میوم یا فیبروم (همچنین به عنوان فیبروم رحم یا لیومیوم شناخته میشود) یک تومور غیرسرطانی شایع است که در داخل یا اطراف رحم رشد میکند. میومها از نظر اندازه متفاوت هستند و علائمی مانند درد شکم و خونریزی شدید در دوران قاعدگی ایجاد میکنند، اگرچه برخی افراد علائمی را تجربه نخواهند کرد. علت میوم مشخص نیست، اما عوامل خطر شامل سابقه خانوادگی میوم، چاقی و سن است و بیش از نیمی از افراد دارای رحم تا سن 50 سالگی میوم را تجربه خواهند کرد. آنچه در این مقاله میخوانید بررسی انواع میومها، شایع ترین علائم، عوامل خطر و گزینههای درمان آن است.
میوم چیست؟
میومهای رحمی، تودههای غیر سرطانی رحم هستند که اغلب در سالهای باروری ظاهر میشوند. میومهای رحم که فیبروم نیز نامیده میشوند، با افزایش خطر سرطان رحم مرتبط نیستند و تقریباً هرگز به سرطان تبدیل نمیشوند. فیبرومها از نظر اندازه از توده کوچک غیرقابل تشخیص توسط چشم انسان، تا توده های حجیم که میتوانند رحم را منحرف و بزرگ کنند، متغیر است. ممکن است یک فرد یا چند فیبروم داشته باشد. در موارد شدید، فیبروم های متعدد میتوانند رحم را به قدری بزرگ کنند که به قفسه سینه برسد. بسیاری از زنان در طول زندگی خود فیبروم رحم دارند، اما ممکن است ندانید که میومهای رحمی دارید، زیرا فیبرومها اغلب هیچ علامتی ایجاد نمیکنند و پزشک شما ممکن است به طور اتفاقی فیبرومها را در طول معاینه لگن یا سونوگرافی کشف کند.
انواع میوم
میومها بر اساس محل قرارگیری، اندازه و علائمی که ممکن است ایجاد کنند، طبقه بندی میشوند. تجربه هر فرد با میوم متفاوت به نظر میرسد، به طوری که ممکن است هر فرد یکی از موارد زیر را تجربه کند:
- ممکن است فقط یک یا چند میوم داشته باشید.
- اندازه آنها می تواند از کوچکی یک نخود تا بزرگی به اندازه خربزه متغیر باشد.
- میوم میتواند در داخل رحم یا در سطح خارجی آن قرار گیرد.
- میومها ممکن است به سرعت یا آهسته رشد کنند.
انواع مختلف میوم عبارتند از:
میوم داخل دیواره رحم (میوم اینترامورال): فیبرومهای داخل دیواره شایع ترین نوع که میوم اینترامورال در دیواره قدامی رحم هستند و در داخل دیواره رحم قرار دارند.
میوم های ساب سروزال: این فیبروم ها در خارج از دیواره رحم رشد میکنند و ممکن است به اندامهای مجاور (مانند مثانه) فشار وارد کنند یا اگر به اندازه کافی بزرگ شوند، شکل رحم را مخدوش کنند.
میومهای ساقه دار: فیبروم ساقه دار، ساقه یا ساقههایی ایجاد میکنند که آنها را به رحم میچسباند که ساقه ممکن است با رشد تومورها، پیچ خورده و باعث درد شدید شود.
میوم های زیر مخاطی: این فیبرومها درست در زیر پوشش رحم یافت میشوند و میتوانند به داخل حفره رحم فشار وارد کنند. آنها به اندازه انواع دیگر رایج نیستند و ممکن است باعث خونریزی شدید شوند.
اندازه فیبروم چقدر است؟
فیبرومها از نظر اندازه نیز به سه دسته ی مختلف تقسیم می شوند که عبارتند از:
- میومهای کوچک: تا 5 سانتی متر (به اندازه یک دانه تا یک گیلاس)
- میوم متوسط: تا 10 سانتی متر (تقریبا به اندازه یک آلو یا پرتقال)
- میومهای بزرگ: 10 سانتی متر یا بزرگتر (تقریبا به اندازه یک گریپ فروت بزرگ یا یک خربزه کوچک)
میوم اینترامورال چیست؟
میوم اینترامورال تومورهای غیر سرطانی هستند که در ماهیچه های رحم رشد می کنند. این فیبروم در دیواره رحم رشد می کند و در صورت عدم درمان می تواند بسیار بزرگ باشد و وجود چندین فیبروم داخل دیواره در یک ناحیه معمول است. پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث ایجاد میوم اینترامورال می شود. با این حال، یک نظریه رایج وجود دارد که می گوید علت فیبروم های رحمی، سلول های غیر طبیعی در دیواره رحم است. میوم اینترامورال بر اساس محل قرارگیری آنها در رحم به چند نوع طبقه بندی می شوند:
- میوم اینترامورال قدامی: در جلوی رحم تشکیل می شود.
