‌کند.
در بسیاری از موارد، اعتیاد در افرادی بروز می‌کند که از قبل دچار اختلالات اعصاب و روان بوده‌اند. در صورت ابتلا به سایر اختلالات اعصاب و روان همزمان با سوء‌مصرف مواد، روانپزشک ممکن است از داروهای روانپزشکی کمک بگیرد. در بروز علائم غیرقابل تحمل اضطراب یا افسردگی، روانپزشک می‌تواند از دسته ای از داروهای ضد افسردگی به نام مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) برای کاهش علائم کمک بگیرد. علاوه بر این، روانپزشک ممکن است برای درمان اختلالات روانی ناشی از مصرف مواد تجویز کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد به مقاله درمان اختلالات روانی ناشی از مصرف مواد مخدر و الکل مراجعه کنید.
روان‌درمانی ترک اعتیاد
روان‌درمانی یا همان روان‌درمانی گفتاری در درمان اختلال سوء‌مصرف مواد، از محبوبیت خاصی برخوردار است. مشاوره تخصصی اعتیاد که بر پایه گفتگوی بین بیمار و روانپزشک است، معمولاً چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد. هر جلسه معمولاً بین ۱ ساعت الی ۱.۵ ساعت است. روان‌درمانی به بررسی و حل ریشه اعتیاد به الکل یا مواد مخدر کمک می‌کند.
از تاثیر مشاوره روانپزشکی بر درمان اعتیاد غافل نشوید. نقش روانپزشک ترک اعتیاد بسیار حیاتی است. روانپزشک ترک اعتیاد معمولاً پس از درمان سم‌زدایی و کسب اطمینان از وضعیت جسمانی فرد، برای ادامه درمان برنامه‌ریزی می‌کند. نوع مشاوره تخصصی اعتیاد بستگی به شدت اعتیاد و سایر بیماری‌های فرد دارد. درمان اعتیاد باید با توجه به شرایط هر فرد شخصی‌سازی شود تا پایدار بماند.
انواع روان‌درمانی برای درمان اعتیاد عبارتند از:
درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری نوعی روان‌درمانی است که به شناسایی محرک‌های عود مصرف مواد و تمایل به بازگشت به مصرف و همچنین، به شناسایی الگوهای منفی فکری کمک می‌کند. جلسات درمان شناختی رفتاری افراد را تشویق می‌کند با کمک تکنیک‌های روانپزشکی مانند بازنگری شناختی، عمیق‌ترین افکار و احساسات خود را شناسایی کنند و تکنیک‌های موثر در ترک اعتیاد به مواد مخدر را یاد بگیرند. در این نوع درمان اعتیاد، الگوهای فکری منفی شناسایی می‌شوند. نقش روانپزشک در بهبود وابستگی به مواد در این نوع روان درمانی، به چالش کشیدن این افکار برای تغییر و جایگزینی آن‌ها است.
یکی از تکنیک‌های موثر در ترک اعتیاد به مواد مخدر که در جلسات درمان شناختی رفتاری استفاده می‌شود، آموزش نحوه مقابله با محرک‌های بازگشت به اعتیاد، به بیماران است. محرک‌های بازگشت به اعتیاد همیشه وجود دارند. روانپزشک ترک اعتیاد می‌تواند در جلسات مشاوره تخصصی اعتیاد، استراتژی‌هایی برای گذر از سناریوهای سخت و پر از استرس، تنش و اضطراب ارائه دهد. برخی از این تکنیک‌ها عبارتند از:
- نوشتن روزانه
- ثبت افکار
- ذهن‌آگاهی
روانپزشک ترک اعتیاد در صورت صلاحدید از مواجهه درمانی نیز استفاده می‌کند. مواجهه درمانی شاخه‌ای از درمان شناختی رفتاری است که با هدف مقابله با ترس‌ها، بیمار را تدریجا در معرض منابع اضطراب قرار می‌دهد و به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه با ترس‌ها مقابله کند.
رفتار درمانی دیالکتیک (DBT)
رفتار درمانی دیالکتیک به بیماران در حال بهبودی کمک می‌کند تا با افکار منفی کنار بیایند. تمرکز اصلی این نوع درمان، بر روی رفاه عاطفی است. اغلب، روانپزشکان بیماران قربانی آسیب یا بیماران تروما دیده را تشویق می‌کنند که در جلسات مشاوره تخصصی اعتیاد، رفتار درمانی دیالکتیک را تجربه کنند؛ زیرا تکنیک‌های رفتار درمانی دیالکتیک به آن‌ها کمک می‌کند تا از نظر عاطفی بهبود یابند و ریشه و علت اعتیاد را پیدا کنند.
