درمان اوتیسم (ASD) به دنبال کاهش علائمی است که با عملکرد روزانه و کیفیت زندگی تداخل دارند. ASD روی هر فرد تأثیر متفاوتی دارد، به این معنی که افراد مبتلا به اوتیسم نقاط قوت و چالش های منحصر به فردی دارند و نیازهای درمانی متفاوتی خواهند داشت. بنابراین، برنامه های درمانی برای افراد مبتلا به اوتیسم معمولاً شامل چندین درمان مختلف می باشد. درمان ها می توانند در محیط های آموزشی، بهداشتی، اجتماعی یا خانگی یا ترکیبی از همه ی این ها انجام شوند. مهم است که ارائه دهندگان با یکدیگر و فرد مبتلا به ASD و خانواده اش ارتباط برقرار کنند تا اطمینان حاصل شود که اهداف و پیشرفت درمان مطابق انتظارات است.
همانطور که افراد مبتلا به اوتیسم از دبیرستان خارج می شوند و به بزرگسالی می رسند، خدمات اضافی می تواند به بهبود سلامت و عملکرد روزانه کمک کند و مشارکت اجتماعی و جامعه را تسهیل بخشد. در ادامه با ما همراه باشید تا راه های درمان اوتیسم و هر آنچه لازم است راجع به آن بدانید را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
آیا اوتیسم درمان دارد؟
اغلب برای والدینی که کودکی مبتلا به اوتیسم در خانه دارند، این سوال ایجاد می شود که آیا اوتیسم درمان دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم هیچ درمان قطعی و یکسانی برای اختلال طیف اوتیسم وجود ندارد. هدف از درمان، به حداکثر رساندن توانایی فرزند شما برای عملکرد با کاهش علائم اختلال طیف اوتیسم و حمایت از رشد و یادگیری است. مداخله زودهنگام در طول سال های پیش دبستانی می تواند به کودک شما کمک کند تا مهارت های اجتماعی، ارتباطی، عملکردی و رفتاری را بیاموزد. طیف وسیعی از درمان ها و مداخلات مبتنی بر خانه و مدرسه برای اختلال طیف اوتیسم می تواند بسیار زیاد باشد و نیازهای فرزند شما ممکن است در طول زمان تغییر کند. اگر کودک شما مبتلا به اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده شد، در مورد ایجاد یک استراتژی درمانی با متخصص بیماری های نوزادان و کودکان مشورت نمایید.
راه های درمان اوتیسم
انواع مختلفی از درمان ها برای کاهش علائم اوتیسم در کودکان وجود دارد. این درمان ها به طور کلی می توانند به دسته های زیر تقسیم شوند، اگرچه برخی از درمان ها بیش از یک رویکرد را شامل می شوند:
- رفتاری
- رشدی
- آموزشی
- اجتماعی-روابطی
- فارماکولوژیک
- روانشناسی
- مکمل و جایگزین
رویکردهای رفتاری
رویکردهای رفتاری با درک آنچه قبل و بعد از رفتار اتفاق می افتد، بر تغییر رفتارها تمرکز می کنند. رویکردهای رفتاری بیشترین شواهد را برای درمان علائم اوتیسم دارند. آنها به طور گسترده ای در بین مربیان و متخصصان پذیرفته شده اند و در بسیاری از مدارس و کلینیک های درمانی استفاده می شوند. یک درمان رفتاری قابل توجه برای افراد مبتلا به ASD، آنالیز رفتار کاربردی (ABA) نام دارد. ABA رفتارهای مطلوب را تشویق و از رفتارهای نامطلوب برای بهبود مهارت های مختلف جلوگیری می کند و سپس پیشرفت آنها، ردیابی و اندازه گیری می شود. دو سبک آموزشی ABA عبارتند از:
- آموزش آزمایشی گسسته (DTT): DTT از دستورالعمل های گام به گام برای آموزش رفتار یا پاسخ دلخواه استفاده می کند. درس ها به ساده ترین بخش های خود تقسیم می شوند و پاسخ ها و رفتارهای مورد نظر پاداش می گیرند و در مقابل پاسخ ها و رفتارهای ناخواسته نادیده گرفته می شوند.
