سوختگی درجه اول همچنین به سوختگی سطحی نیز گفته می‌شود. این یک آسیب است که لایه اول پوست شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سوختگی درجه اول یکی از بی خطرترین اشکال آسیب‌های پوست است و معمولاً نیازی به درمان پزشکی ندارد. با این حال، برخی از سوختگی‌های سطحی ممکن است بسیار بزرگ یا دردناک باشند و نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشند. سوختگی‌های درجه یک که ناشی از برق هستند ممکن است بیشتر از لایه‌ی بالای پوست را تحت تاثیر قرار دهند. بهتر است بلافاصله پس از وقوع حادثه به پزشک مراجعه کنید.
سوختگی وانواع آن چیست؟
سوختگی زمانی رخ می‌دهد که با آسیب بافت، معمولاً پس از تماس با حرارت، مواجه ایجاد می‌شود. انواع سوختگی شامل موارد زیر است.
- سوختگی درجه اول (سوختگی سطحی) نسبت به سوختگی‌های دیگر ملایم است. این نوع سوختگی باعث درد و قرمز شدن اپیدرم (لایه بیرونی پوست) می‌شوند.
- سوختگی درجه دوم (سوختگی با درگیری ضخامت بیشتری از پوست) اپیدرم و درم (لایه پایینی پوست) را تحت تأثیر قرار می‌دهد که باعث درد، قرمزی، تورم و سوزش می‌شوند.
- سوختگی درجه سوم (سوختگی همراه با درگیری ضخامت کامل پوست) از درم تا بافت‌های عمیق‌تر را تأثیر می‌دهد. این نوع سوختگی باعث می‌شود پوست سفید یا سیاه شده و زغالی شکل شود که ممکن است بی‌حس شود.
سوختگی درجه چهارم حتی عمیق‌تر از سوختگی درجه سوم است و ممکن است عضلات و استخوان‌های شما را تحت تأثیر قرار دهد. نقاط عصبی هم آسیب دیده یا از بین رفته‌اند، بنابراین در منطقه سوخته احساسی وجود ندارد.
علائم سوختگی
علائم سوختگی بستگی به علت و نوع سوختگی دارد:
سوختگی درجه اول:
- قرمزی و دردناک شدن پوست
- بدون تاول
سوختگی درجه دوم:
- پوست قرمز و دردناک
- تاول
- تورم
سوختگی درجه سوم:
- پوست سفید، سیاه، قرمز یا زغالی می‌شود
- ممکن است دردناک یا بی‌حس باشد
- سوختگی درجه چهارم:
- هیچ احساسی از درد در ناحیه سوختگی وجود ندارد
- بافت پوست، چربی، عضله و شاید استخوان تخریب شده است
بر اساس اینکه چقدر سوختگی بد باشد، برخی افراد ممکن است به شوک وارد شوند. علائم شوک ممکن است شامل پوست زرد و چسبناک، ضعف، تیرگی لب‌ها و ناخن‌ها و کاهش سطح هوشیاری باشد.
سوختگی‌های درجه اول و دوم معمولاً به تنهایی بهتر می‌شوند، اما سوختگی‌های درجه سوم و چهارم نیاز به درمان فوری پزشکی دارند. اگر سوختگی درجه دوم عمیق باشد طی چند روز بهتر نشود، می‌بایست به دکتر مراجعه کنید.
چه عواملی باعث سوختگی درجه یک می‌شود؟
عوامل متداول سوختگی‌های سطحی شامل موارد زیر می‌شود:
آفتاب سوختگی
سوختگی نورانی زمانی ایجاد می‌شود که بیش از حد در آفتاب بمانید و کرم ضدآفتاب کافی بر روی پوست خود استفاده نکنید. آفتاب اشعه‌های فرابنفش (UV) شدیدی تولید می‌کند که می‌تواند لایه بیرونی پوست شما را نفوذ کرده و باعث قرمز شدن، زخم‌ها و جلد شدن آن شود.
سوختگی‌های ناشی از حرارت زیاد
این نوع سوختگی عامل شایعی برای سوختگی درجه یک در کودکان زیر ۴ سال است. مایع گرمی که از قابلمه بر روی اجاق گاز ریخته می‌شود یا بخاری که از مایع گرم منتشر می‌شود ممکن است باعث سوختگی دست‌ها، صورت و بدن شود.
این نوع سوختگی همچنین ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که اگر آب جمام بیش از حد داغ باشد. دمای ایمن آب باید در 48 درجه یا کمتر باشد. دماهای بالاتر می‌توانند منجر به آسیب‌های جدی‌تر پوست، به ویژه در کودکان جوان شوند.
