برخی از بیماری‌ها در کودکان جدی هستند و نباید سرسری از آن‌ها بگذرید. دیابت نوع 1 کودکان یکی از این بیماری‌هاست که خاموش و بی‌صدا کودک شما را درگیر خود می‌کند. با شناخت و بررسی علائم دیابت کودکان می‌توانید به موقع بیماری را تشخیص و درمان کنید.
خستگی، کمبود انرژی، شب‌اداراری ازجمله علائم این بیماری هستند. البته درمان دیابت نوع 1 کودکان به‌تنهایی و بدون دریافت کمک از طرف متخصصین مختلف، تقریبا غیرممکن است. اما با کمک هر کدام از متخصصین متخصصین احتمال درمان دیابت کودکان بالا می‌رود. در این مقاله از تلفن خونه با ما همراه شوید تا با نحوه تشخیص دیابت کودکان و درمان آن آشنا شوید.
دیابت نوع ۱ کودکان چیست؟
انسولین هورمونی طبیعی است که توسط لوزالمعده تولید می‌شود. این هورمون به گلوکز (همان قند) خون کمک می‌کند تا وارد سلول‌ها شوند. این قند به‌عنوان انرژی در سلول‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دیابت نوع 1 کودکان نوعی بیماری خودایمنی مزمن (مادام‌العمر) است که در آن سیستم ایمنی بدن سهوا به سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس حمله می‌کند. در نتیجه این سلول‌ها از بین می‌روند و انسولین تولید نمی‌شود. امکان بروز این بیماری مزمن در هر سنی وجود دارد.
پس از اینکه سیستم ایمنی به سلول‌های تولیدکننده انسولین حمله کرد، بدن دیگر قادر به تولید انسولین کافی نخواهد بود و قند خون افزایش پیدا می‌کند. افزایش قند خون در طولانی‌مدت منجر به عوارض جدی همچون آسیب به عروق خونی، اعصاب، چشم‌ها، کلیه‌ها و قلب می‌شود.
انواع دیابت نوع 1
به‌طور کل دیابت نوع 1 به 2 دسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از:
- دیابت به‌واسطه ایمنی: این یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول‌های پانکراس که انسولین تولید می‌کنند، آسیب می‌زند. این شایع‌ترین نوع دیابت نوع 1 کودکان است.
- دیابت نوع 1 کودکان ایدیوپاتیک: این مدل دیابت کودکان به انواع نادر بیماری با علت ناشناخته اشاره می‌کند.
چه کسانی به دیابت نوع 1 مبتلا می‌شوند؟
دیابت نوع 1 کودکان می‌تواند در سنی بروز کند، اما اوج شیوع آن در 2 مقطع سنی یعنی 4 تا 6 سالگی و اوایل بلوغ (10 تا 14 سالگی) است. تقریبا به‌طور مساوی هم زنان و هم مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند.
البته داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت نوع 1 (به‌ویژه در بستگان درجه یک مانند والدین، خواهر و برادر) خطر ابتلا را افزایش می‌دهد. اما عدم وجود این سابقه به معنای مصونیت از این بیماری نیست.
علائم اولیه دیابت نوع ۱ در کودکان چیست؟
دیابت نوع 1 کودکان که اغلب به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شود می‌تواند با علائمی شبیه به آنفولانزا ظاهر بروز کند. این علائم در هر کودکی متفاوت است و به‌شرح زیر هستند:
- سطح بالای گلوکز در خون و ادرار هنگام آزمایش
- احساس تشنگی شدید و غیرطبیعی
- از دست دادن مایعات (کم‌آبی)
- تکرر ادرار
- کاهش وزن سریع (بدون رژیم غذایی)
- گرسنگی شدید
- احساس ضعف و خستگی مفرط
- کاهش اشتها در کودکان کوچک‌تر
- تاری دید
- تهوع و استفراغ
- درد شکم
- تحریک‌پذیری و تغییرات خلقی
- التیام زخم‌ه با تاخیر
- استشمام بویی شیرین یا میوه‌ای در هنگام تنفس
- عفونت‌های مکرر
این علائم به‌سرعت در عرض چند روز یا چند هفته بروز می‌کند که نشان‌دهنده وضعیتی خطرناک است. درصورت عدم درمان دیابت نوع 1 کودکان احتمال کتواسیدوز دیابتی (یک وضعیت خطرناک و اورژانسی) وجود دارد.
دیابت نوع 1 در کودکان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک جهت تشخیص دقیق وضعیت سلامتی فرزند شما و دیابت نوع 1 کودکان، ابتدا علائم، سابقه پزشکی او و سابقه خانوادگی را بررسی می‌کند. سپس فرزند شما را معاینه خواهد کرد. علاوه‌بر این برای تشخیص دقیق‌تر باید مطابق با نظر پزشک یکی از آزمایش‌های زیر را انجام دهید.