- آموزش پاسخ محوری (PRT): PRT در یک محیط طبیعی به جای محیط کلینیک انجام می شود. هدف PRT بهبود چند “مهارت محوری” است که به فرد کمک می کند بسیاری از مهارت های دیگر را بیاموزد. یکی از نمونه های یک مهارت محوری، شروع ارتباط با دیگران است.
رویکردهای رشدی
رویکردهای رشدی بر بهبود مهارت های رشدی خاص، مانند مهارت های زبانی یا مهارت های فیزیکی، یا طیف وسیع تری از توانایی های رشدی به هم پیوسته تمرکز دارند. رویکردهای رشدی اغلب با رویکردهای رفتاری ترکیب می شوند. برخی از رویکردهای رشدی عبارتند از:
گفتار و زبان درمانی: رایج ترین درمان رشدی برای افراد مبتلا به ASD، گفتار و زبان درمانی است. گفتار و زبان درمانی به بهبود درک و استفاده فرد از گفتار و زبان کمک می کند. برخی از افراد مبتلا به اوتیسم به صورت کلامی و برخی دیگر ممکن است از طریق استفاده از علائم، حرکات، تصاویر یا یک دستگاه ارتباط الکترونیکی ارتباط برقرار کنند.
کار درمانی: کاردرمانی مهارت هایی را آموزش می دهد که به فرد کمک می کند تا حد امکان مستقل زندگی کند. مهارت ها ممکن است شامل لباس پوشیدن، غذا خوردن، حمام کردن و ارتباط با افراد باشد. کاردرمانی همچنین می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان یکپارچگی حسی برای کمک به بهبود پاسخ ها به ورودی های حسی که ممکن است محدودکننده یا طاقت فرسا باشند.
- فیزیوتراپی می تواند به بهبود مهارت های فیزیکی مانند حرکات ظریف انگشتان یا حرکات بزرگتر تنه و بدن کمک کند.
رویکردهای آموزشی
درمان های آموزشی در یک محیط کلاسی، آموزش داده می شود. یکی از انواع رویکردهای آموزشی، رویکرد درمان و آموزش کودکان اوتیستیک و معلولان ارتباطی (TEACCH) است. TEACCH بر این ایده استوار است که افراد مبتلا به اوتیسم در سازگاری و یادگیری بصری پیشرفت می کنند. این روش به معلمان راه هایی برای تنظیم ساختار کلاس و بهبود نتایج تحصیلی و سایر نتایج ارائه می دهد.
رویکردهای روابط اجتماعی
درمان های روابط اجتماعی بر بهبود مهارت های اجتماعی و ایجاد پیوندهای عاطفی تمرکز دارند. برخی از رویکردهای اجتماعی روابطی شامل والدین یا مربیان و همسالان است. رویکردهای روابط اجتماعی عبارتند از:
- مدل رشدی، تفاوت‌های فردی مبتنی بر رابطه، والدین و درمانگران را تشویق می کند تا از علایق فرد برای گسترش فرصت های ارتباطی پیروی کنند.
- مدل مداخله توسعه روابط (RDI) شامل فعالیت هایی است که انگیزه، علاقه و توانایی برای مشارکت در تعاملات اجتماعی مشترک را افزایش می دهد.
- داستان های اجتماعی توضیحات ساده ای از آنچه در یک موقعیت اجتماعی باید انتظار داشت ارائه می کنند.
- گروه‌های مهارت‌های اجتماعی فرصت هایی را برای افراد مبتلا به ASD فراهم می‌کنند تا مهارت های اجتماعی را در یک محیط ساختاریافته تمرین کنند.
رویکردهای دارویی
هیچ دارویی برای درمان علائم اصلی اوتیسم وجود ندارد. برخی از داروها علائم همزمانی را که می توانند به عملکرد بهتر افراد مبتلا به ASD کمک کنند، درمان می کنند. برای مثال، دارو ممکن است به مدیریت سطوح بالای انرژی، ناتوانی در تمرکز یا رفتار آسیب رسان به خود، مانند ضربه زدن به سر یا گاز گرفتن دست کمک کند. دارو همچنین می تواند در مدیریت شرایط روانی همزمان مانند اضطراب یا افسردگی، علاوه بر شرایط پزشکی مانند تشنج، مشکلات خواب، معده یا سایر مشکلات گوارشی موثر باشد.
