قرص سایتوتک، با نام تجاری میزوپروستول (Misoprostol)، یکی از داروهایی است که برای پیشگیری و درمان زخم‌های معده‌ای و همچنین برای پایان دادن به بارداری و القای زایمان یا مقابله با عوارض معده‌ای ناشی از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) استفاده می‌شود. این دارو به عنوان یک پروستاگلاندین مصنوعی عمل میکند و در ترکیب با داروهای دیگر برای مقاصد مختلف پزشکی تجویز می‌شود. در این مقاله به بررسی بهترین زمان مصرف قرص سایتوتک، نحوه مصرف آن و نکاتی مهم در این زمینه می‌پردازیم.
نحوه عملکرد قرص سایتوتک
سایتوتک یا میزوپروستول یک پروستاگلاندین مصنوعی است که با جایگزینی پروستاگلاندین‌هایی که تولید آنها توسط آسپرین یا NSAIDها مسدود می‌شود، عمل میکند. پروستاگلاندین‌ها نقش مهمی در واسطه التهاب دارند و سایتوتک با این مکانیسم می‌تواند به کاهش التهاب و جلوگیری از زخم معده کمک کند. علاوه بر این، سایتوتک برای القای زایمان و سقط جنین نیز استفاده می‌شود.
مصرف قرص سایتوتک برای پیشگیری از زخم معده
بهترین زمان مصرف قرص سایتوتک به منظور پیشگیری از زخم معده، همراه با غذا یا بعد از وعده‌های غذایی و در زمان خواب است. این دارو باید با دستور پزشک مصرف شود و مصرف بیش از حد یا تغییر دوز آن بدون مشاوره پزشک ممکن است عوارض جبران‌ناپذیری داشته باشد. برای کمک به جلوگیری از اسهال و درد شکم، بهتر است این دارو را با غذا یا شیر مصرف کنید.
نکات مهم در مصرف سایتوتک
- دوز معمول: مقدار معمول مصرف سایتوتک یک قرص دو، سه یا چهار بار در روز است. بهترین زمان مصرف سایتوتک همراه با غذا است و نباید با معده خالی مصرف شود.
- دستورات پزشک: دستورات دقیق پزشک را در مورد مقدار و مدت زمان مصرف سایتوتک به دقت دنبال کنید.
- داروی ضد التهاب: اگر شما داروی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) مصرف می‌کنید، ممکن است سایتوتک به مدت مصرف این داروها به شما تجویز شود، بدون اینکه درد معده یا علائم دیگر زخم معده را داشته باشید. برخی از حالت‌های زحم معده بی‌درد هستند، به ویژه زخم‌هایی که ناشی از داروهای NSAID هستند.
مصرف سایتوتک برای القای زایمان و سقط جنین
سایتوتک توسط متخصص زنان در بیمارستان برای القای زایمان طبیعی در دوزهای بسیار کم استفاده می‌شود. همچنین برای سقط جنین در شرایط خاص تجویز می‌شود. در این حالت، بهتر است ۳۰ دقیقه قبل از مصرف اولین دوز میزوپروستول برای کاهش درد و گرفتگی، داروی ضد درد مصرف شود. ایبوپروفن (ادویل یا موترین) بهترین اثر را دارد، اما در صورت نیاز میتوانید از داروهای ضد درد دیگری مانند استامینوفن (تیلنول) استفاده کنید. این کار را با مشورت پزشک انجام دهید. بهتر است آسپرین مصرف نکنید زیرا باعث خونریزی بیشتر می‌شود.
نحوه مصرف سایتوتک در سه ماهه دوم بارداری
پزشک ممکن است مصرف ۴۰۰ تا ۸۰۰ میکروگرم میزوپروستول واژینال را برای درمان سقط جنین در سه ماهه دوم توصیه کند. قرص‌ها باید تا جایی که ممکن است به داخل کانال واژن فشار داده شوند و پس از آن، میتوانید یک پد بزرگ در لباس زیر خود قرار دهید تا خونریزی را کنترل کنید. میزوپروستول معمولاً در قرص‌های 200 میکروگرمی عرضه می‌شود، بنابراین بسته به دوز تجویز شده، ممکن است مجبور شوید 2 تا 4 عدد را وارد واژن خود کنید. زمانی را انتخاب کنید که بتوانید حداقل یک ساعت پس از قرار دادن قرص‌ها دراز بکشید. قبل از شروع، دست‌های خود را کاملا بشویید.