- میوم اینترامورال خلفی: در پشت رحم تشکیل می شود.
- میوم اینترامورال فوندال: در قسمت بالایی رحم شکل می گیرد.
بسته به اندازه آنها، میوم اینترامورال ممکن است در طول معاینه معمول لگن که توسط پزشک شما انجام می شود، تشخیص داده شود. زنانی که علائمی را تجربه نمی کنند ممکن است تا زمانی که به پزشک مراجعه نکنند، ندانند که حتی فیبروم دارند و در برخی بیماران برای تشخیص دقیق آن نیاز به آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا ام آر آی خواهد بود. مانند سایر فیبرومها، علت میوم اینترامورال تا حد زیادی ناشناخته است. پزشکان بر این باورند که هورمون ها به ویژه استروژن در ایجاد این میوم نقش دارند.
علت میوم ساب سروزال چیست؟
آیا میدانستید که انواع مختلفی از میوم های رحمی وجود دارند که در نقاط مختلف رشد میکنند؟ از بین انواع فیبرومها، میوم ساب سروزال از آنهایی است که در خارج یا دیواره بیرونی رحم رشد میکند. میوم ساب سروزال یک میوم خوش خیم در دیواره خارجی رحم است. آنها ممکن است مستقیماً به رحم یا توسط یک ساقه نازک که به عنوان میوم ساقه دار نیز شناخته میشود، متصل شوند. میوم های ساب سروزال معمولاً باعث خونریزی شدید نمی شوند، اما می توانند باعث درد شدید لگن شوند. این نوع فیبروم همچنین می تواند به اندام های اطراف فشار وارد کند. تجربه میوم در هر بیمار ممکن است به دلیل علائم و شدت آنها متفاوت باشد که به موارد زیر بستگی دارد:
- تعداد فیبرومهایی که دارید
- اندازه فیبرومهای شما
- بدن شما و سایر عوامل شخصی
بر خلاف فیبرومهای داخل و زیر مخاطی که در داخل رحم رشد میکنند، فیبروم های ساب سروزال در قسمت بیرونی رحم رشد خواهند کرد و به این ترتیب علائم متفاوتی با دیگر فیبرومها خواهند داشت. بزرگترین تفاوت این است که فیبرومهای ساب سروزال عموماً به نظر میرسد که اندامهای مجاور را بیشتر از رحم مانند مثانه تحت تأثیر قرار میدهند. علائم رایجی که باید در مورد فیبروم ساب سروزال به آنها توجه کرد، عبارتند از:
- درد یا گرفتگی شکم
- نفخ یا یبوست
- احساس پری یا سنگینی
- نیاز مکرر به ادرار کردن
- درد پایین کمر
- درد هنگام رابطه جنسی
علائم میوم رحم
بسیاری از زنانی که دارای میوم رحم هستند، هیچ علائمی را تجربه نمیکنند. علائم میوم در اغلب بیماران تحت تاثیر محل، اندازه و تعداد میومها قرار دارد. میومها میتوانند باعث خونریزی غیرطبیعی رحم شوند (مانند منوراژی، منومتروراژی) و خونریزی زیر مخاطی میتواند آنقدر شدید باشد که باعث کم خونی شود. اگر فیبرومها رشد کنند و تحلیل بروند یا اگر فیبرومهای ساقه دار پیچ بخورند، میتوانند موجب فشار یا درد شدید حاد یا مزمن شوند. همچنین علائم ادراری (مثلاً تکرر یا فوریت ادرار) میتواند از فشرده شدن مثانه و علائم روده (مثلاً یبوست) ناشی از فشرده شدن باشد. به طور کلی در زنانی که علائم دارند، شایع ترین علائم و نشانه های میوم رحم عبارتند از:
- خونریزی شدید قاعدگی
- دورههای قاعدگی طولانی (بیش از 7 روز)
- فشار یا درد لگن
- تکرر ادرار
- مشکل در تخلیه مثانه
- یبوست
- کمردرد یا پا درد
- داشتن مشکل در باردار شدن
- خستگی و بی حالی
- تورم و بزرگ شدن قسمت پایین بدن
فیبروم همچنین ممکن است خطر ناباروری را افزایش دهد و در دوران بارداری نیز، ممکن است باعث سقط خود به خودی مکرر، انقباضات زودرس یا تظاهرات غیرطبیعی جنین شوند یا نیاز به زایمان سزارین را ضروری کنند. فیبروم ها همچنین میتوانند باعث خونریزی پس از زایمان شوند.
