آخرین باری که با استرس شدید مواجه شدید، چه زمانی بود؟ در چنین موقعیتی، جدای از برخی نشانه های فیزیکی، احتمالا احساس درد و گرفتگی در ناحیه شکم و معده را نیز تجربه کرده اید. این یک وضعیت بسیار رایج است که به آن معده درد عصبی می گویند. مغز و معده شما یک ارتباط منحصر به فرد دارند. در نتیجه، چیزهایی که انتظار دارید فقط تأثیر روانی داشته باشند، ممکن است علائمی را در بدن شما ایجاد کنند که درد معده یکی از این مشکلات است. در ادامه، به علل، علائم و درمان معده درد عصبی خواهیم پرداخت.
معده درد عصبی چیست
اضطراب یک اختلال پیچیده است و می تواند تأثیر عمیقی بر بدن، ذهن و زندگی روزمره فرد داشته باشد. آسیبی که اضطراب بر بدن شما وارد می کند، می تواند منجر به مسائل مختلفی از جمله موارد مربوط به دستگاه گوارش شود که یکی از رایج ترین بیماری های دستگاه گوارش، معده درد عصبی است. ناراحتی معده، گرفتگی معده و ناراحتی روده و… همگی می توانند ناشی از اضطراب مداوم باشند.
درد معده اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که یک ویروس بر آن تاثیر بگذارد یا چیزی که خورده اید به خوبی هضم نشود، اما این درد ممکن است نتیجه اضطراب باشد، به خصوص اگر این اضطراب باعث استرس یا تنش زیادی شود. اضطراب یک واکنش طبیعی به موقعیت های استرس زا است. وقتی سناریویی را استرس زا یا خطرناک می بینید، بدنتان به حالت «جنگ یا گریز» می رود.
حالت “جنگ یا گریز” شامل فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک است که شاخه ای از سیستم عصبی شما است و نقش مهمی در پاسخ به استرس ایفا می کند. فعال شدن این سیستم، باعث ایجاد مجموعه ای از علائم فیزیولوژیکی می شود که بدن شما را برای مبارزه با تهدید یا فرار از آن آماده می کند. این تغییرات بدن عبارتند از:
ترشح هورمون های استرس: بدن هورمون های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول ترشح می کند که این باعث افزایش فشار خون شما می شود.
افکار مسابقه ای: سرعت تفکر شما افزایش می یابد و به شما کمک می کند تا تصمیمات سریع بگیرید تا خود را ایمن نگه دارید.
سرعت تنفس افزایش می یابد: تنفس شما سریع تر و کم عمق تر می شود. شما به جای ریه ها، در قفسه سینه خود تنفس می کنید که به افزایش غلظت اکسیژن در عضلات شما کمک می کند.
ضربان قلب تندتر می شود: قلب شما در هنگام استرس و اضطراب سریعتر می تپد که به پمپاژ خون در بدن کمک می کند.
تنش عضلانی: ماهیچه ها در سراسر بدن شروع به منقبض شدن می کنند و شما را برای فرار یا مبارزه آماده می سازند.
بیش آگاهی: فعال شدن پاسخ استرس باعث می‌شود بینایی شما حادتر شود و حواس خود را به دقت تنظیم کنید تا به خطرات اطراف خود توجه کنید.
در کنار این علائم، پاسخ مبارزه یا فرار نیز باعث علائم معده درد می شود. هنگامی که خون از دستگاه گوارش به سمت عضلات بازو و پا حرکت می کند، ممکن است احساس تهوع داشته باشید یا گرفتگی معده را تجربه کنید. با این حال، این تنها راهی نیست که استرس و اضطراب می تواند بر معده تأثیر بگذارد. در ادامه علائم و علل معده درد عصبی را به طور کامل بررسی می کنیم.
علائم معده درد عصبی
معده درد عصبی که بر اثر تاثیر استرس و اضطراب بر معده و دستگاه گوارشی، ایجاد می شود اغلب با علائم زیر ظاهر خواهد شد:
- دلشوره داشتن
- احساس سفتی، گرفتگی و گره در معده
- احساس عصبی یا اضطراب
- لرزش و انقباض عضلات
- نفخ مکرر
- ناراحتی معده، حالت تهوع یا بی حالی
- سوء هاضمه یا سیری سریع هنگام غذا خوردن
- احساس گرما
- افزایش ادرار و حرکات روده
در موارد نادر، معده عصبی ممکن است به شدت روده ها را تحت تاثیر قرار دهد. تکرر یا کنترل نشدن ادرار یا حرکات روده و گاهی اوقات حالت تهوع یا استفراغ می تواند نتیجه یک معده درد عصبی شدید باشد.