برای برخی افراد در حالت ایستاده وارد کردن دارو آسانتر می‌شود، در حالی که برای برخی دیگر هنگام دراز کشیدن راحت تر است. هدف این است که قرص‌ها را یکی یکی یا همه را به یکباره تا جایی که ممکن است به داخل کانال واژن فشار دهید. اگر در عرض 3 ساعت پس از وارد کردن دارو دچار درد، گرفتگی یا خونریزی نشدید، پزشک ممکن است دوز دوم را تجویز کند.
عوارض مصرف سایتوتک در سه ماهه اول و دوم بارداری
به طور کلی، هنگام استفاده از میزوپروستول در سه ماهه اول یا دوم، عوارض جانبی، مدت زمان و نکات مدیریتی یکسان است. تفاوت اصلی در مقدار بافت جنینی است که از کانال واژن عبور میکند. در طول سه ماهه دوم، بافت 2 تا 3 اینچ طول خواهد داشت و احتمالاً جزئیات قابل تشخیص بیشتری خواهد داشت. توجه داشته باشید که به هیچ عنوان این دارو را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید زیرا خطر خون ریزی بیش از حد و عوارض جبران ناپذیر برای شما وجود خواهد داشت. بسیار مهم است که بدانید مصرف داروهای سایتوتک در دوران بارداری باعث سقط جنین می‌شود و پیش از مصرف این دارو حتما باید سونوگرافی رحم انجام دهید. زیرا در صورتی که حاملگی خارج از رحم داشته باشید، مصرف این قرص باعث پارگی لوله فالوپ و ارگان‌های اطراف آن می‌شود. در این حالت جان مادر در اثر خون ریزی بیش از حد در خطر می‌افتد و شانس داشتن بارداری سالم در آینده بسیار کم می‌شود.
نکات قبل از مصرف سایتوتک
اگر به میزوپروستول یا سایر پروستاگلاندین‌ها حساسیت دارید، نباید از این دارو استفاده کنید. همچنین، اگر دارای بیماری التهابی روده (IBD) یا بیماری قلبی هستید و بدنتان کم آب است، حتماً قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید. سایتوتک ممکن است باعث نقص مادرزادی شود، بنابراین مصرف این دارو در دوران بارداری بدون مشورت پزشک توصیه نمی‌شود.
در صورتی که باردار هستید سایکوتک ممکن است باعث نقص مادرزادی شود. اگر باردار هستید از این قرص استفاده نکنید، مگر اینکه این دارو به تشخیص پزشک برای شرایط مرتبط با بارداری استفاده شود. با توجه به مدت زمان استفاده از قرص ساتوتک، باید بدانید که هنگام استفاده از میزوپروستول و حداقل ۱ ماه پس از آخرین دوز باید از کنترل بارداری موثر استفاده کنید. در صورت بارداری به پزشک خود اطلاع دهید. در هنگام مصرف این دارو به موارد زیر توجه فرمایید:
- قبل از شروع این درمان باید تست بارداری منفی باشد.
- اگر در طول درمان باردار شدید، مصرف این دارو را قطع کنید و فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
- از پزشک بپرسید که آیا شیردهی در حین استفاده از این دارو بی خطر است یا خیر.
بهترین زمان مصرف سایتوتک و دوز معمول برای بزرگسالان
برای بزرگسالان جهت پیشگیری از زخم معده، دوز معمول ۲۰۰ میکروگرم خوراکی ۴ بار در روز بعد از غذا و قبل از خواب است. دوز نگهدارنده نیز ۱۰۰ تا ۲۰۰ میکروگرم خوراکی ۴ بار در روز می‌باشد. این دارو برای کاهش خطر زخم معده ناشی از NSAIDها استفاده می‌شود و باید با دستور پزشک مصرف شود.
مراقبتهای بعد از مصرف قرص سایکوتک
به منظور استفاده این قرص برای سقط جنین، حداقل یک هفته پس از مصرف میزوپروستول نکات زیر را رعایت کنید:
- فعالیت بدنی شدید نداشته باشید.
- از رابطه جنسی نفوذی واژینال و استفاده از تامپونها، کاپ قاعدگی و سایر محصولات داخل واژنی اجتناب کنید.
- واژن را با فشار آب شستشو دهید.
- از تحریک نوک پستان، اگر ترشح از نوک پستان را تجربه می‌کنید جلوگیری کنید.
