اگر صاحب کودک خردسال و یا نوزاد هستید، قطعاً مواجهه با بیمار شدن آنها و طی کردن پروسه درمان بزرگترین دغدغه شما است. نگرانی های والدین از بیماری کودک خردسالشان امری طبیعی است، هر چند برخی از این بیماری ها جدی و خطرناک نیستند. با این وجود، به عنوان والد کودک یا نوزاد به شما توصیه می کنیم، با شناخت بیماری هایی که در بین کودکان رایج هستند و آگاهی از علائم آنها، در راستای درمان آنها اقدام موثر و به موقع تری داشته باشید. در ادامه این مطلب، به معرفی بیماری های شایع کودکان و علائم آنها خواهیم پرداخت.
بیماری های شایع کودکان
کودکان در چند سال اول زندگی مستعد ابتلا به بیماری های مختلف هستند، زیرا بدن آنها در برابر عفونت ها مصونیت ایجاد می کند. برای پیشگیری از بیمار شدن فرزندتان لازم است شایع ترین بیماری های کودکان را بشناسید تا بتوانید از بیمار شدن آنها پیشگیری کنید یا در صورت مبتلا شدن آنها، بهترین روش های درمان را پیش بگیرید. در اینجا برخی از شایع ترین بیماری های کودکان را لیست کرده ایم که خواندن آنها تا پایان برای والدین، خالی از لطف نخواهد بود.
سرماخوردگی
جای تعجب نیست که بگوییم سرماخوردگی یکی از شایع ترین بیماری های دوران کودکی است. سرماخوردگی توسط ویروس هایی ایجاد می شود که به راحتی در محیط هایی که افراد در تماس نزدیک با یکدیگر هستند، پخش می شود. درمان سرماخوردگی کودکان از راههای مختلفی امکانپذیر است و در برخی مواقع می توان آن را با داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن برای کنترل علائمی مانند تب، دردهای عضلانی یا سردرد درمان کرد.
آنفولانزا
آنفولانزا، نوعی ویروس است که به راحتی هنگام سرفه یا عطسه افراد آلوده، پخش می شود. این بیماری رایج دوران کودکی دارای علائمی مانند تب، گلودرد، خستگی، بدن درد و لرز است. اکثر موارد را می توان در خانه با مدیریت علائم با دارو، مایعات و استراحت درمان کرد، اما اگر این علائم شدت گرفت لازم است برای درمان فرزند خود، به متخصص بیماری های کودکان و نوزادان یا پزشک عمومی مراجعه کنید.
می توانید خطر ابتلای خود و فرزندانتان به آنفولانزا را با اطمینان از دریافت واکسن آنفولانزای همه ساله کاهش دهید. تزریق واکسن آنفولانزا تضمین نمی کند که بیمار نشوید، اما می تواند خطر ابتلا به رایج ترین گونه های آن را کاهش دهد و اگر بیمار شوید، ممکن است شدت و طول مدت علائم آنفولانزا را کاهش دهد.
عفونت گوش
عفونت گوش یکی از شایع ترین بیماری های دوران کودکی است. طبق گفته آکادمی اطفال آمریکا، کودکان بیشتر از بزرگسالان مستعد ابتلا به عفونت گوش هستند. عفونت گوش می تواند ناشی از عفونت های باکتریایی یا ویروسی باشد. علائم این بیماری شامل گوش درد، تب، تحریک پذیری، مشکل در خوابیدن و کشیدگی گوش است.
سینوزیت
سینوزیت اصطلاح پزشکی برای عفونت سینوسی است. این بیماری به دلیل تجمع مایع در سینوس ها ایجاد می شود که به میکروب ها (باکتری ها و ویروس ها) اجازه رشد می دهد. بیشتر موارد سینوزیت توسط ویروس ها ایجاد می شود. علائم این بیماری در کودکان عبارتند از:
- آبریزش بینی
- گرفتگی بینی
- سردرد
- فشار یا درد در صورت
- چکه بعد از بینی (چکیدن مخاط در گلو)
- گلودرد
- سرفه
- بوی بد دهان
برونشیت
برونشیت زمانی رخ می دهد که راه های هوایی در ریه ها متورم شده و در آنها مخاط تولید می کنند. این بیماری باعث سرفه، درد در قفسه سینه، خستگی، سردرد، بدن درد و گلودرد کودکان می شود. با توجه به گفته ی مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، بیشتر موارد برونشیت توسط ویروسی ایجاد می شود که اغلب پس از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی رخ می دهد.
