ام اس چیست؟
مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس یک بیماری خود ایمنی است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به سلول های سالم حمله می کند. در افراد مبتلا به ام اس، سیستم ایمنی به سلول های میلین، غلاف محافظی که اعصاب مغز و نخاع را احاطه کرده است، حمله می کند. آسیب به غلاف میلین باعث قطع سیگنال های عصبی از مغز شما به سایر قسمت های بدن می شود. این آسیب می تواند منجر به علائمی شود که بر مغز، نخاع و چشم شما تأثیر می گذارد. بیماری ام اس به 4 نوع کلی تقسیم بندی می شود که عبارتند از:
- سندرم جدا شده بالینی (CIS): هنگامی که فردی اولین دوره علائم ام اس را دارد، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی اغلب آن را به عنوان CIS دسته بندی می کنند.
- ام اس عودکننده (RRMS): این شایع ترین شکل مولتیپل اسکلروزیس است. افراد مبتلا به RRMS علائم جدید یا بدتر شدن علائم قبلی را تجربه می کنند.
- ام اس پیشرونده اولیه (PPMS): افراد مبتلا به PPMS علائمی دارند که به آرامی و به تدریج بدون هیچ دوره عود یا بهبودی بدتر می شوند.
- ام اس پیشرونده ثانویه (SPMS): در بسیاری از موارد، افرادی که در ابتدا با RRMS تشخیص داده شده اند، در نهایت به SPMS پیشرفت می کنند. با مولتیپل اسکلروزیس پیشرونده ثانویه، بدن شما به تجمع آسیب عصبی ادامه می دهد و علائم شما به تدریج بدتر می شود.
تأثیر تغذیه بر بیماری ام اس
در حال حاضر هیچ دستورالعمل رسمی رژیم غذایی برای افراد مبتلا به ام اس وجود ندارد، زیرا هیچ دو نفر مبتلا به ام اس، این بیماری را به صورت یکسان تجربه نمی کنند. با این حال، دانشمندان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است باعث این بیماری شوند و همچنین تغذیه نیز می تواند بر آن تأثیر بگذارد. این واقعیت که ام اس در کشورهای غربی بیشتر از کشورهای در حال توسعه شایع است، یکی از سرنخ هایی است که نقش تغذیه در بیماری ام اس را ثابت می کند. رژیم مناسب تغذیه بیماران ام اس ممکن است نقش کلیدی در کاهش علائم و درمان آن داشته باشد. به همین دلیل است که دستورالعمل ها و توصیه های غذایی برای افراد مبتلا به ام اس باید به منظور کمک به مدیریت علائم برای بهبود کیفیت کلی زندگی باشد. رژیم غذایی ممکن است از راه های مختلفی به ام اس کمک کند، از جمله:
- جلوگیری یا کنترل پیشرفت آن
- کمک به مدیریت علائم آن
- کاهش تشدید شدن آن
در حالت ایده آل، یک برنامه خوب تغذیه بیماران ام اس باید از ویژگی های زیر برخوردار باشد:
- سرشار از آنتی اکسیدان برای مبارزه با التهاب
- فیبر بالا برای کمک به حرکات روده
- کلسیم و ویتامین D کافی برای مبارزه با پوکی استخوان
- حاوی مقدار زیادی ویتامین و مواد معدنی برای مبارزه با خستگی و ارتقای سلامتی
همچنین یک برنامه تغذیه بیماران ام اس باید غذاهایی را که با التهاب مزمن و سایر پیامدهای بد سلامتی مرتبط هستند یا غذاهایی که به سادگی فعالیت های روزانه را برای افراد مبتلا به ام اس دشوارتر می کنند، محدود نماید. برخی شواهد نشان می دهد که سایر الگوهای غذایی، از جمله رژیم های کتوژنیک، ممکن است به بهبود علائم در افراد مبتلا به ام اس کمک کند. مطالعه ای بر روی 60 فرد مبتلا به ام اس نشان داد که رژیم های تقلید سریع یا الگوی غذایی که شامل چرخه های دوره ای دریافت کالری کم و رژیم های کتوژنیک است، پتانسیلی برای درمان مولتیپل اسکلروزیس عود کننده (RRMS) دارد.
مطالعه دیگری که به افراد مبتلا به ام اس یک رژیم کتوژنیک داده بود که مصرف کربوهیدرات را به کمتر از 20 گرم در روز به مدت 6 ماه محدود می کرد، نشان داد که این رژیم به بهبود خستگی و افسردگی، کاهش چربی و کاهش نشانگرهای التهابی کمک می کند. همچنین مواد مغذی خاصی از جمله روغن ماهی، ویتامین B، استیل سیستئین و CoQ10 ممکن است برای افراد مبتلا به ام اس خفیف تا متوسط مفید باشد و به طور بالقوه منجر به عملکرد عمومی بهتر و همچنین بهبود کیفیت زندگی و توانایی حرکت در اطراف شود.
مواد غذایی مناسب برای بیماران ام اس
بر اساس تحقیقات فعلی و در حال انجام، یک برنامه خوب تغذیه بیماران ام اس باید به افراد مبتلا به این بیماری کمک کند تا علائم خود را مدیریت کنند. به ویژه، باید به مدیریت پیشرفت بیماری کمک کند و با هدف به حداقل رساندن اثرات ناشی از علائم رایج ام اس، برنامه ریزی شود. در اینجا چند مورد از مواد غذایی و نوشیدنی های مناسب برای ام اس آورده شده است:
- میوه ها و سبزیجات: شامل همه میوه ها و سبزیجات تازه
- غلات: همه غلات، مانند جو، برنج و کینوا
- آجیل و دانه ها: تمام مغزها و دانه ها
- ماهی: همه ماهی ها، به ویژه ماهی های تازه و ماهیهای چرب، مانند سالمون و ماهی خال مخالی، زیرا سرشار از اسید های چرب امگا 3 و ویتامین D هستند.
