زنگ خطر در کلاس درس؛ چگونه علائم اولیه اختلالات یادگیری در کودکان را تشخیص دهیم!
اختلال یادگیری کودکان، گروهی از اختلالات عصبی_رشدی هستند که میتوانند بهطور قابل توجهی توانایی فرد برای یادگیری چیزهای جدید را مختل کنند. در نتیجه، کودک ممکن است در کارهایی مانند صحبتکردن، خواندن، نوشتن، توجهکردن، درک اطلاعات، بهخاطرسپردن چیزها، انجام محاسبات ریاضی یا هماهنگکردن حرکات دچار مشکل شود. در چنین شرایطی، تشخیص بهموقع و درمان زیر نظر بهترین متخصصان کودکان میتواند نقش کلیدی در پیشرفت تحصیلی و بهبود اعتمادبهنفس کودک داشته باشد.
کودکان دارای ناتوانی یادگیری، عموما دارای هوش متوسط تا برتر هستند و اغلب در علوم، ریاضی، هنرهای زیبا و سایر رسانههای خلاق استعداد دارند. بااینحال، ممکن است بین پتانسیل آنها و مهارتهای مورد انتظار از یک فرد همسنوسال خود، فاصله داشته باشند. در ادامه این مقاله، بهطور کامل به ناتوانی یادگیری کودکان، علائم، تشخیص و راههای درمان آن خواهیم پرداخت.
انواع اختلال یادگیری کودکان
ناتوانیهای یادگیری در کودکان، یک اصطلاح کلی است که شامل انواع مختلفی از اختلالات یادگیری میشود. برخی از این اختلالات عبارتند از:
- نارساخوانی: نارساخوانی، شایعترین نوع اختلال یادگیری کودکان به حساب میآید و 80 درصد از موارد این اختلال را به خود اختصاص میدهد. این اختلال یادگیری کودکان یک ناتوانی در پردازش زبان است.
این اختلال منجر به بروز مشکلاتی در صحبتکردن، خواندن، نوشتن یا درک کلمات میشود. افراد مبتلا به نارساخوانی، ممکن است دایره لغاتشان به آهستگی توسعه یابد و با مشکلاتی در زمینه گرامر، درک مطلب و سایر مهارتهای زبانی مواجه شوند.
- دیسگرافی: دیسگرافی یا نوشتار پریشی نوعی اختلال یادگیری کودکان است که با مشکلاتی در نوشتن واژگان، املا، دستور زبان، حافظه و تفکر انتقادی ارتباط پیدا میکند. این نوع اختلالات یادگیری در کودکان، با دستخط ضعیف مشخص میشود؛ زیرا فرد ممکن است در فاصلهگذاری حروف، آگاهی فضایی و برنامهریزی حرکتی مشکل داشته باشد. دیسگرافی میتواند فرآیند تفکر و نوشتن همزمان را برای فرد دشوار کند.
- اختلال حساب: این اختلال یادگیری کودکان که گاهی به عنوان «نارساخوانی ریاضی» شناخته میشود. در این اختلال یادگیری کودکان، توانایی کودک در درک ریاضیات کاهش پیدا میکند. شامل مشکلاتی در کار با اعداد، مفاهیم ریاضی و استدلال است.
افراد مبتلا به دیسکالولیا، ممکن است در فعالیتهای روزانه مثل شمارش پول، خواندن ساعت، انجام محاسبات ذهنی، شناسایی الگوهای عددی و استفاده از فرمولهای ریاضی دچار مشکل شوند.
- اختلال پردازش شنوایی (APD): افراد مبتلا به APD، در پردازش صداها مشکل دارند؛ زیرا مغزشان اطلاعات شنیداری را که از گوش دریافت میشود، به اشتباه تفسیر میکند. این مشکل ممکن است باعث شود که فرد ترتیب صداها را در برخی کلمات اشتباه درک کند یا نتواند صدای معلم را از صدای پسزمینه متمایز کند.
- اختلال پردازش زبان (LPD): این اختلال یادگیری کودکان که زیرمجموعهای از APD به شمار میرود، مشکلاتی در پردازش زبان گفتاری ایجاد میکند. فرد ممکن است در پیونددادن معنی به گروههای صوتی که کلمات، جملات یا داستانها را تشکیل میدهند، دچار مشکل شود.
- اختلالات یادگیری غیرکلامی (NVLD): این اختلال یادگیری کودکان، با مشکلاتی در تفسیر نشانههای غیرکلامی مانند حالات چهره، زبان بدن، لحن صدا و سایر سیگنالهای غیرکلامی مشخص میشود.
