اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم (ASD)، به طیف وسیعی از شرایط اطلاق می‌شود که با چالش هایی در مهارت های اجتماعی، رفتارهای تکراری، گفتار و ارتباطات غیرکلامی مشخص می شود. بر اساس گزارش مرکز کنترل بیماری، اوتیسم در حال حاضر از هر 44 کودک یک نفر را تحت تاثیر قرار می دهد.
ما می دانیم که اوتیسم تنها یک بیماری نیست، بلکه طیف وسیعی دارد که بیشتر تحت تاثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارند. از آنجایی که اوتیسم یک اختلال طیفی است، هر فرد مبتلا به اوتیسم دارای مجموعه ای از نقاط قوت و چالش است. روش هایی که افراد مبتلا به اوتیسم از طریق آنها یاد می‌گیرند، فکر می‌کنند و مشکل را حل می‌کنند، می تواند از مهارت های بالا تا چالش برانگیز متغیر باشد. برخی از افراد مبتلا به ASD ممکن است در زندگی روزمره خود به حمایت قابل توجهی نیاز داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به حمایت کمتری نیاز داشته باشند و در برخی موارد کاملاً مستقل زندگی می کنند.
عوامل متعددی ممکن است بر ایجاد اوتیسم تأثیر بگذارد و اغلب با حساسیت های حسی و مسائل پزشکی مانند اختلالات گوارشی، تشنج یا اختلالات خواب و همچنین چالش های سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی و مشکلات توجه همراه است. علائم اوتیسم معمولاً در سن 2 یا 3 سالگی ظاهر می‌شوند. برخی از تأخیرهای رشد مرتبط می توانند حتی زودتر ظاهر شوند و اغلب می‌توان آن را در 18 ماهگی تشخیص داد. تحقیقات نشان می دهد که مداخله زودهنگام منجر به پیامدهای مثبت در آینده برای افراد مبتلا به اوتیسم می شود. در ادامه با ما همراه باشید تا هر آنچه لازم است راجع به اوتیسم و علائم آن در کودکان بدانید را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.
اوتیسم چیست؟
اختلال طیف اوتیسم (ASD)، یک اختلال عصبی و رشدی است که بر نحوه تعامل افراد با دیگران، برقراری ارتباط، یادگیری و رفتار تأثیر می گذارد. اگرچه اوتیسم را می توان در هر سنی تشخیص داد، اما به عنوان یک “اختلال رشدی” توصیف می شود، زیرا علائم معمولاً در دو سال اول زندگی ظاهر می شوند. افراد مبتلا به ASD اغلب دارای موارد زیر هستند:
- مشکل در برقراری ارتباط و تعامل با افراد دیگر
- علایق محدود و رفتارهای تکراری
- علائمی که بر توانایی آنها برای عملکرد در مدرسه، کار و سایر زمینه های زندگی تأثیر می گذارد.
اوتیسم به عنوان یک اختلال “طیف” شناخته می شود، زیرا تنوع گسترده ای در نوع و شدت علائمی که افراد تجربه می کنند وجود دارد. افراد از هر جنس، نژاد، قومیت و پیشینه اقتصادی ممکن است به ASD مبتلا شوند. اگرچه ASD می تواند یک اختلال مادام العمر باشد، درمان ها و خدمات می توانند علائم و عملکرد روزانه فرد را بهبود بخشند.
