رژیم غذایی برای کبد چرب؛ مواد غذایی مناسب و نامناسب کبد چرب

مناسب ترین رژیم غذایی کبد چرب چیست؟ اگر همیشه علت بیماری کبد چرب (NAFLD) را الکل می دانستید، بهتر است تجدید نظر کنید. در واقع 2 نوع بیماری کبد چرب وجود دارد. یکی بیماری کبد چرب ناشی از الکل و دیگری بیماری کبد چرب غیر الکلی می باشد. حدود 30 درصد از بزرگسالان در آسیا از یکی از این دو نوع بیماری کبدی رنج می برند. اگر به این بیماری مبتلا هستید، به این معنی است که چربی بیش از حد در کبدتان وجود دارد که باعث می شود کارایی آن در دفع سموم از بدن کمتر شود. به طور جدی تر، این بیماری می تواند منجر به اسکار کبد و در نهایت نارسایی کبدی شود که غیرقابل برگشت است، بنابراین دانستن اینکه چگونه این خطرات را کاهش دهید، بسیار مهم خواهد بود.

در حالی که مصرف بیش از حد الکل به وضوح در ابتلای شما به بیماری کبد چرب ناشی از الکل نقش دارد، سایر انتخاب های بد شیوه زندگی نیز خطر ابتلا به NAFLD را افزایش می دهد. در حالی که علت دقیق آن مشخص نیست، بیماری کبد چرب اغلب در افرادی که چاق هستند، سبک زندگی کم تحرکی دارند و رژیم غذایی سرشار از غذاهای فرآوری شده مصرف می کنند، تشخیص داده می شود. بیماران مبتلا به NAFLD همچنین در معرض خطر فشار خون و کلسترول بالا قرار دارند. تغییر سبک زندگی و داشتن یک رژیم غذایی دقیق نظیر تهیه برنامه هفتگی رژیم غذایی کبد چرب، می تواند تا حد قابل توجهی از ایجاد کبد چرب و تشدید آن جلوگیری نماید. در ادامه با ما همراه باشید تا رژیم غذایی برای کبد چرب را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

مواد غذایی مناسب کبد چرب

خبر خوب این است که می توانید رژیم غذایی خود را برای کاهش خطرات هر دو نوع بیماری تطبیق دهید. اگر اضافه وزن دارید، باید با تغییر رژیم غذایی کم کالری، حداقل 10 درصد از وزن بدن خود را کاهش دهید. شما می توانید این کار را با افزایش مصرف سبزیجات تازه، میوه و گیاهان پر فیبر و با کاهش مصرف شکر اضافه شده، نمک، چربی ترانس، کربوهیدرات های تصفیه شده و الکل انجام دهید. برخی از مواد غذایی مناسب کبد چرب که گنجاندن آن در رژیم غذایی افراد مبتلا به کبد چرب خالی از لطف نخواهد بود، عبارتند از:

سبزیجات: اگر هنوز در مورد فواید سلامتی ناشی از خوردن سبزیجات متقاعد نشده ‌اید، در اینجا یک دلیل دیگر برای مصرف لوبیا، اسفناج، کلم بروکسل و دیگر سبزی ها وجود دارد. آزمایش‌ ها نشان داده ‌اند که کلم بروکلی به پیشگیری از بیماری کبد چرب کمک می‌کند. خوردن هر گونه سبزی می تواند به کاهش وزن کمک کند، که به نوبه خود در درمان کبد شما موثر است. همچنین به شما احساس سیری زودرس می دهد و کالری کمی دارد. علاوه بر این، محتوای غنی از فیبر آن می تواند به شما در کاهش سطح کلسترول خون کمک کند .

ماهی: خوردن ماهی برای مبارزه با کبد چرب موثر است. ماهی سالمون، ساردین، ماهی تن و قزل آلا همگی سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که می تواند به کاهش سطح چربی در کبد و کاهش التهاب آن کمک کند. همچنین یک جایگزین سالم برای گوشت است، زیرا پروتئین را فراهم می کند و در عین حال به شما این فرصت را می دهد که از مصرف چربی گوشت یا مرغ اجتناب کنید.