- نقص حرکتی بینایی ادراکی/بصری: افراد مبتلا به این اختلال یادگیری کودکان، در هماهنگی دست و چشم و انجام فعالیتهای حرکتی دچار مشکل میشوند. آنها ممکن است هنگام مطالعه، نقطه مورد نظر خود را از گم کنند، حرکات غیرمعمولی در چشمهایشان حین خواندن یا نوشتن مشاهده شود، حروف مشابه را اشتباه بگیرند، در مسیریابی محیط خود مشکل داشته باشند و در استفاده از وسایلی مانند خودکار، مداد، مداد رنگی، چسب و قیچی مشکل پیدا کنند.
علائم اولیه اختلالات یادگیری در کودکان چیست؟
اختلالات یادگیری در کودکان، میتوانند تاثیرات زیادی بر زندگی کودک بگذارند و باعث ایجاد مشکلات در مدرسه و روابط اجتماعی شوند. این ناتوانیهای یادگیری در کودکان، معمولا در دوران کودکی شناسایی میشوند و میتوانند به شکلهای مختلف خود را نشان دهند.
شناسایی زودهنگام علائم اختلالات یادگیری کودکان و توجه به آنها، میتواند کمک کند تا کودک شما بتواند از حمایتهای لازم برخوردار شود؛ پس با شناسایی و تشخیص علائم اولیه میتوانید توانمندیهای کودکتان را به بهترین شکل ممکن پرورش دهید. اما علائم اولیه اختلالات یادگیری کودکان چیست؟
- ضعف حافظه
- مشکل در تمرکز و توجه کوتاهمدت
- دشواری در خواندن یا نوشتن
- عدم توانایی در تشخیص صداها، حروف یا اعداد
- مشکل در تلفظ صحیح کلمات
- تمایل به قراردادن اعداد یا حروف در ترتیب اشتباه
- دشواری در گفتن زمان
- سردرگمی میان راست و چپ
- تمایل به معکوسکردن حروف
- مشکل در درک کلمات و مفاهیم خاص
- ناتوانی در ارتباط مؤثر میان کلمات و معانی
- دشواری در بیان افکار و احساسات
- هماهنگی ضعیف دست و چشم
- تاخیر در رشد گفتار
- بینظمی و آشفتگی در انجام کارها
- مشکل در گوش دادن و پیروی از دستورات
- پاسخهای نامناسب
- بیقراری و تکانشگری
- تمایل به انجام کارها بدون تفکر
- مشکلات در نظم و انضباط
- مقاومت در برابر تغییرات
- عملکرد ناهماهنگ یا غیرقابل پیشبینی بهصورت روزانه یا هفتگی
این علائم اختلالات یادگیری کودکان، معمولا در دوران کودکی ظاهر میشوند، اما بسته به شدت و نوع اختلال، میتوانند در بزرگسالی نیز ادامه پیدا کنند.
چگونه اختلالات یادگیری در کودکان را تشخیص دهیم؟
تشخیص اختلالات یادگیری کودکان، توسط یک متخصص مراقبتهای بهداشتی انجام میشود. فرایند تشخیصی ممکن است شامل مراحل مختلفی باشد که بهشرح زیر هستند؟
- آزمونهای آکادمیک: پزشک ممکن است از یک آزمون استاندارد، برای تشخیص اختلالات یادگیری کودکان ازجمله مهارتهای خواندن، نوشتن و حساب استفاده کند؛ همچنین آزمون IQ (بهره هوشی) را انجام میدهد.
اگر فرد در آزمون IQ نمره خوبی کسب کند ولی در آزمونهای پیشرفت آکادمیک نتایج ضعیفی داشته باشد، این میتواند نشانهای از اختلال یادگیری باشد.
- بررسی عملکرد: پزشک ممکن است عملکرد تحصیلی، حرفهای، اجتماعی و رشدی فرد را مورد ارزیابی قرار دهد.
- سابقه پزشکی: سوالاتی در مورد تاریخچه پزشکی شخصی و خانوادگی فرد مطرح میشود تا علل احتمالی دیگر شناسایی شوند.
- معاینه فیزیکی و عصبی: پزشک ممکن است معاینه فیزیکی و عصبی برای تشخیص اختلالات یادگیری کودکان انجام دهد تا سایر مشکلات سلامتی مانند بیماریهای مغزی، اختلالات روانی یا ناتوانیهای رشدی و ذهنی بررسی شود.
ناتوانیهای یادگیری در کودکان، علائم متفاوتی دارند و هر فرد ممکن است علائم منحصربهفردی را نشان دهد. همچنین شدت و نوع علائم اختلالات یادگیری کودکان، میتواند بسیار متغیر باشد. برخی از افراد ممکن است تنها یک مشکل یادگیری خاص داشته باشند که تاثیر زیادی بر زندگی روزمره آنها ندارد؛ درحالیکه دیگران گاهی با مشکلات پیچیدهتری مواجه میشوند که بدون پشتیبانی، کارکرد روزمره آنها دشوار خواهد بود.