هنگام در نظر گرفتن استفاده از دارو، مهم است که با پزشکی که در درمان افراد مبتلا به ASD تجربه دارد، مشورت نمایید. این امر هم در مورد داروهای تجویزی و هم برای داروهای بدون نسخه صدق می کند. افراد، خانواده ها و پزشکان باید برای نظارت بر پیشرفت و واکنش ها با یکدیگر همکاری کنند تا مطمئن شوند که عوارض جانبی منفی دارو از فواید آن بیشتر نیست.
رویکردهای روانشناختی
رویکردهای روانشناختی می تواند به افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند تا با اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان کنار بیایند. درمان شناختی رفتاری (CBT) یکی از رویکردهای روانشناختی است که بر یادگیری ارتباطات بین افکار، احساسات و رفتارها تمرکز دارد. در طول CBT، یک درمانگر و فرد با هم کار می کنند تا اهداف را شناسایی کنند و سپس نحوه تفکر فرد در مورد یک موقعیت را تغییر داده تا در نهایت بتوانند نحوه واکنش آنها به موقعیت را نیز تغییر دهند.
درمان اوتیسم در خانه
از آنجایی که اختلال طیف اوتیسم قابل درمان نیست، بسیاری از والدین به دنبال درمان های جایگزین یا مکمل هستند. این درمان ها در خانه به کاهش علائم اوتیسم کمک خواهند کرد. نمونه هایی از درمان های مکمل و خانگی که ممکن است هنگام استفاده در ترکیب با درمان های مبتنی بر شواهد، فوایدی را ارائه دهند، عبارتند از:
بازی درمانی: بازی درمانی یادگیری از طریق فرآیند بازی است. برای کودکان مبتلا به اوتیسم، هدف بازی درمانی ایجاد تعامل اجتماعی و مهارت های ارتباطی در دراز مدت، افزایش توانایی کودکان برای شرکت در فعالیت های بدیع و بازی های نمادین است. می توانید با برقراری ارتباط با فرزندتان از طریق بازی های ساده تعقیب و گریز، دمیدن حباب، یا فعالیت های حسی مانند تاب خوردن، سر خوردن، یا چرخیدن شروع کنید. همانطور که توانایی های فرزندتان رشد می کند، ممکن است بتوانید به سمت بازی های نوبتی، بازی های مشارکتی یا حتی باورهای ساختگی پیشرفت کنید.
گفتار درمانی: در حالی که گفتار درمانی یک زمینه پیچیده است، جنبه هایی از گفتار درمانی و ارتباط درمانی وجود دارد که والدین می توانند با آموزش نسبتا کمی ارائه دهند.
تحلیل رفتار کاربردی (ABA): تجزیه و تحلیل رفتار کاربردی، عمدتاً به این دلیل که درمانگران اهداف بسیار مشخص و قابل اندازه گیری را تعیین می کنند و اغلب در آموزش مهارت ها موفق می شوند، به عنوان استاندارد طلایی درمان اوتیسم شناخته شده است. در حالی که امکان گذراندن دوره ها و دریافت گواهینامه ABA برای والدین وجود دارد، همچنین می توانید از آموزش های آنلاین و از تکنیک های ABA در خانه خود از طریق برنامه ای مانند راهنمای والدین ATN/AIR-P برای تحلیل رفتار کاربردی استفاده کنید. همچنین به این دلیل که اصول ABA بسیار ساده و شهودی است، می توان از مفاهیم اساسی ABA بدون هیچ نوع آموزش رسمی استفاده کرد:
- مهارتی را که می خواهید آموزش دهید (مثلاً مسواک زدن) را انتخاب کنید.