روشهای تشخیص میموم چیست؟
راههای تشخیص میومها متفاوت است. اگر پزشک شما فکر میکند شما میوم دارید، چند مرحله برای تایید تشخیص نیاز است. او ابتدا از شما درباره تاریخچه سوابق پزشکی شما سوال خواهد کرد. او همچنین میخواهد درباره علائم شما و شکل سیکلهای قاعدگیتان مطلع شود. آزمایشهای پزشکی مورد استفاده برای تشخیص فیبرومها عبارتند از:
- معاینه لگنی برای پی بردن به رشدهای غیرطبیعی بافتهایی در رحم
- سونوگرافی واژینال برای کمک به تشخیص میوم
- هیستروسکوپی برای مشاهده داخل رحم با یک دوربین روشن (که هیستروسکوپ نامیده میشود)
- هیستروسالپینگوگرافی برای بهبود تصاویر اشعه ایکس از رحم با رنگهای ویژه
- تصویربرداری از جریان مغناطیسی (MRI) برای به دست آوردن تصاویر دقیق از رحم با استفاده از موجهای مغناطیسی و رادیویی قدرتمند
درمان قطعی میوم
اگر فیبروم دارید، اما علائمی ندارید، یا اگر فقط علائم جزئی دارید که تأثیر قابل توجهی بر فعالیتهای روزمره شما ندارد، ممکن است نیازی به درمان نباشد. فیبرومها اغلب پس از یائسگی کوچک می شوند و علائم شما معمولاً کاهش مییابند یا به طور کامل ناپدید میشوند. اگر دچار نوعی از میوم هستید که نیاز به درمان دارد، پزشک عمومی ممکن است بتواند دارویی را برای کمک به تسکین علائم شما توصیه کند، اما در برخی بیماران لازم است برای درمان قطعی میوم به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایند.
داروهایی در دسترس هستند که میتوان از آنها برای کاهش قاعدگیهای سنگین استفاده کرد، اما هرچه فیبروم های شما بزرگتر باشند، دارو تاثیر کمتری بر آنها خواهد داشت. لازم به ذکر است که برای مصرف هر یک از داروها لازم است با متخصص زنان و زایمان خود مشورت نمایید. برخی از روش های درمان میوم، عبارتند از:
سیستم داخل رحمی لوونورژسترل (LNG-IUS): سیستم داخل رحمی لوونورژسترل یک دستگاه کوچک و پلاستیکی T شکل است که در رحم شما قرار میگیرد و به آرامی هورمون پروژسترون لوونورژسترل را آزاد کرده و از رشد سریع دیواره رحم جلوگیری میکند، بنابراین دیواره رحم نازک تر شده و خونریزی شما سبک تر می شود. LNG-IUS همچنین به عنوان یک عامل ضد بارداری عمل میکند، اما بر شانس باردار شدن شما پس از قطع استفاده از آن تأثیر نخواهد داشت.
ترانگزامیک اسید: اگر LNG-IUS برای بیمار نامناسب باشد، (به عنوان مثال، اگر پیشگیری از بارداری مورد نظر نباشد)، قرص ترانگزامیک اسید ممکن است برای آنها در نظر گرفته شود. این داروها با کمک به لخته شدن خون و کاهش از دست دادن خون، در درمان موثر خواهند بود. قرص ترانگزامیک اسید 3 یا 4 بار در روز در طول دوره شما تا 4 روز مصرف می شود. قرص ترانگزامیک اسید نوعی پیشگیری از بارداری نیست و بر شانس باردار شدن شما تأثیری نخواهد داشت.
داروهای ضد التهاب: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و مفنامیک اسید را می توان 3 بار در روز از روز اول پریود تا زمانی که خونریزی متوقف شود، مصرف کرد. NSAID ها با کاهش تولید یک ماده هورمون مانند، به نام پروستاگلاندین در بدن شما کار می کنند که با پریودهای سنگین مرتبط است. داروهای ضد التهاب نیز مسکن هستند، اما نوعی پیشگیری از بارداری نیستند.
قرص ضد بارداری: قرص های ضد بارداری یک روش رایج پیشگیری از بارداری است که آزاد شدن تخمک از تخمدان ها را متوقف می کند. علاوه بر کاهش خونریزی، برخی از قرص های ضد بارداری می توانند به کاهش درد پریود کمک کنند.
