لوله فالوپ چیست؟ نقش، ساختار، تصویر و عملکرد لوله رحمی

لوله های فالوپ شما گذرگاه مهمی برای ملاقات تخمک و اسپرم و رسیدن تخمک بارور شده (جنین) به سمت رحمتان هستند. باید بدانید که سلامت لوله های فالوپ بر فرآیند باروری شما تأثیر میگذارد. لوله های فالوپ مسدود شده یا آسیب دیده می‌تواند باردار شدن را برای افراد و زوجها دشوار کند. در ادامه به این موضوع که لوله فالوپ چیست و اختلالاتی که ممکن است در روند باروری ایجاد شود اشاره میکنیم.

لوله فالوپ دقیقا چیست؟

لوله فالوپ یا لوله رحمی، دو لوله باریک است که از هر دو طرف رحم به تخمدان‌ها متصل می‌شوند. این لوله‌ها جایگاه انتقال تخمک و اسپرم هستند و نقش اصلی آنها در انتقال تخمک از تخمدان به رحم است. در نتیجه تاثیر مهمی در فرآیند تخمک گذاری و باروری انسان دارند.

نقش لوله های فالوپ چیست؟

1. مکانی برای نگهداری تخمک: هر ماه یکی از تخمدانهای شما یک تخمک بالغ را به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی آزاد میکند. ساختارهای انگشت مانند در انتهای لوله فالوپ شما، به نام فیمبریا، تخمک را به داخل لوله می‌برد، جایی که تخمک منتظر بارور شدن است.
2. محلی که در آن لقاح اتفاق می افتد: اگر شریک زندگی شما در حین مقاربت انزال کند، اسپرم او از طریق واژن، دهانه رحم، رحم و در نهایت به لوله های فالوپ شما میرود. زمانی که تخمک و اسپرم به هم می‌رسند، لقاح در لوله های فالوپ شما اتفاق می‌ا‌فتد.
3. یک گذرگاه فعال که یک تخمک بارور شده را به رحم منتقل می‌کند: یک تخمک بارور شده (جنین) از طریق لوله های فالوپ شما حرکت می‌کند تا زمانی که به رحم برسد، جایی که می‌تواند به جنین تبدیل شود و رشد و نمو کند. لوله فالوپ شما از ماهیچه های قدرتمندی تشکیل شده است که جنین را به امتداد رحم حرکت می‌دهند.

بیماری‌ها و اختلالات لوله فالوپ چیست؟

لوله‌های فالوپی یک نقش مهم در فرآیند تخمک گذاری و باروری انسان دارند. برخی بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با این لوله‌ها عبارتند از:

1. التهاب لوله‌های فالوپی: التهاب لوله‌های فالوپ می‌تواند به علت عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی رخ دهد. این مشکل می‌تواند باعث انسداد یا تضعیف لوله‌های فالوپ شود و باروری را تحت تأثیر قرار دهد.
2. تنگی لوله‌های فالوپ: تنگی یا انسداد لوله‌های فالوپ می‌تواند از عوامل مختلفی نظیر عفونت‌ها، عمل‌های جراحی یا آسیب التراسونوگرافی به صورت ناخواسته، ناشی شود.
3. توده‌های رحم: توده‌های رحم مانند فیبروئیدها ممکن است فشار روی لوله‌های فالوپ داشته باشند و باعث مشکلات باروری شوند. 
4. التهاب لوله‌های فالوپ مزمن: اگر التهاب لوله‌های فالوپ به طور مزمن ادامه داشته باشد، می‌تواند به تخمک‌ها و اسپرم آسیب بزند و باروری را تحت تأثیر قرار دهد.
5. انسداد تخمک‌گذاری: در برخی موارد، تخمک‌ها نمی‌توانند به راحتی از تخمدان به لوله‌های فالوپ منتقل شوند، که اتفاق می‌تواند به مشکلات باروری منجر شود. با توجه به اهمیت لوله‌های فالوپ در فرآیند باروری، مشکلات مرتبط با آنها باید توسط یک پزشک متخصص در زمینه باروری تشخیص داده و مداخله‌های مناسب صورت گیرد.