برق
پریزهای برق، سیم‌های برق و لوازم الکتریکی ممکن است برای یک کودک جذاب به نظر برسند، اما خطرات قابل توجهی را به همراه دارند. اگر کودک شما انگشت خود یا هر شیء دیگری را به داخل پریز برق بگذارد، به سیم برق دست بزند یا با یک لوازم الکتریکی بازی کند، ممکن است از تماس با برق دچار سوختگی شود.
چگونه سوختگی درجه یک درمان می‌شود؟
شما می‌توانید بیشتر سوختگی‌های درجه یک را در خانه درمان کنید. اگر نگران سوختگی‌ای هستید که برای فرزند شما ایجاد شده است، باید با پزشک اطفال در مورد نحوه درمان مشورت کنید. پزشک سوختگی را بررسی کرده و شدت آن را تعیین خواهد کرد. پزشک سوختگی را از نظر موارد زیر بررسی می‌کند:
- عمق و نفوذ سوختگی در لایه‌های پوست
- آیا بزرگ است یا در منطقه‌ای است که نیاز به درمان فوری دارد، مانند چشمان، بینی یا دهان
- آیا نشانه‌های عفونت دارد، مانند ترشحات چرکی یا تورم
اگر سوختگی شما همراه با عفونت، متورم یا بسیار دردناک شود، باید به پزشک مراجعه کنید. سوختگی در برخی مناطق ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشد. این سوختگی‌ها ممکن است به طور کندتری بهبود یابند و نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشند. این مناطق شامل عبارتند از:
- صورت
- دست‌ها
- پاها
روش‌های درمان خانگی سوختگی درجه یک
اگر تصمیم به درمان سوختگی در خانه گرفته‌اید، سرد کردن محل ناحیه سوختگی برای کاهش درد و تورم مفید است. همچنین می‌توانید این کار را برای پنج تا پانزده دقیقه یک بار انجام دهید. از یخ یا کمپرس‌های بسیار سرد خودداری کنید زیرا می‌توانند سوزش ناحیه سوختگی را تشدید کنند.
استفاده از هر نوع روغن، از جمله کره، برای کاهش حس سوزش خود خودداری کنید. این روغن‌ها باعث جلوگیری از بهبود محل سوختگی می‌شوند. با این حال، محصولات حاوی الوئه ورا با لیدوکائین ممکن است در کاهش درد موثر باشند که در داروخانه‌ها موجود هستند. آلوئه ورا، همچنین عسل، لوسیون یا ضد عفونی کننده‌ها می‌توانند برای کاهش خشکی و تسریع در ترمیم پوست آسیب دیده در سوختگی‌های درجه اول استفاده شوند.
چه میزان زمان طول می‌کشد تا سوختگی درجه اول بهبود یابد؟
هنگامی که پوست بهبود می‌یابد، ممکن است ظاهری پوست پوست داشته باشد. علاوه بر این، ممکن است سه تا 20 روز طول بکشد تا یک سوختگی درجه اول به درستی بهبود یابد. زمان بهبودی ممکن است به منطقه متأثر شده بستگی داشته باشد. در صورتی که سوختگی نشانه‌های عفونت داشت یا بدتر شود، مشاوره با دکتر پوست کمک کننده خواهد بود.
چگونه می‌توان از سوختگی درجه اول جلوگیری کرد؟
با انجام کار‌هایی ساده بسیاری از سوختگی‌های درجه اول می‌توانند پیشگیری شوند. این نکات را دنبال کنید تا از سوختگی درجه اول جلوگیری کنید:
- از ضدآفتاب طیف وسیع یا کرم ضدآفتاب با فاکتور حفاظتی (SPF) حداقل 30 استفاده کنید تا از سوختگی ناشی از آفتاب جلوگیری کنید.
- قابلمه‌های داغ را روی شعله‌های عقب‌تر قرار دهید. همچنین، مطمئن شوید که به هنگام حضور کودکان در آشپزخانه، نظارت بر آنها مهم است.
- دمای ایمن آب باید حداکثر48 درجه سانتی گراد باشد. بیشتر گرمایش آب دمای حداکثر ˚60 درجه سانتی گراد دارند. شما می‌توانید مخزن آب گرم خود را به صورت دستی تنظیم کنید تا حداکثر 50 درجه سانتی گراد دما داشته باشد تا از سوختگی جلوگیری کنید.
- تمام پریزهای الکتریکی برق خانه خود را با پوشش‌های محافظ کودک بپوشانید.
- دستگاه‌های الکتریکی را که در حال استفاده نیستند، جدا کنید.
- سیم‌های الکتریکی را در جایی قرار دهید که کودکان نتوانند به آنها دسترسی داشته باشند.