ممکن است در این مدت عوارض جانبی دیگری را تجربه کنید، از جمله «موج دوم» خونریزی شدید و گرفتگی عضلات 2 تا 3 روز پس از مصرف دارو. بهتر است بدانید که ماساژ نواحی شکم، رحم و لگن ممکن است به کاهش گرفتگی کمک کند. دوش گرفتن، نشستن روی توالت، یا اینکه کسی پشت شما را بمالد نیز ممکن است کمک کند. اگر احساس تب دارید، دمای بدن خود را دو بار در روز به مدت 48 ساعت اندازه بگیرید. اگر به مدت 12 ساعت یا بیشتر به طور متوالی تب 38.5 درجه سانتیگراد یا بالاتر دارید، با پزشک در میان بگذارید. احساسات و عواطف شما، هر چه که هستند، ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی که پس از سقط جنین رخ میدهد، بیشتر از حد معمول باشند.
اگر قصد مصرف قرص سایکوتک برای پیشگیری از زخم معده را دارید، قبل از استفاده از آنتی اسیدها با پزشک مشورت کنید و ترجیحا از نوع آلمینیومی آن استفاده کنید. برخی از آنتی اسیدها می‌توانند خطر اسهال را در حین مصرف سایتوتک افزایش دهند. دستورالعمل‌های پزشک را در مورد هرگونه محدودیت در غذا، نوشیدنی یا فعالیت دنبال کنید.
آیا قرص سایتوتک مثل قرص اورژانسی عمل میکند؟
برای بعضی افراد این سؤال پیش می‌آید که قرص سایتوتک در شرایط بارداری مثل قرص اورژانسی عمل میکند یاخیر. باید بدانید که نحوه عملکرد قرص سایتوتک مانند قرص اورژانسی نیست. قرص اورژانسی، یک روش ضد بارداری اضطراری است که مانع از بارداری بلافاصله پس از رابطه جنسی کنترل نشده می‌شود. قرص اورژانسی با جلوگیری از رها شدن تخمک از تخمدان، جلوگیری از تلقیح تخمک و اسپرم عمل میکند. با این حال، اگر لقاح اتفاق افتاده باشد، دیگر نمی‌توان از قرص سایتوتک استفاده کرد.
عوارض جانبی قرص سایتوتک چیست؟
پیش از مصرف این دارو اینکه بدانید عوارض قرص سایتوتک چیست، بسیار ضروری خواهد بود. در صورت داشتن علائم واکنش آلرژیک مانند کهیر، تنگی نفس، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو با پزشک تماس بگیرید. سایکوتک ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند. اگر دچار علائم زیر شدید فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- ناراحتی شدید معده یا اسهال
- کم آبی، سرگیجه، گیجی، احساس تشنگی بسیار، دفع کمتر
در این زمان شما میتوانید از مشاوره آنلاین پزشکی پلتفرم تلفن خونه استفاده کنید. در این زمان با دسترسی به پزشکان متخصص، به راحتی میتوانید مشکل خود را برطرف کرده و استرس و نگرانی را از خود دور کنید.
نکات مهم برای استفاده از سایتوتک
- مشورت با پزشک: قبل از مصرف سایتوتک برای هر منظوری، باید با پزشک خود مشورت کنید و تمام جزئیات وضعیت خود را با او در میان بگذارید.
- دستورالعمل‌های دقیق: همواره دستورات پزشک را در مورد مقدار و نحوه مصرف سایتوتک به دقت دنبال کنید.
- مراقبتهای بعد از مصرف: پس از مصرف سایتوتک برای سقط جنین، از فعالیت‌های شدید و استفاده از محصولات داخلی واژینال خودداری کنید تا از عوارض جانبی جلوگیری شود.
جمع بندی و راهنمای مراجعه به پزشک
همانطور که گفته شد، سایتوتک برای درمان زخم معده و جلوگیری از ایجاد زخم معده به هنگام استفاده از داروهای ضد درد مانند (NSAID) استفاده می‌شود. سایتوتک همچنین در مورد شرایط مربوط به زنان استفاده می‌شود. مصرف قرص سایتوتک می‌تواند ذهانه رحم شما که در قسمت پایینی رحم قرار دارد را نرم کند و موجب انقباضاتی شود که رحمتان را خالی کند. باید بدانید که این دارو باعث سقط جنین می‌شود و پس از سقط جنین، خالی کردن رحم از بافت‌های باقیمانده بسیار حیاتی است. اگر حتی یک مقدار کمی از بافت‌های مربوط به بارداری در رحم باقی بماند، می‌تواند منجر به خونریزی، درد شکمی و عفونت شود. ما اینجا هستیم تا شما را در صورت داشتن هر گونه سوال در مورد مصرف قرص سایتوتک پشتیبانی کنیم. شما میتوانید در مورد نحوه مصرف قرص سایتوتک با مشاوره آنلاین با دکتر زنان را از طریق پلتفرم تلفن خونه داشته باشید.