در جلسات مشاوره تخصصی اعتیاد مبتنی بر رفتار درمانی دیالکتیک، بیماران یاد می‌گیرند رفتارهای سالم‌تر و مثبت‌تری را پرورش دهند. هدف، ایجاد روابط سالم، یادگیری رها‌کردن مشکلات گذشته و پذیرش افکار ناخواسته بدون قضاوت است. روانپزشک ترک اعتیاد اهمیت رفاه عاطفی و قدرت تحمل اضطراب در بهبود مشکلات اعتیاد درک می‌کند.
یادگیری نحوه مقابله با مشکلات و موانع در زندگی برای جلوگیری از بازگشت به مصرف مواد بسیار مهم است. علاوه بر این، تکنیک‌هایی که در جلسات مشاوره تخصصی اعتیاد مبتنی بر رفتار درمانی دیالکتیک آموزش داده می‌شوند، در درازمدت، به پرورش مثبت‌‌نگری در افراد تحت درمان اعتیاد کمک می‌کنند.
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، با ارائه تکنیک‌های موثر در ترک اعتیاد به مواد مخدر به بیماران کمک می‌کند تا بر افکار و احساسات مخرب غلبه کنند. در طول جلسات درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، انعطاف‌پذیری روانی و توانایی مواجهه با شرایط سخت از طریق واکنش‌های سالم، به بیماران آموزش داده می‌شود. مهارت‌های کلیدی که در طول این نوع درمان یاد خواهید گرفت، عبارتند از:
- پذیرش خود
- نگریستن افکار در برابر واقعیت
- ذهن‌آگاهی
- بررسی خود
- تعیین ارزش‌های اصلی
- عمل متعهدانه
گروه درمانی
گروه درمانی شامل گروه‌هایی بین ۶ الی ۱۲ نفر است که تجربیات خود را از بهبود مشکلات اعتیاد یا نحوه مقابله با آن، در حضور درمانگر به اشتراک می‌گذارند. هدف از گروه درمانی ترویج ایثارگری، افزایش اعتماد به نفس و ایجاد دوستی‌های جدید است. روانپزشک ترک اعتیاد می‌تواند از ترکیب درمان فردی و درمان گروهی استفاده کند. هر یک از این درمان‌‌ها مزایای خاص خود را دارند.
خانواده درمانی در ترک اعتیاد
یک روانپزشک با تجربه تلاش می‌کند تا اعضای خانواده را در فرآیند بهبودی درگیر کند. حمایت خانواده نه تنها برای جلوگیری از عود اعتیاد ضروری است، بلکه دوستان و خانواده نیز باید از رفتارهای فرد دچار اعتیاد بهبود پیدا کنند. بنابراین، مشاوره تخصصی برای خانواده‌های دارای افراد معتاد حائز اهمیت است.
روانپزشک ترک اعتیاد، پس از ارزیابی شرایط زندگی بیمار، مشکلات خانوادگی و شدت اعتیاد، مناسب‌ترین درمان اعتیاد را انتخاب می‌کند. به عنوان مثال، خانواده درمانی به نوجوانان و بزرگسالان دچار اعتیاد و خانواده آن‌ها کمک می‌کند که یک محیط بدون مواد مخدر ایجاد کنند.
علاوه بر این، خانواده درمانی شامل آموزش به افراد خانواده برای درک بهتر اعتیاد به عنوان یک بیماری مزمن و همدلی با بیمار است.
جمع‌بندی و راهنمای مراجعه به روانپزشک ترک اعتیاد
در این مقاله در مورد راهنمای انتخاب مشاور مناسب برای ترک اعتیاد، تاثیر مشاوره روانپزشکی بر درمان اعتیاد و روش‌های درمان اعتیاد صحبت کردیم. اعتیاد مسئله‌ای نیست که بتوانید به تنهایی با آن روبرو شوید. مشاوره تخصصی اعتیاد توسط روانپزشک ترک اعتیاد به شما کمک می‌کند تا نتیجه مطلوب را بگیرید. از طریق مشاوره روانپزشکی تلفنی و متنی در پلتفرم تلفن‌خونه میتوانید از مشاوره تخصصی اعتیاد بهره‌مند شوید.