این اختلالات معمولا در سنین پایین بروز میکنند و اغلب در طول دوران تحصیلی فرد تشخیص داده میشوند؛ چرا که محیط مدرسه تمرکز اصلی را بر یادگیری میگذارد. طبق برآوردها، 8 تا 10 درصد از کودکان زیر 18 سال در آمریکا دچار ناتوانیهای یادگیری هستند.
بااینحال، برخی افراد ممکن است تا زمانی که وارد دانشگاه میشوند یا شغل پیدا میکنند، تشخیص ناتوانی یادگیری نداشته باشند. بعضی دیگر هیچگاه تشخیص رسمی دریافت نمیکنند و به همین دلیل احتمالا درک نمیکنند که چرا در تحصیلات، کار یا روابط اجتماعی با مشکل مواجه هستند.
آیا اختلالات یادگیری در کودکان قابل درمان است؟
اختلالات یادگیری در کودکان، وضعیتی مادامالعمر است که بهطور کامل قابل درمان یا رفع نیست. بااینحال، با تشخیص صحیح، حمایت و درمان اختلالات یادگیری کودکان، این افراد میتوانند در مدرسه، محل کار و در جامعه خود موفق شوند. اما درمانهای موثر برای اختلالات یادگیری کودک شامل موارد میشود؟
آموزش ویژه
کودکان مبتلا به ناتوانیهای یادگیری، میتوانند از آموزشهایی توسط معلمان متخصص بهرهمند شوند. این معلمان پس از ارزیابی دقیق تواناییهای کودک، به او کمک میکنند تا علاوهبر جبران ناتوانیهای خود، نقاط قوتش را نیز تقویت کند.
دارو
برخی افراد ممکن است برای بهبود تمرکز و توجه، نیاز به مصرف دارو داشته باشند.
درمان روانشناختی
یکی دیگر از راههای درمان اختلالات یادگیری کودکان، رواندرمانی است. رواندرمانی، میتواند به افراد کمک کند تا با مسائل عاطفی خود کنار بیایند و مهارتهای مقابلهای مؤثری را توسعه دهند.
مداخلات دیگر
افراد ممکن است از خدمات دیگری مانند گفتاردرمانی نیز بهرهمند شوند تا در بهبود مهارتهای زبانی و ارتباطی خود پیشرفت کنند.
گروههای حمایتی
افرادی که ناتوانی یادگیری دارند و همچنین والدین این کودکان، ممکن است از گروههای حمایتی بهرهمند شوند. این گروهها به آنها کمک میکنند تا با دیگرانی که تجربیات مشابهی دارند ارتباط برقرار کرده و از حمایتهای اجتماعی بهره ببرند.
سریعترین راه برای تشخیص اختلال یادگیری کودکان
شما میتوانید برخی از علائم اولیه اختلال یادگیری کودکان را در کودک خود تشخیص دهید؛ اما راهکار مطمئنتر برای تشخیص دقیق اختلال یادگیری در کودکان مراجعه به متخصص اطفال است. البته میتوانید به کمک دکتر آنلاین متخصص کودکان سریع مشکل را بررسی و سپس درمان را آغاز کنید.
در این میان یافتن متخصص باتجربه و حرفهای برای بررسی و تشخیص اهمیت زیادی دارد. در این راستا میتوانید از وبسایت معتبری همچون تلفن خونه کمک بگیرید تا خیالتان از بابت متخصص اطفال جمع باشد. در این پلتفرم شما فقط کافیست درخواست خود را در هر مکانی که هستید ثبت کنید تا با بهترین متخصص کودکان ویزیت شوید.
📞 اگر فرزندتان نشانههایی از اختلال یا ناتوانی یادگیری دارد، برای مشاوره آنلاین پزشکی و دریافت راهنمایی، همین حالا از طریق تلفنخونه اقدام کنید.
نتیجهگیری
در نهایت باید گفت که اختلال یادگیری کودکان، میتواند تاثیر عمیقی بر روند تحصیل، رشد عاطفی و روابط اجتماعی کودک داشته باشد. اما این شرایط بههیچوجه به معنای ناتوانی در موفقیت نیست. بسیاری از کودکان دارای ناتوانیهای یادگیری، با تشخیص زودهنگام و حمایت مناسب، به مسیر رشد و شکوفایی استعدادهای خود بازگشتهاند و به افراد موفقی تبدیل شدهاند.
اگر کودکتان در یادگیری، صحبتکردن، خواندن، نوشتن یا انجام تکالیف مدرسه دچار مشکلات دائمی است؛ این میتواند نشانهای از یک اختلال یادگیری کودکان باشد. در این صورت، بسیار مهم خواهد بود که بدون تاخیر به یک پزشک متخصص، روانشناس کودک یا مشاور آموزشی مراجعه کنید.
