بسیاری از زنان از بی اشتهایی در دوران بارداری رنج می‌برند. گاهی اوقات ممکن است غذا برایتان جذاب نباشد یا ممکن است گرسنه باشید، اما نتوانید خودتان را به غذا خوردن متقاعد کنند. اگر با این علائم دست و پنجه نرم می‌کنید، ممکن است بخواهید دلایل احتمالی از دست دادن اشتها، نکات درمان آن و زمان مشاوره با پزشک را بدانید. در این مقاله به همه نکات درباره از دست دادن اشتها در دوران بارداری خواهیم پرداخت.
بی اشتهایی غذایی در حاملگی چیست؟
بی اشهایی غذایی در حاملگی که از عوارض بارداری به‌شمار می‌آید، عدم تمایل به خوردن غذاهایی خاص است که معمولا هنگام بو کردن آن‌ها احساس تهوع تجربه می‌شود. این واکنش‌ها غالبا با احساسی که در مورد غذا خوردن دارید، شکل می‌گیرند، نه اینکه واقعا از خود این غذاها بدتان بیاید. در این زمان حتی ممکن است احساس گرسنگی هم داشته باشید. اگرچه این تغییرات اشتها اتفاقات رایجی در طول بارداری هستند، اما می‌توانند غذا خوردن به‌طور سالم را در طول بارداری با چالش مواجه کنند.
زنان، زایمان و نازایی
آیا تغییر اشتها در طول بارداری طبیعی است؟
تجربه بی اشتهایی یا تغییر در ترجیحات غذایی در طول بارداری طبیعی است. این موضوع می‌تواند در تغییر وزن شما در طول بارداری نقش داشته باشد. بی اشتهایی غذایی رایج است و حدود 6 نفر از هر 10 نفر این احساس را هنگام بارداری تجربه می‌کنند.
بی اشتهایی غذایی در بارداری چه زمانی اتفاق می‌افتد؟
تجربه بی اشتهایی غذایی ممکن است ناشی از تهوع‌های صبحگاهی یا حتی در هر ساعت از روز باشد که این موضوع می‌تواند بین هفته 6 و هفته 14 بارداری به اوج خود برسد. به همین دلیل اگر از برخی غذاها در دوران بارداری خوشتان نیامد، می‌توانید آن‌ها را در پایان دوران بارداری دوباره امتحان کنید تا ببینید آیا بی اشتهایی شما برطرف شده است یا خیر. اگر این شرایط باعث می‌شود که نتوانید غذاهای مقوی بخورید، به‌طور مکرر احساس تهوع و استفراغ می‌کنید و در حال از دست دادن وزن خود هستید، وقت آن است که با متخصص زنان مشاوره داشته باشید.
چه عواملی باعث بی اشتهایی در بارداری می‌شوند؟
هرچند عامل ایجادکننده بی اشتهایی در بارداری مشخص نیست، اما تغییرات هورمونی می‌توانند بر تغییر میل شما در غذاهایی که از خوردن آن‌ها لذت می‌برید (به‌ویژه در اوایل بارداری) تاثیر بگذارند. به‌طور مثال هورمون گُنادوتروپین انسانی (که با نام HCG شناخته می‌شود) در طول بارداری تولید می‌شود. این ماده می‌تواند احساس تهوع، تغییرات میل به غذا و بی اشتهایی غذایی را ایجاد کند. بارداری حساسیت بیشتری به بو و طعم غذا نیز ایجاد کند که بر ترجیحات شما برای غذاهای مختلف تاثیر می‌گذارد.
چه عللی باعث از دست دادن اشتها در سه ماهه دوم بارداری می‌شوند؟
مسائل مختلفی می‌توانند باعث از بین رفتن اشتها در دومین سه ماهه بارداری شوند. برخی از این عوامل مانند تهوع صبحگاهی ممکن است از سه ماهه اول ادامه داشته باشند. برخی از شایع‌ترین علل بی اشتهایی در دوران بارداری عبارتند از:
بیماری صبحگاهی
اگرچه این عارضه معمولا به‌عنوان مشکلی در سه ماهه اول در نظر گرفته می‌شود، 15% تا 20% از زنان احساس تهوع و استفراغ را تا سومین سه ماهه بارداری خود تجربه می‌کنند. تهوع ممکن است در هر زمانی از روز یا شب رخ بدهد.
اغلب زنان در طول بارداری درجه‌ای از تهوع و استفراغ را خواهند داشت؛ با این حال افرادی که این علائم را به شدت تجربه می‌کنند، ممکن است نیازمند بستری شدن باشند. این شرایط به نام هایپرمزیز گراویداروم شناخته می‌شود و اگر بدون درمان باقی بماند، می‌تواند خشکی بدن و کمبود ویتامین و مواد مغذی را در پی داشته باشد.