گردو: اگر به ماهی علاقه ای ندارید، می توانید اسیدهای چرب امگا 3 مورد نیاز خود را از گردو دریافت کنید. گردو برای خوردن به عنوان یک میان وعده سالم عالی است.

روغن بذر کتان: زمانی که باید وزن خود را کنترل کنید و سطح آنزیم های کبدی را کاهش دهید، می توانید با کاهش میزان چربی و روغن در رژیم غذایی خود و انتخاب روغن های سالم تر و غیر اشباع شده، به کاهش وزن خود کمک کنید. روغن بذر کتان نمونه ای از روغن های غیر اشباع و همچنین منبع خوبی از اسیدهای چرب امگا 3 است. می توانید آن را روی سالاد بریزید، روی نان بپاشید یا به عنوان یک روغن سرخ کردنی سبک استفاده کنید.

آووکادو: در اینجا یک انتخاب غذایی خوشمزه دیگر وجود دارد که سرشار از چربی سالم بوده و برای سلامت قلب و کبد عالی است. به نظر می رسد آووکادو حاوی موادی است که می تواند آسیب کبدی را کاهش دهد.

شیر: پروتئین به ترمیم بافت بدن کمک می کند و شیر منبع عالی پروتئین است. توصیه می شود به سراغ شیرهای بدون چربی یا کم چرب بروید.

قهوه: گاهی اوقات تصور می شود قهوه همیشه دشمن سلامتی است، اما باید بدانید که اینطور نیست. به نظر می رسد قهوه میزان آنزیم های کبدی غیرطبیعی را در افرادی که در معرض خطر ابتلا به بیماری های کبدی هستند، کاهش می دهد. فقط مطمئن شوید که خامه یا شکر غیر ضروری که کالری را افزایش می دهد، به قهوه ی خود اضافه نکنید.

تخمه آفتابگردان: ویتامین E یک آنتی اکسیدان قوی است که می تواند از کبد در برابر آسیب محافظت کند و دانه های آفتابگردان منبع خوش طعم این ویتامین مهم هستند.

چای سبز: به نظر می رسد مطالعات جدید نشان می دهد که چای سبز ذخیره چربی در کبد را کاهش می دهد و عملکرد کبد را بهبود می بخشد.

مواد غذایی نامناسب کبد چرب

ممکن است اهمیت زیادی به آن ندهید، اما کبد شما شبانه روز سخت کار می کند تا شما را سالم نگه دارد. هنگامی که شما مراقبت مناسب را انجام ندهید، ممکن است عوارض و مشکلات شدیدی ایجاد شود. برخی از وظایف اصلی کبد، هضم غذای مصرفی و فیلتر کردن سموم از بدن است. بدن شما از چیزهایی که می خورید ساخته شده است و شما باید سعی کنید مواد غذایی را مصرف کنید که برای یک زندگی سالم مفید است و از غذاهایی که می تواند عملکرد آن را مختل یا کار را سخت تر کند اجتناب نمایید.

همانطور که گفتیم قهوه، میوه ها و سبزیجات تازه، بلغور جو دوسر، چای سبز در حد متعادل (1-2 فنجان در روز)، انواع توت ها، تخم مرغ، آجیل و انگور کبد را تغذیه کرده و آن را سالم می کنند. اما آیا می دانید غذاهای مضر برای کبد چیست؟ برخی از مواد غذایی مضر و نامناسب برای کبد عبارتند از:

مواد غذایی پخته شده: همه عاشق خوردن کیک، کلوچه و کلوچه هستند، اما آیا از اثرات نامطلوب آنها بر روی کبد خود مطلع هستید؟ پزشکان پیشنهاد می کنند که شیرینی جات باید به طور کامل از جدول رژیم غذایی روزانه شما حذف شود. اول از همه، این مواد قند زیادی دارند و می توانند منجر به چاقی شوند. ثانیاً، به دلیل محتوای چربی ممکن است موجب افزایش سطح تری گلیسیرید در بدن شوند که می تواند منجر به بیماری های مختلف کبدی شود. همچنین ماده اولیه مورد استفاده در این محصولات آرد سفید تصفیه شده است که آرد سفید به سختی هضم می شود و همچنین باعث تجمع چربی در کبد خواهد شد.