سرفه
به عنوان یک والد، شنیدن سرفه های فرزندتان ممکن است باعث ناراحتی شما شود. با این حال، سرفه های گاه به گاه همیشه به معنای وجود مشکل نیست. سرفه کودکان با از بین بردن مخاط، مواد تحریک کننده و عفونت ها از دستگاه تنفسی کودک شما، از بدن او محافظت می کند. کودکان در صورت ابتلا به عفونت های ویروسی ممکن است چندین بار در روز سرفه کنند یا دوره های سرفه تا چند هفته طول بکشد. با این حال، اگر فرزند شما دچار سرفه هایی شد که بیش از دو تا سه هفته طول کشید، لازم است برای درمان آن به متخصص کودکان مراجعه نمایید.
آسم و آلرژی
در آسم دوران کودکی، ریه ها و راه های هوایی در معرض محرک های خاصی مانند استنشاق گرده یا سرماخوردگی یا سایر عفونت های تنفسی به راحتی ملتهب می شوند. آسم دوران کودکی می تواند علائم روزانه آزاردهنده ای ایجاد کند که در بازی، ورزش، مدرسه و خواب اختلال ایجاد می کند. حتی در برخی از کودکان، آسم کنترل نشده می تواند باعث حملات خطرناک نیز شود. این بیماری، بیماری متفاوتی با آسم در بزرگسالان نیست، اما کودکان با چالش های منحصر به فردی روبرو هستند، بنابراین لازم است در صورت مشاهده ی هرگونه علائم مربوط به آسم و آلرژی در فرزندانتان، سریعا با متخصص کودکان مشورت نمایید.
اضافه وزن و چاقی
یکی دیگر از شایع ترین مشکلاتی که کودکان تجربه می کنند اضافه وزن و چاقی است. چاقی کودکان یک وضعیت پزشکی پیچیده است که می تواند پیامدهای جدی برای سلامتی فرزندانتان به همراه داشته باشد. چاقی دوران کودکی یک مشکل جدی برای سلامتی در سراسر جهان است که از هر 5 کودک و نوجوان 1 نفر به آن مبتلا می شود. برخی از گروه های کودکان بیشتر از سایرین تحت تأثیر این بیماری قرار می‌گیرند، اما همه کودکان در معرض خطر افزایش وزن بالاتر از وزن سالم هستند. عوامل زیادی از جمله رفتار، ژنتیک و مصرف برخی داروها می توانند در افزایش وزن کودکان نقش داشته باشند.
گلودرد
گلودرد در کودکان ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها عبارتند از:
سرماخوردگی: بیشتر گلودردها بخشی از سرماخوردگی هستند. در واقع، گلودرد ناشی از سرماخوردگی ممکن است تنها علامت در 24 ساعت اول باشد. سپس سرفه و آبریزش بینی رخ می دهد.
فارنژیت ویروسی: برخی از ویروس ها بدون علائم دیگر باعث گلودرد می شوند.
فارنژیت استرپتوکوکی: استرپتوکوک گروه A شایع ترین علت باکتریایی است که 20 درصد از گلودردهای بدون علائم سرماخوردگی را شامل می شود و در این نوع گلودرد چرک روی لوزه ها مشاهده خواهد شد. اوج این بیماری سن 5 تا 15 سال است و آنتی بیوتیک در درمان آن مفید خواهد بود.
مونونوکلئوز: مونو عفونی عمدتاً در نوجوانان و جوانان رخ می دهد. در این وضعیت علائم اصلی گلودرد، تب و غدد لنفاوی متورم گسترده است. مونو نیز مانند استرپتوکوک دارای چرک روی لوزه ها خواهد بود.
عفونت سینوسی: تخلیه ناشی از عفونت سینوسی می تواند باعث گلودرد شود. پاکسازی گلو که همراه با زهکشی است ممکن است باعث تحریک بیشتر شود.
تنفس دهانی: تنفس کودکان با دهان باز در خواب می تواند باعث گلودرد شود که بعد از خوردن صبحانه اغلب از بین می رود.
آبسه لوزه (جدی): عفونت باکتریایی لوزه می تواند به بافت های اطراف سرایت کند که علائم اصلی آن مشکلات شدید در بلع، تب و گلودرد یک طرفه است.
عفونت مجرای ادراری
عفونت های دستگاه ادراری در کودکان شایع است و زمانی رخ می دهند که باکتری ها (میکروب ها) وارد مثانه یا کلیه های کودک شوند. کودکان ممکن است در این شرایط تب، درد و سوزش در هنگام ادرار، تکرر ادرار و درد زیر شکم را تجربه نمایند. این عفونت ها به خودی خود بهتر یا درمان نمی شوند و کودکان مبتلا به عفونت مجاری ادراری باید برای تشخیص و درمان به پزشک کودکان مراجعه کنند. درمان عفونت مجاری ادراری آسان است و معمولاً در عرض یک هفته یا بیشتر برطرف می شود.