پروژسترون خوراکی: پروژسترون خوراکی، پروژسترون مصنوعی (یکی از هورمون های جنسی زنانه) است که میتواند به کاهش قاعدگی های سنگین کمک کند. معمولاً از روزهای 5 تا 26 سیکل قاعدگی به عنوان یک قرص روزانه مصرف می شود و اولین روز پریود را به عنوان روز 1 حساب میکنیم. پروژسترون خوراکی با جلوگیری از رشد سریع دیواره رحم، در درمان فیبروم موثر است. این دارو یک نوع پیشگیری از بارداری نیست، اما می تواند شانس شما را برای باردار شدن در حین مصرف کاهش دهد.
پروژسترون تزریقی: پروژسترون نیز به صورت تزریقی برای درمان پریودهای سنگین موجود است. این کار با جلوگیری از رشد سریع پوشش داخلی رحم شما در درمان موثر خواهد بود. این شکل از پروژسترون را می توان هر 13 هفته یک بار تا زمانی که درمان لازم است تزریق کرد.
اگر علائم شما شدید و دارو بی اثر باشد، جراحی برای برداشتن فیبروم ممکن است در نظر گرفته شود. برای درمان میوم می توان از چندین روش مختلف استفاده کرد. احتمالا در این شرایط پزشک عمومی شما را به یک متخصص زنان و زایمان ارجاع میدهد تا با کمک آنها بتوانید بهترین روش درمان فیبروم را پیش بگیرید. برخی از جراحی هایی که برای درمان میوم انجام میشود، عبارتند از:
هیسترکتومی: هیسترکتومی یک روش جراحی برای برداشتن رحم است. اگر میوم های بزرگ یا خونریزی شدید دارید و نمی خواهید باردار شوید، ممکن است هیسترکتومی برای شما توصیه شود.
میومکتومی: میومکتومی جراحی برای برداشتن فیبروم از دیواره رحم است. اگر هنوز هم دوست دارید بچه دار شوید، این جراحی ممکن است به عنوان جایگزینی برای هیسترکتومی در نظر گرفته شود.
برداشتن میوم به روش هیستروسکوپی: برداشتن فیبروم به روش هیستروسکوپی روشی است که در آن از یک تلسکوپ نازک (هیستروسکوپ) و ابزار جراحی کوچک برای برداشتن فیبروم ها استفاده می شود.
درمان خانگی میوم چیست؟
در حال حاضر هیچ درمانهای خانگی برای درمان میوم وجود ندارد که به طور مستقیم فیبروئیدها را درمان کند، اما برخی از آنها ممکن است به شما کمک کنند تا علائم شما بهبود پیدا کند. قبل از استفاده از هر روش حتما با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید. در بین درمانهایی که ممکن است علائم میوم را کاهش دهند:
- گفته میشود طب سوزنی درد رحمی و خونریزی را کاهش میدهد.
- گوی ژی فو لینگ تنگ راهحل گیاهی از داروهای سنتی چینی برای درمان فیبروئیدهای رحم است.
- برخی از منابع نشان دادهاند چای سبز (Camellia sinensis) که حجم فیبروئیدها را کاهش میدهد و علائم را بهبود میدهد.
- همچنین امکان دارد که کارهای دیگری را انجام دهید تا بهتر با عوارض فیبروئیدها کنار بیایید. مانند قرار دادن یک پتو گرم بر پایین شکم تا درد ناگهانی را کمتر کند، مصرف یک رژیم غذایی غنی از میوهها، سبزیها، مواد غذایی کامل و ویتامین D، ورزش کردن و کم کردن وزن در صورتی که وزن بالائی دارید یا چاق هستید، مدیریت سطح استرس خود (زیرا استرس میتواند حساسیت شما نسبت به درد را افزایش دهد).
جمع بندی و راهنمای مراجعه به پزشک
میومهای رحمی تومورهای غیر سرطانی هستند که در رحم رشد میکنند. آنها همچنین به عنوان فیبروم نیز شناخته میشوند. اگر پزشک شما میوم (یا فیبروم رحم) را تشخیص داده است، مهم است که بدانید این تومور شایع ترین تومور خوش خیم رحم زنان است و قابل درمان میباشد. درمانهای مختلفی برای فیبروم رحم وجود دارد که برای انتخاب بهترین روش درمان لازم است به متخصص زنان و زایمان مراجعه نمایید. سایت تلفن خونه این امکان را برای بیماران فراهم آورده تا بتوانند با کمترین هزینه و در سریع ترین زمان ممکن مشاوره آنلاین با دکتر زنان داشته باشید و با آنها در ارتباط باشید.