نوشابه های گازدار: مصرف گهگاهی مقدار کمی نوشیدنی گازدار اشکالی ندارد، اما مصرف منظم آن می تواند شروع به آسیب رساندن به کبد کند و منجر به ایجاد عوارض مختلف کبدی شود. جدای از این، مصرف بیش از حد نوشابه نیز عامل اصلی افزایش وزن و چاقی در افراد است و چاقی می تواند منجر به افزایش تجمع چربی در کبد (کبد چرب) شود. همچنین، نوشابه ترکیبی مرگبار از قند و کربوهیدرات های تصفیه شده ارائه می دهد که برای سلامت کبد بسیار مضر هستند.

نوشیدنی های الکلی: اگر به مصرف الکل علاقه دارید، این اولین چیزی است که باید فوراً آن را ترک کنید. وقتی الکل زیاد مصرف می کنید چه اتفاقی می افتد؟ هنگامی که کبد شما سعی می کند آن را تجزیه کند، واکنش شیمیایی در این فرآیند می تواند به سلول های آن آسیب برساند و منجر به التهاب، مرگ سلولی و اسکار (فیبروز) شود. مصرف مداوم الکل می تواند جذب مواد مغذی را مسدود کند و اثرات سمی روی کبد را افزایش دهد. همچنین مصرف بیش از حد الکل به مدت طولانی منجر به سیروز کبدی می شود که یک زخم غیرقابل برگشت در کبد است. افرادی که به سیروز مبتلا می شوند، ممکن است دچار عوارضی مانند استفراغ خون، یرقان، تجمع بیش از حد مایعات در بدن و همچنین سرطان کبد شوند.

نان: همیشه باید از مصرف مواد غذایی مانند بیسکویت و نانی که از آرد سفید تهیه می شود خودداری کرد. آنها فاقد مواد معدنی، فیبر و ویتامین های ضروری هستند. درک این نکته ضروری است که غلات بسیار تصفیه شده به محتوای قند تبدیل می شوند و پردازش این محتوا سخت است و در نهایت به عنوان چربی در کبد تبدیل می شود و همین امر یکی از علل اصلی بیماری های کبد چرب است.

فست فود و اقلام چرب: سیب زمینی سرخ کرده، ویفر، برگر و پیتزا هیچ فایده ای برای کبد شما ندارند. این مواد غذایی سرشار از چربی اشباع شده یا چربی ترانس هستند و هضم آنها دشوار است. به عبارت دیگر، کبد شما برای پردازش این مواد غذایی باید سخت کار کند. چربی های اشباع شده بالا می توانند در طول زمان باعث التهاب شوند و در نهایت به سیروز تبدیل شوند. چربی های اشباع شده همچنین می توانند کلسترول بد را افزایش و سطح کلسترول خوب را در بدن کاهش دهند و همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی، سکته مغزی و کبد چرب را افزایش خواهند داد.

مواد غذایی سرشار از نمک: هضم نمک هرگز برای کبد شما آسان نخواهد بود. برای حفظ سلامت کبد باید تمام اقدامات ممکن را برای کاهش مصرف نمک انجام دهید. مصرف بیش از حد نمک می تواند منجر به احتباس آب در بدن شود. شما باید از مصرف سوپ های کنسرو شده و مواد غذایی فرآوری شده که سرشار از سدیم هستند، بپرهیزید. همچنین باید از تنقلات خوش طعم بسته بندی شده مانند چیپس، بیسکویت شور و … نیز خودداری کنید، زیرا سرشار از چربی اشباع شده و نمک هستند. پنیر فرآوری شده نیز برای کبد شما مضر است، زیرا در دسته غذاهای فرآوری شده قرار می گیرد و دارای محتوای سدیم بالا و چربی های اشباع شده است. مصرف بیش از حد نمک می تواند منجر به بیماری های کبد چرب و همچنین چاقی شود.