لوله های فالوپ و نقش آن در تخمک گذاری

لوله‌های فالوپ نقش بسیار مهمی در فرآیند تخمک‌گذاری دارند. تخمک‌گذاری یک مرحله اصلی در دوره باروری زنان است که به معنای آزادسازی تخمک از تخمدان به منظور لقاح و بارداری می‌باشد. نقش لوله‌های فالوپ در این فرآیند به شرح زیر است:

1. آزادسازی تخمک: تخمک‌ها در تخمدان‌ها تشکیل می‌شوند. در حین تخمک‌گذاری، تخمک مورد نیاز برای باروری از تخمدان آزاد می‌شود و وارد بطن رحم می‌شود.
2. انتقال تخمک به رحم: لوله‌های فالوپ به عنوان مسیر اصلی تخمک‌ها برای حرکت از تخمدان به رحم عمل می‌کنند. در واقع تخمک‌ها در این لوله‌ها حرکت می‌کنند.
3. لقاح: در صورتی که اسپرم در لوله‌های فالوپ حضور داشته باشند و با تخمک در آنجا برخورد کنند، در این مکان که اصلی ترین محل برای لقاح و تشکیل جنین، فرآیند لقاح است.
4. حمل تخمک ‌لقاحی به رحم: پس از لقاح، تخمک ‌لقاح یافته به سمت رحم حرکت می‌کند. این لوله‌ها برای حمل تخمک به مقصد نهایی بسیار مهم هستند. اگر لوله‌های فالوپ به علت التهاب‌ها یا تنگی‌ها مشکل داشته باشند، ممکن است تخمک به رحم نتوانند برسند و باروری مختل شود. بنابراین، سلامت و عملکرد صحیح این لوله‌ها برای باروری زنان بسیار حیاتی است.

حاملگی خارج رحم چیست؟

بارداری خارج از رحم به عنوان بارداری اتفاق می‌افتد که جنین در مکانی غیر از رحم رشد می‌یابد. یکی از مکان‌های شایع بروز بارداری خارج از رحم، لوله‌های فالوپ است. این موضوع به عنوان بارداری خارج رحم لوله‌ فالوپی (یا Ectopic Pregnancy) شناخته می‌شود. بارداری خارج از رحم لوله ‌فالوپ ممکن است به دلیل مشکلاتی در لوله‌های فالوپ به وقوع بپیوند. مانند اعمال جراحی گذشته روی لوله‌ها، التهاب لوله‌ها، یا تنگی‌ها در لوله‌ها میباشد. اگر بارداری خارج از رحم لوله ‌فالوپ تشخیص داده شود، این موضوع یک وضعیت اورژانسی و نیازمند درمانی فوری می‌باشد زیرا می‌تواند به نارسایی لوله‌ها، خونریزی داخلی و عارضه جدی دیگری منجر شود. معمولاً بارداری خارج از رحم لوله ‌فالوپ با اعمال جراحی یا درمان دارویی از بین می‌رود. برای همین دلیل، در صورت شک و ابهام در مورد بارداری خارج از رحم، تشخیص و درمان توسط یک پزشک متخصص بسیار مهم است.

چسبندگی لوله فالوپ چیست؟

چسبندگی لوله فالوپ به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن لوله‌های فالوپ که مسیری برای انتقال تخمک‌ها از تخمدان به رحم هستند، به هم چسبیده یا تنگ شده‌اند. این مشکل معمولاً ناشی از عواملی مانند التهاب‌ها، عمل‌های جراحی یا علل دیگر می‌باشد. چسبندگی لوله فالوپ می‌تواند به مشکلات باروری منجر شود زیرا تخمک‌ها نمی‌توانند به راحتی از تخمدان به رحم منتقل شوند.

 علائم چسبندگی لوله‌های فالوپ شامل درد شدید شکمی، خونریزی غیرعادی، ناراحتی پس از رابطه جنسی، و مشکلات در دستیابی به بارداری می‌باشد. برای تشخیص و درمان چسبندگی لوله فالوپ، معمولاً از تصویربرداری تشخیصی مانند سونوگرافی و هیستروسالپینگوگرافی استفاده می‌شود. درمان ممکن است شامل روش‌های جراحی برای جدا کردن چسبندگی و بازسازی لوله‌های فالوپی یا استفاده از تکنیک‌های انجام شده توسط یک متخصص زنان باشد. در هر صورت، درمان چسبندگی لوله‌های فالوپی ممکن است به مدت زمانی طولانی نیاز داشته باشد و اگر نتیجه موفقیت‌آمیز نباشد، معمولاً از روش‌های دیگری برای باروری استفاده میکنید.