- آزمایش گلوکز پلاسمای ناشتا
- آزمایش گلوکز پلاسمای تصادفی
بهترین روش‌های کنترل دیابت نوع ۱ در کودکان
کودکان مبتلا به دیابت نوع 1 کودکان باید روزانه تزریق انسولین انجام دهند تا سطح گلوکز خون آن‌ها در محدوده طبیعی باقی بماند. انسولین از طریق تزریق یا پمپ انسولین داده می‌شود. ممکن است بابت تزریق یا پمپ انسولین دغدغه ذهنی پیدا کنید؛ اما جای نگرانی نیست.
پزشک متخصص نحوه تزریق انسولین با هر روش را به شما آموزش می‌دهد. درضمن پزشک برای مدیریت سطح گلوکز خون، توصیه‌های غذایی جامعی ارائه می‌کند. در این زمینه، خوردن غذاهای مناسب برای مدیریت سطح گلوکز خون، زمان‌بندی آن و شمارش کربوهیدرات‌ها را توضیح می‌دهد. علاوه‌بر این برای کاهش قند، ورزش و فعالیت روزانه را توصیه خواهد کرد.
عوارض احتمالی دیابت نوع 1 در کودکان چیست؟
دیابت نوع ۱ کودکان عوارضی دارد که به‌شرح زیر هستند:
- کتواسیدوز: وقتی سطح قند خون به‌شدت بالا می‌رود، بدن شروع به تولید کتون می‌کند. با بالا‌رفتن سطح کتون، وضعیت خطرناکی به‌نام کتواسیدوز دیابتی (DKA) رخ می‌دهد که نیازمند درمان فوری در بیمارستان و گاهی در بخش مراقبت‌های ویژه است.
عدم درمان سریع می‌تواند منجر به کمای دیابتی شود؛ وضعیتی که کودک به‌دلیل تورم مغز ناشی از قند خون بسیار بالا، هوشیاری خود را از دست می‌دهد.
- قند خون پایین (هیپوگلیسمی): این وضعیت که گاهی به‌عنوان واکنش انسولین نیز شناخته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که سطح گلوکز خون پایین می‌آید. در واقع بدن برای حفظ تعادل انرژی، نیاز به سطح مشخصی از قند دارد. زمانی که این سطح به‌طور ناگهانی پایین بیاید، بدن علائمی مانند لرزش، تعریق، سرگیجه، تپش قلب و تشنج را نشان می‌دهد.
درضمن افزایش مزمن قند خون با گذشت زمان آسیب‌های جدی به رگ خونی وارد می‌کند. برای پیشگیری از عوارض خطرناکی چون مشکلات بینایی، بیماری‌های کلیوی، آسیب‌های عصبی، مشکلات دهان و دندان، بیماری‌های پوستی و بیماری‌های قلبی‌عروقی ضروری است. پس سطح قند خون را باید در محدوده هدف حفظ کنید.
چگونه می‌توانید به فرزندتان در رابطه با دیابت نوع ۱ کودکان کمک کنید؟
بعد از تشخیص دیابت نوع ۱ کودکان فرزند شما ممکن است به‌دلیل تغییرات به وجود آمده در زندگی‌اش کمی آشفته و به‌هم‌ریخته شود. درک و حمایت والدین در این شرایط اهمیت زیادی دارد تا کودک بتواند با این چالش زندگی خود کنار بیاید. شما به‌عنوان والد باید جوری با کودک خود برخورد کنید که او احساس کند یک کودک عادی است.
در نتیجه او بتواند با این جنبه زندگی خود کنار بیاید. درضمن به دیگر اعضای خانواده (خواهر، برادر و اعضای نزدیک خانواده) درخصوص دیابت و نحوه درمان آن آموزش‌های لازم درخصوص دیابت نوع 1 کودکان را ارائه دهید تا فرزند شما را بهتر درک کنند. اگر فرزند شما در سن مدرسه است مسئولان مرکز آموزشی را در رابطه با بیماری او آگاه کنید.
چه زمان‌های در رابطه با دیابت کودکان به پزشک متخصص مراجعه کنیم؟
شما باید به‌صورت دوره‌ای به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید تا وضعیت دیابت کودکتان را بررسی کند. درضمن حواستان باشد که اگر علائم جدیدی داشت یا با یکی از علائم زیر مواجه شدید فورا با پزشک تماس بگیرید:
- اگر در اغلب موارد سطح گلوکز بالایی دارد.
- اگر اغلب افت قند خون دارد.
- اگر به بیماری دیگری همراه با تب، استفراغ، اسهال یا هر بیماری دیگری مبتلا شده است.
در چنین موقعیتی گاهی دسترسی به متخصص اطفال کمی سخت است. برای بررسی سریع‌تر وضعیت فیزیکی و درمان دیابت نوع ۱ کودکان می‌توانید از وب‌سایت‌های مطمئن برای مشاوره آنلاین متخصص اطفال کمک بگیرید.
تلفن خونه یکی از این سایت‌های معتبر است که ارتباط شما با بهترین متخصصان را تسهیل کرده است. شما در هر ساعت از شبانه‌روز می‌توانید متخصص مورد نظر خود را در هر مکانی که هستید به‌راحتی انتخاب کنید. علاوه‌بر این در تلفن خونه برای ارائه بهترین خدمات و برطرف‌کردن مشکلات احتمالی پشتیبانی 24ساعت در 7 روز هفته وجود دارد.