گوشت قرمز: گوشت قرمز ممکن است سرشار از پروتئین باشد، اما هضم آن برای کبد شما مضر است. تجزیه پروتئین ها برای کبد آسان نیست و می تواند منجر به مشکلات مختلف مرتبط با کبد شود. همچنین، تجمع بیش از حد پروتئین در کبد ممکن است منجر به بیماری های کبد چرب شود که می تواند اثرات نامطلوبی بر مغز و کلیه داشته باشد. سفیده تخم مرغ برای کبد مفید است، اما مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به مشکلات گوارشی شود.

رژیم غذایی برای کبد چرب

کبد چرب گرید 1، در مراحل اولیه اتفاق می افتد که در آن چربی در خارج از کبد رسوب کرده و در عملکرد آن اختلالی ایجاد نمی کند. افراد مبتلا به کبد چرب گرید یک هیچ علامتی از خود نشان نمی دهند و معمولاً از طریق سونوگرافی های معمول یا معاینات سلامتی برای سایر بیماری ها تشخیص داده می شود. اگر مبتلا به کبد چرب گرید یک هستید، شما باید یک رژیم غذایی با فیبر بالا داشته باشید که شامل گنجاندن سبزیجات سبز، میوه های کامل و سالاد در رژیم غذایی روزانه می شود. همچنین توصیه می شود در رژیم کبد چرب همه غذاهای تصفیه شده و کربوهیدرات های سفید مانند آرد تصفیه شده، برنج سفید، نان سفید را با سایر منابع کربوهیدراتی مانند آرد گندم، برنج قهوه ای، حبوبات و آجیل جایگزین کنید.

رژیم غذایی کبد چرب الکلی

سوء تغذیه در افراد مبتلا به کبد چرب الکلی (ARLD) رایج است، بنابراین مهم است که یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید تا مطمئن شوید که تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت می کنید. پرهیز از غذاهای شور و اضافه نکردن نمک به غذاهایی که می خورید، می تواند خطر ایجاد تورم در پاها و شکم شما را که به دلیل تجمع مایعات ایجاد می شود، کاهش دهد. همچنین ترک مصرف الکل یکی از مهم ترین نکاتی است که باید در رژیم غذایی کبد چرب الکلی رعایت کنید.

آسیب به کبد همچنین می تواند به این معنی باشد که قادر به ذخیره گلیکوژن، کربوهیدراتی که انرژی کوتاه مدت را فراهم می کند، نیست. هنگامی که این اتفاق می افتد، بدن از بافت ماهیچه ای خود برای تامین انرژی بین وعده های غذایی استفاده می کند که منجر به تحلیل رفتن و ضعف عضلانی می شود و این بدان معناست که ممکن است در رژیم غذایی خود به انرژی و پروتئین اضافی نیاز داشته باشید.

سخن پایانی

بیماری کبد چرب یک بیماری شایع است که به دلیل ذخیره چربی اضافی در کبد ایجاد می شود. اکثر افراد هیچ علامتی ندارند و مشکلات جدی برای آنها ایجاد نمی کند. با این حال در برخی موارد می تواند منجر به آسیب کبدی شود. خبر خوب این است که شما اغلب می توانید با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی، از بیماری کبد چرب پیشگیری کنید یا حتی آن را معکوس کنید. رژیم غذایی برای کبد چرب می تواند شامل سبزیجات، میوه ها، چای سبز، قهوه و … باشد. اگر با بیماری کبد چرب دست و پنجه نرم می کنید، توصیه می شود برای دریافت رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب با یک متخصص تغذیه یا متخصص گوارش و کبد مشورت نمایید. سایت تلفن خونه این امکان را برای بیماران فراهم آورده تا بتوانند با کمترین هزینه و در سریع ترین زمان ممکن با متخصصان این حوزه مشورت نمایند.