اختلالات ژنتیکی و سندرم داون
سندرم داون یک اختلال ژنتیکی است و زمانی ایجاد می شود که تقسیم سلولی غیرطبیعی منجر به کپی کامل یا جزئی اضافی از کروموزوم 21 شود. این ماده ژنتیکی اضافی باعث تغییرات رشدی و ویژگی های فیزیکی سندرم داون می شود. شدت سندرم داون در بین کودکان متفاوت است و باعث ناتوانی ذهنی مادام العمر و تاخیر در رشد می شود. این بیماری شایع ترین اختلال کروموزومی ژنتیکی و علت ناتوانی های یادگیری در کودکان است. همچنین معمولاً باعث سایر ناهنجاری‌های پزشکی از جمله اختلالات قلبی و گوارشی نیز می شود.
سرخک
سرخک یک بیماری بسیار مسری و جدی است که توسط یک ویروس ایجاد می شود. قبل از معرفی واکسن سرخک در سال 1963 و واکسیناسیون گسترده، اپیدمی های بزرگ تقریباً هر 2 تا 3 سال اتفاق می افتاد و سرخک باعث مرگ 2.6 میلیون نفر در سال می شد و بیش از 140000 نفر در سال 2018 بر اثر سرخک جان خود را از دست دادند که عمدتاً کودکان زیر 5 سال بودند.
سرخک توسط یک ویروس از خانواده پارامیکسو ویروس ایجاد و معمولاً از طریق تماس مستقیم و هوا منتقل می شود. این ویروس مجرای تنفسی را آلوده می کند و سپس در سراسر بدن پخش می شود.
آبله مرغان
آبله مرغان یک بیماری مسری است که توسط ویروس واریسلا زوستر ایجاد می شود. این بیماری می تواند از طریق عطسه، سرفه و لمس افراد مبتلا به آبله مرغان منتقل شود. پس از ابتلای فردی به آبله مرغان، ویروس در سلول های عصبی او می خوابد. این ویروس می تواند در مراحل بعدی بیدار و باعث زونا شود. افراد مبتلا به زونا نیز می توانند ویروس را منتشر کرده و باعث آبله مرغان شوند. علائم آبله مرغان معمولاً 2-3 هفته پس از عفونت با ویروس آبله مرغان ظاهر می شود.
در کودکان، اولین علائم معمولاً احساس خستگی عمومی همراه با تب و از دست دادن اشتها و غدد متورم است و سپس در طی 1 الی 2 روز، بثورات پوستی ظاهر می شود. این بثورات در ابتدا به صورت لکه هایی ظاهر می شود که در پوست تیره تر به رنگ قهوه ای، بنفش یا خاکستری و در پوست روشن تر قرمز به نظر می رسد و این لکه ها به صورت تاول های کوچک روی سینه، پشت، شکم یا صورت ایجاد می شوند.
تب مخملک
تب مخملک یک بیماری عفونی است که باعث ایجاد جوش می شود و به اسکارلاتینا نیز معروف است. این بیماری توسط همان نوع باکتری ایجاد شده که باعث گلودرد استرپتوکوکی می شود و همچنین ممکن است در اثر زخم یا سوختگی عفونی ایجاد شود. مخملک توسط باکتری به نام استرپتوکوک بتا همولیتیک گروه A ایجاد می شود. این باکتری ها یک سم آزاد می کنند که در جریان خون کودک شما حرکت می کند و باعث ایجاد بثورات می شود.
باکتری استرپتوکوک A در بینی و گلو زندگی می کند. وقتی فردی که مبتلا به این بیماری است سرفه یا عطسه می کند، باکتری ها روی سطوح پخش می شوند. کودک می تواند با لمس یکی از این سطوح و سپس لمس بینی، دهان یا چشم های خود بیمار شود. تماس با زخم های باز ناشی از عفونت های پوستی استرپتوکوکی گروه A نیز می تواند باعث گسترش این بیماری شود.
سخن پایانی
همانطور که گفتیم کودکان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های مختلفی نظیر آنفولانزا، سرماخوردگی، عفونت گوش، سینوزیت، برونشیت، سرفه، آسم و آلرژی، اضافه وزن و چاقی و … قرار دارند. هر یک از بیماری های کودکان علائم خاص خود را دارند که ممکن است در هر کودک با کودک دیگر متفاوت باشد. توصیه می شود در صورت مشاهده ی هرگونه علائم ناشی از بیماری های مختلف کودکان با متخصص بیماری های کودکان و نوزادان مشورت نمایید.
یکی از راحت ترین و کارآمدترین روش های مشاوره با متخصص بیماری های کودکان و نوزادان، مشاوره آنلاین و مشاوره تلفنی با این متخصصان در سایت تلفن خونه می باشد.