- گوشت: تمام گوشت های تازه، مانند گوشت گاو، مرغ، بره و … به ویژه جگر گاو که سرشار از ویتامین D و بیوتین است.
- تخم مرغ: منبع خوبی از بیوتین، ویتامین D و سایر مواد مغذی مهم است.
- محصولات لبنی: مانند شیر، پنیر، ماست و کره
- چربی ها: چربی های سالم مانند روغن زیتون، بذر کتان، نارگیل و آووکادو
- غذاهای غنی از پروبیوتیک: مانند ماست، کفیر، کلم ترش و کیمچی
- نوشیدنی ها: آب، دمنوش های گیاهی
- گیاهان و ادویه جات: همه گیاهان و ادویه جات تازه
به طور خلاصه، دستورالعمل های یک برنامه تغذیه بیماران ام اس مشابه یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی و متعادل است و بر مصرف بیشتر غذاها و غلات گیاهی تاکید دارد. زیرا غذاهای گیاهی و غلات دارای فیبر، ویتامین ها، مواد معدنی و مایعات بیشتری هستند که می توانند به علائم ام اس مانند یبوست، خستگی و اختلال عملکرد مثانه کمک کنند. آنها همچنین دارای ترکیبات گیاهی هستند که به عنوان آنتی اکسیدان عمل می کنند و این ترکیبات ممکن است به مبارزه با التهاب و به طور بالقوه کند کردن پیشرفت ام اس کمک کنند
به نظر می رسد ماهی، به ویژه ماهی های چرب، مانند سالمون و ماهی خال مخالی، برای ام اس مفید هستند و احتمالاً به این دلیل است که اسیدهای چرب امگا 3 خاصیت ضد التهابی بالایی دارند. آنها همچنین سرشار از ویتامین D هستند که می تواند در ترکیب با کلسیم به قوی نگه داشتن استخوان های شما کمک کند.
تحقیقات کنونی در مورد اثرات مصرف گوشت قرمز و چربی اشباع شده بر علائم ام اس نتایج متفاوتی را نشان می دهند. با این حال، خوردن گوشت قرمز در حد اعتدال، در حالی که تمرکز بر میوه ها، سبزیجات و غلات بیشتر باشد، احتمالا برای افراد مبتلا به ام اس مفید است.
محصولات لبنی نیز نتایج متفاوتی را نشان می دهند. در برخی از مطالعات، محصولات لبنی با فعالیت بیماری مرتبط است. با این حال، آنها منبع خوبی از کلسیم، ویتامین D، ویتامین A و پتاسیم هستند، بنابراین می توانید آن ها را در رژیم غذایی مناسب برای ام اس در حد اعتدال قرار دهید. اگر فکر می کنید محصولات لبنی علائم ام اس شما را بدتر می کنند با پزشک خود مشورت نمایید.
مواد غذایی مضر برای بیماری ام اس
کربوهیدرات های تصفیه شده: مانند نان سفید، ماکارونی، بیسکویت و نان تورتیلا
غذاهای سرخ شده: مانند سیب زمینی سرخ کرده، مرغ سرخ شده، چوب موزارلا و دونات
غذاهای بسیار فرآوری شده: مانند فست فود، چیپس سیب زمینی و غذاهای منجمد
چربی های ترانس: مانند مارگارین، شورتنینگ و روغن های گیاهی تا حدی هیدروژنه
نوشیدنی های شیرین شده با شکر: مانند نوشیدنی های انرژی زا و ورزشی، نوشابه و چای شیرین
الکل: مصرف تمام مشروبات الکلی را تا حد امکان محدود کنید.
تغذیه بیماران ام اس در طب سنتی
طب سنتی نیز راهکارهایی را برای کاهش علائم ام اس در افراد در نظر گرفته که به نظر می رسد با رعایت آنها می توان تا حد قابل توجهی به کاهش علائم و تشدید نشدن آنها کمک نمود. برخی از تدابیر برای پیشگیری از ام اس و کاهش علائم آن در طب سنتی عبارتند از:
- اجتناب از حضور در مکان های شلوغ و پر سروصدا
- خواب کافی و باکیفیت
- پیروی از پرهیزات طبع بلغم و سودا
- پرهیز از گیاهخواری و خام گیاهخواری
- جلوگیری از استرس و اضطراب
سخن پایانی
مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خودایمنی است که بر سیستم عصبی تأثیر می گذارد. ایجاد برخی تغییرات رژیم غذایی ممکن است به تسکین علائم رایج ام اس، مانند یبوست و خستگی، و همچنین بهبود کیفیت کلی زندگی کمک کند. توصیه می شود افراد مبتلا به ام اس از مصرف برخی غذاها، از جمله گوشت های فرآوری شده، کربوهیدرات های تصفیه شده، غذاهای ناسالم، چربی های ترانس و نوشیدنی های شیرین شده با شکر اجتناب کنند. شما می توانید بسته به شرایط بیماری و نحوه زندگی خود یک برنامه اختصاصی تغذیه بیماران را از یک متخصص تغذیه دریافت نمایید. سایت تلفن خونه این امکان را برای بیماران فراهم آورده تا بتوانند در سریع ترین زمان و با کمترین هزینه با متخصصان این حوزه مشورت نمایند.