تغییرات هورمونی
مانند بسیاری از علائم بارداری، تغییرات هورمونی وسیعی در بدن شما اتفاق می‌افتند. در طول دومین و سومین سه ماهه بارداری، سطح پروژسترون شما شروع به افزایش می‌کند. این موضوع باعث می‌شود که عضلات روده‌های شما کوچک شوند و سرعت عملکرد لازم برای روده را کند و آرام کنند. از آنجایی که غذا بیشتر در روده‌های شما می‌ماند، بدن شما قادر به جذب مواد مغذی بیشتری از آن است. همین امر در اشتهای شما تاثیر خواهد داشت.
سوزش معده
بیماری گوارشی رفلاکس معده (GERD) یا سوزش معده نیز ممکن است به افزایش سطح پروژسترون مرتبط باشد. پروژسترون باعث ریلکس شدن عضلات بالای معده شما می‌شود؛ درنتیجه اسید معده به مری بازمی‌گردد. رشد رحم نیز می‌تواند بر معده شما فشار وارد کند که باعث بدتر شدن سوزش معده خواهد شد. داشتن سوزش معده در از دست دادن اشتهای شما تاثیرگذار است.
نکاتی برای استفاده کافی از غذاها در طول بارداری
بدون توجه به آنچه باعث از دست دادن اشتهای شما شده، مهم است که شما و جنین به میزان کافی در هنگام بارداری غذا بخورید. اگر برای یک یا دو هفته چندان گرسنه نبودید، نگران نباشید. تا زمانی که مایعات می‌نوشید، ویتامین‌های قبل از بارداری خود را مصرف می‌کنید و غذا می‌خورید، همه چیز خوب خواهد بود. اگر به اندازه‌ای بیمار هستید که نمی‌توانید به هیچ وجه غذا بخورید یا به سرعت وزن کم می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
برای کمک به حفظ سلامتی و تغذیه در طول بارداری، نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
- به حد کافی مایعات مصرف کنید و توجه داشته باشید که پیش از غذا خوردن آب بنوشید.
- غذاهای پرفیبر بخورید تا در جلوگیری از ابتلا به یبوست به شما کمک کنند.
- ورزش کنید تا هضم غذا بهتر اتفاق بیفتد و یبوست در شما ایجاد نشود.
- وعده‌های غذایی خود را به جای سه وعده اصلی، به چندین وعده با حجم کمتر تبدیل کنید.
- غذاهای پرپروتئین و میان‌وعده‌های سالم بخورید.
- اگر نمی‌توانید مکمل‌های قبل از بارداری را مصرف کنید، مطمئن شوید که روزانه حداقل 0.4 تا 1 میلی‌گرم اسید فولیک استفاده خواهید کرد؛ زیرا این موضوع برای سلامت جنین شما بسیار مهم است.
- از لوبیاهاز پروتئین بالا که از گیاهانی همچون ماست، کره بادام زمینی و میوه‌های یخ‌زده سالم تهیه شده است، شیک بنوشید. برای کمک به تهوع، خوردن چای زنجبیل یا آله‌زنجبیل را امتحان کنید.
- اگر سوزش معده دارید، از مصرف غذاهای تند فرآوری‌شده و سرخ‌شده بپرهیزید. پس از غذا خوردن، حداقل تا 45 دقیقه به خواب نروید تا میزان سوزش معده شما کمتر شود.
برای بی اشتهایی بارداری چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
شما باید با پزشک خود درباره علایم خود صحبت کنید؛ البته احتمالا به درمان پزشکی نیاز نخواهید داشت. پزشک می‌تواند پیشنهاداتی ارائه دهد تا به شما کمک کند که تصمیم بگیرید آیا مصرف دارو برای شما مناسب است یا خیر. اگر یکی از علامت‌های زیر را دارید، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید:
- جود خون در استفراغ شما
- ناتوانی در نگه داشتن غذا یا مایعات برای 12 ساعت یا بیشتر
- درد شکم
- درد ناحیه لگن
- از دست دادن ناگهانی وزن
- تب یا اسهال
- اختلال ادراری و تغییر رنگ ادرار
- داشتن سرگیجه هنگام ایستادن
- احساس ناامیدی، تمایل به خاتمه دادن به بارداری یا افکار خودکشی
زنان، زایمان و نازایی
جمع‌بندی
کاهش اشتها در دوران بارداری موضوعی رایج است. ممکن است تهوع، نفرت از غذا یا چندین مشکل مربوط به غذا در دوران بارداری در خانم‌ها رخ دهند که باعث می‌شوند آن‌ها کمتر از مقادیر توصیه‌شده غذا بخورند. اگرچه بیشتر کاهش اشتها تا انتهای سه ماهه نخست است و بعد از آن اشتها بازمی‌گردد، اما اگر این عارضه پایدار یا بدتر شد، باید مشاوره با دکتر زنان را در اولین فرصت انجام دهید. اشتهای ضعیف در دوران بارداری ممکن است باعث کمبود تغذیه در جنین در حال رشد شود و سلامت مادر را به خطر بیندازد.