علل معده درد عصبی
وقتی احساس اضطراب، نگرانی یا استرس می کنید، برخی از هورمون ها و مواد شیمیایی که این فرآیند در بدن شما آزاد می‌کند، می تواند در هضم غذا اختلال ایجاد کند و بر باکتری های دستگاه گوارش که به هضم کمک می‌کنند تأثیر منفی بگذارد. هنگامی که این اتفاق می افتد، عدم تعادل باکتری های دستگاه گوارش وجود دارد که می تواند منجر به علائم و بیماری های گوارشی متعددی مانند معده درد عصبی، سوء هاضمه، گرفتگی معده، اسهال، یبوست، از دست دادن اشتها و سندرم روده تحریک پذیر (IBS) شود.
علاوه بر این، هنگامی که ما استرس داریم، خون از دستگاه گوارش دور می شود و روند هضم را کند می کند. یکی از تأثیرات کاهش هضم، کاهش جذب مواد مغذی از غذا است و این امر به ویژه بسیار مضر است، زیرا مواد مغذی مانند ویتامین های B، منیزیم و کلسیم برای مقاومت در برابر استرس مورد نیاز است.
علاوه بر این، زمانی که مضطربیم یا استرس داریم، بخشی از مغز ما به نام آمیگدال فعال می شود. این ناحیه مسئول حافظه عواطف به ویژه ترس و پاسخ ما به آنها است. هنگامی که آمیگدال فعال است، به احتمال زیاد علاقه مند به خوردن غذاهای شیرین و چرب می شوید، که می تواند کمبود مواد مغذی را بدتر کند و شکایات گوارشی را تشدید کند که یکی از شایع ترین اختلالات گوارشی، معده درد عصبی می باشد.
ارتباط مغز و سیستم گوارشی
مغز و روده از طریق عصب واگ، یکی از بزرگترین اعصاب بدن، به هم متصل می شوند. این عصب سیگنال هایی را از مغز به روده و بالعکس می فرستد و در هنگام بروز استرس و اضطراب، تحریک پذیری و بی نظمی گوارشی را افزایش می دهد که یکی از رایج ترین مشکلات گوارشی، معده درد می باشد. اگر علائم معده عصبی را به طور منظم دارید و به خصوص اگر علائم شما به تدریج بدتر می شود، لازم است به سطح استرس و سلامت گوارش خود توجه بیشتری داشته باشید. در موارد نادر، معده عصبی ممکن است علامت یک مشکل سلامتی اساسی باشد. اگر معده درد عصبی یک تجربه رایج برای شما است، باید با متخصص گوارش مشورت نمایید.
درمان معده درد عصبی
توصیه می کنیم در صورت مشاهده هرگونه علائم مربوط به معده درد عصبی، با متخصص گوارش و متخصص اعصاب و روان مشورت نمایید. در موارد حاد تشخیص و درمان این بیماری فقط توسط پزشک و با داروهای معده و اعصاب رفع می شود. با این حال برخی افراد که وضعیت حادی از این بیماری را تجربه نمی کنند و فقط در دفعات کم دچار معده درد عصبی می شوند، می توانند با روش های زیر تا حد زیادی به کاهش درد خود کمک نمایند:
- داروهای گیاهی را امتحان کنید.
- از مصرف کافئین بخصوص قهوه خودداری کنید.
- تنفس عمیق، تمرکز حواس و مدیتیشن را تمرین کنید.
- روغن های آرام بخش یا بخورها را امتحان کنید.
- استراحت کنید.
سخن پایانی
همانطور که گفتیم به معده درد ناشی از استرس، اضطراب و عوامل مرتبط با اعصاب، معده درد عصبی می گویند. استرس و اضطراب علاوه بر تاثیری که بر روحیات شما می گذارد، تاثیر مستقیمی بر جسم شما نیز خواهد داشت. یکی از عمده ترین تاثیرات عصبی، بر دستگاه گوارش و معده می باشد. برخی درمان های خانگی و ساده وجود دارد که با استفاده از آنها می توان تا حدی معده درد عصبی را کنترل کرد، اما این روش ها اغلب برای افرادی که به طور نادر این شرایط را تجربه می کنند کاربرد دارد. برای معده دردهای عصبی جدی تر لازم است با متخصص گوارش و متخصص اعصاب و روان مشورت نمایید. سایت تلفن خونه این امکان را برای بیماران فراهم کرده تا در سریع ترین زمان ممکن و با کمترین هزینه بتوانند با بهترین متخصصان گوارش و اعصاب و روان ارتباط برقرار نمایند.