آزمایشات رایج برای بررسی سلامت لوله های فالوپ چیست؟

رایج‌ترین آزمایش‌هایی که انسداد لوله‌های فالوپ را بررسی می‌کنند شامل موارد زیر می‌شود:

• هیستروسالپنگوگرام (HSG): یک آزمایش همراه با رنگ آمیزی و اشعه ایکس که برای تشخیص مشکلات مربوط به بارداری و باروری استفاده میشود. HSG میتواند نشان دهد که آیا لولههای فالوپ شما مسدود شده اند یا خیر.
• هیستروسکوپی: روشی که از ابزاری به نام هیستروسکوپ برای بررسی داخل رحم استفاده میکند. اغلب به دنبال  HSG انجام میشود و میتواند تأیید کند که لوله های فالوپ شما مسدود شده‌اند یا خیر.
• سونوگرافی با تزریق سالین (سونوهیستروگرام): یک روش اولتراسوند که تصویری از رحم شما در حالی که پر از محلول نرمال سالین است، تولید میکند. این روش میتواند نشان دهد که آیا لولههای فالوپ شما مسدود شدهاند یا خیر.
• سونوگرافی کنتراست هیستروسالپنگو (HyCoSy): یک سونوگرافی که تصویری از لوله های فالوپ شما تولید می‌کند در حالی که آنها با محلولی حاوی حبابهای هوا یا کف پر شده‌اند. حرکت محلول میتواند انسداد را آشکار کند.
• لاپاراسکوپی: یک روش جراحی است که از یک دوربین کوچک با نور به نام لاپاراسکوپ برای نشان دادن مسدود شدن لولههای فالوپ استفاده میکند. متخصصین زنان ممکن است یک لاپاراسکوپی و آزمایش  همراه با رنگ آمیزی را توصیه کنند  تا به آنها اجازه دهد ببینند که چگونه رنگ در لولههای فالوپ شما حرکت کرده یا نمیکند.

درمان های رایج برای لولههای فالوپ چیست؟

درمانهای مرتبط با اختلالات لوله فالوپ ممکن است نیاز به ترمیم یا برداشتن یک یا هر دو لوله فالوپ داشته باشد.

• سالپنژکتومی: عملی است که در آن یک لوله فالوپ یا هر دو لوله فالوپ را برمیدارند (سالپنژکتومی دوطرفه).
• سالپنگو اوفورکتومی: جراحی است که لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها را خارج می‌کند.
• سالپنگوستومی: روشی که شامل ایجاد یک برش (برش) در لوله فالوپ برای برداشتن حاملگی خارج از رحم، رفع انسداد در لوله فالوپ یا ترمیم بافت آسیب دیده است.
• جراحی ترمیمی لوله: روشی که برای معکوس کردن بستن لوله یا ترمیم لولههای فالوپ آسیب دیده استفاده میشود.
• بستن لولهها: روش عقیم سازی که لولههای فالوپ شما را قطع میکند یا آنها را مسدود میکند تا تخمک و اسپرم دیگر نتوانند به هم برسند. بستن لولههای رحمی همان “بستن لولههای فالوپ” است.

توبکتومی لوله های فالوپ چیست؟

توبکتومی یک روش جراحی می‌باشد که در آن لوله‌های فالوپ باز می‌شوند. این روش برای درمان چسبندگی یا تنگی لوله‌های فالوپ که ممکن است باروری را تحت تأثیر قرار دهد، انجام می‌شود. در توبکتومی، پزشک لوله‌های فالوپ را جراحی کرده و تنگی‌ها و چسبندگی‌ها را برطرف می‌کند تا تخمک‌ها بتوانند به راحتی از تخمدان به رحم منتقل شوند. توبکتومی ممکن است به صورت باز (توبکتومی باز) یا به کمک جراحی لاپاروسکوپی انجام شود. در توبکتومی باز، پزشک یک برش در منطقه شکمی می‌زند تا به لوله‌های فالوپی دسترسی داشته باشد.

در توبکتومی لاپاروسکوپی، بدون باز شدن کامل شکم و با کمترین برش‌ها برای انجام جراحی استفاده می‌شود. پس از توبکتومی، امکان برگرداندن قابلیت باروری به زنانی که به علت تنگی یا چسبندگی لوله‌های فالوپی مشکل داشتند وجود دارد. 

همان طور که گفته شد، لوله‌های فالوپ شما کارهای مهمی را که تخمدانها و رحم شما انجام میدهند را بهم وصل میکند. به همین دلیل است که شرایطی که بر لوله‌های فالوپ شما تأثیر مخربی می‌گذارد، بر باروری شما نیز تأثیر منفی خواهد گذاشت. انجام اقدامات برای جلوگیری از عفونت بهترین راه برای سالم نگه داشتن لولههای فالوپ است. اگر لولههای فالوپ شما آسیب دیده یا برداشته شدهاند، ممکن است همچنان بتوانید از طریق لقاح آزمایشگاهی باردار شوید. گزینههای خود را با یک متخصص زنان در میان بگذارید. شما میتوانید از طریق پلتفرم تلفن خونه مشاوره آنلاین پزشکی با دکتر زنان داشته باشید.