- مهارت را به مراحل ساده تقسیم کنید. (مسواک خود را پیدا کنید، آن را خیس کنید و …)
- اولین قدم را به فرزندتان نشان دهید. ممکن است مجبور شوید چند بار این کار را انجام دهید. هنگامی که مطمئن شدید فرزندتان می داند که چگونه این مرحله را به تنهایی انجام دهد، از او بخواهید که انجام آن کار را امتحان کند.
- اگر کارش را خوب انجام داد، او را تحسین کنید و با یک هدیه کوچک به او پاداش دهید. اگر مواردی را که به او گفته اید رعایت نکرد، دوباره از او بخواهید تا انجام دهد. در صورت لزوم، آموزش را تکرار کنید تا مطمئن شوید که فرزندتان به وضوح کلماتی را که شما استفاده می‌کنید به عملی که درخواست می کنید ارتباط می دهد.
- وقتی فرزندتان در مرحله اول موفق شد، مرحله دوم را آموزش دهید.
- اگر فرزند شما برای پیوند دادن مراحل (زنجیره کردن) به حمایت نیاز دارد، یک کمک بصری مانند نموداری که مراحل مهارت هایی را که آموزش می دهید نشان می دهد را به او ارائه دهید.
درمان تعاملی والدین و کودک (PCIT) برای رفتارهای پرخاشگرانه: تعداد قابل توجهی از کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم رفتارهای پرخاشگرانه ای دارند که ترک خانه یا شرکت در فعالیت های معمولی را بسیار دشوار می کند. تکنیک درمان تعامل والد-کودک (PCIT) که برای کودکان دارای رفتارهای پرخاشگرانه در نظر گرفته شده است، توسط والدینی ارائه می شود که توسط مشاوران آموزش دیده اند.
بهترین زمان درمان اوتیسم
برای خانواده های کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD)، شروع یک برنامه درمانی یک گام حیاتی است. مداخله زودهنگام برای بهترین نتایج کلیدی است، زیرا می تواند فرزند شما را برای موفقیت در مدرسه و روابط خود آماده کند. با این حال، با شروع روند درمان، ممکن است تعجب کنید که درمان اوتیسم معمولا چقدر طول می کشد.
جدول زمانی برای درمان اوتیسم از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. فقط یک درمانگر باتجربه می تواند تعیین کند که کودک شما چقدر زمان صرف درمان می کند. مدت زمانی که یک کودک برای درمان می گذراند ممکن است برای کودک دیگر کافی نباشد و نوع درمانی که استفاده می شود می تواند جدول زمانی را نیز متفاوت جلوه دهد و اینکه آیا هنگام بررسی جدول زمانی درمان اوتیسم، تقویت در خانه را در نظر می گیرید نیز می تواند تفاوت ایجاد کند. با این حال، متخصصان توافق نظر دارند که مداخله زودهنگام برای اوتیسم بهترین است و درمان می تواند از 18 ماهگی شروع شود.
سخن پایانی
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای اختلال طیف اوتیسم (ASD) وجود ندارد، اما راه های زیادی برای کمک به کاهش علائم و به حداکثر رساندن توانایی ها وجود دارد. افرادی که مبتلا به ASD هستند، در صورت دریافت درمان ها و مداخلات مناسب، بهترین شانس را برای استفاده از تمام توانایی ها و مهارت های خود دارند. مؤثرترین درمان ها و مداخلات اغلب برای هر فرد متفاوت است. با این حال، اکثر افراد مبتلا به ASD به برنامه های بسیار ساختاریافته و تخصصی، بهترین پاسخ را می دهند. در برخی موارد، درمان می تواند تا حد زیادی علائم را کاهش دهد و به افراد مبتلا به اوتیسم در انجام فعالیت های روزانه کمک کند. اگر کودکی دارید که مبتلا به اوتیسم است، توصیه می شود برای دریافت برنامه های درمانی تخصصی به یک متخصص بیماری های کودکان و نوزادان مراجعه نمایید. سایت تلفن خونه این امکان را برای والدین فراهم آورده تا بتوانند با کمترین هزینه و در سریع ترین زمان ممکن با بهترین متخصصان این حوزه ارتباط برقرار نمایند.