علت اوتیسم چیست؟
یک دلیل خاص و واحد برای ASD وجود ندارد. عوامل مختلفی شناسایی شده اند که ممکن است کودک را بیشتر در معرض ابتلا به اوتیسم قرار دهند، از جمله عوامل محیطی، بیولوژیکی و ژنتیکی. اگرچه در مورد علل خاص اوتیسم اطلاعات کمی وجود دارد، شواهد موجود نشان می دهد که موارد زیر ممکن است کودکان را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به ASD قرار دهد:
- داشتن یک خواهر یا برادر مبتلا به اوتیسم
- داشتن شرایط ژنتیکی یا کروموزومی خاص، مانند سندرم X شکننده یا اسکلروز توبروس
- تجربه عوارض در بدو تولد
- بالا بودن سن والدین
علائم اوتیسم در کودکان
اغلب کودکان مبتلا به اوتیسم پس از سه سالگی تشخیص داده می شوند و در برخی موارد، اوتیسم در سن 18 ماهگی قابل تشخیص است. مداخله زودهنگام موثرترین اقدام برای درمان اوتیسم است، بنابراین هرگونه علائم اوتیسم در کودکان سه ساله باید توسط یک متخصص بیماری های نوزادان و کودکان ارزیابی شود. علائم ASD از فردی به فرد دیگر متفاوت است و کودکان مبتلا به ASD معمولاً متفاوت از دیگران تعامل و ارتباط برقرار می کنند. علائم اوتیسم در کودکان در سنین مختلف به شرح زیر می باشد:
علائم اوتیسم در سه سالگی
در برخی از کودکان، علائم اوتیسم در چند ماه اول زندگی مشهود است. سایر کودکان تا سن سه سالگی علائمی را نشان نمی دهند. تشخیص علائم خفیف ممکن است دشوار باشد و ممکن است با خلق و خوی خجالتی اشتباه گرفته شود. برخی از علائم اوتیسم که ممکن است در کودکان سه ساله مشاهده کنید، عبارتند از:
مهارت های جتماعی:
- به نام پاسخ نمی دهد.
- از تماس چشمی اجتناب می کند.
- تنها بازی کردن را به بازی با دیگران ترجیح می دهد.
- علاقه ای به تعامل یا معاشرت با دیگران ندارد.
- تماس فیزیکی با دیگران را دوست ندارد یا از آن اجتناب می کند.
- علاقه ای ندارد یا نمی داند چگونه دوست پیدا کند.
- حالات صورت تغییر نمی کند یا حالات نامناسبی از خود نشان می دهد.
- نمی توان به راحتی او را آرام کرد یا تسکین داد.
- در بیان یا صحبت در مورد احساسات مشکل دارد.
- در درک احساسات دیگران مشکل دارد.
زبان و مهارت های ارتباطی:
- مهارت های گفتاری و زبانی را به تاخیر انداخته است. (از همسالان عقب ماندن)
- کلمات یا عبارات را بارها و بارها تکرار می کند.
- به سوالات پاسخ مناسبی نمی دهد.
- آنچه دیگران می گویند را تکرار می کند.
- به افراد یا اشیا اشاره نمی کند یا به اشاره پاسخ نمی دهد.
- ضمایر را معکوس می کند. (به جای «من» می گوید «تو»)
- به ندرت یا هرگز از حرکات یا زبان بدن استفاده نمی کند. (مثلاً تکان دادن)
- با صدای صاف یا آواز صحبت می کند.
- شوخی، طعنه یا متلک را نمی فهمد.
رفتارهای نامنظم:
- انجام حرکات تکراری (بال زدن دست، تکان دادن به عقب و جلو، چرخش)
- اسباب‌بازی ها یا اشیاء دیگر را به‌صورت سازمان یافته ردیف می کند.
- زود ناراحت می شود و از تغییرات کوچک در برنامه روزانه ناامید می شود.
- هر بار به صورت تکراری با اسباب بازی ها بازی می کند.
- روال های عجیب و غریبی دارد و وقتی اجازه انجام آن ها را ندارد ناراحت می شود. (مثل اینکه همیشه می خواهید درها را ببندید)
- بخش های خاصی از اشیاء را دوست دارد. (اغلب چرخ ها یا قطعات در حال چرخش)
- علایق وسواسی دارد.
- بیش فعالی یا بازه توجه کوتاه دارد.
علائم اوتیسم در کودک دو ساله
اغلب علائم اوتیسم در کودکان دو ساله بسیار کم و غیرقابل تشخیص هستند، اما در صورت وجود علل اوتیسم در کودک خود باید به موارد و علائم زیر در کودک دو ساله ی خود توجه نمایید:
- ارتباط چشمی کمی وجود دارد.
- گفتار، حرکات و صداهای محدود یا بدون محدودیت
- رفتار کم توجهی، مانند اشاره به اشیاء و رویدادها یا درخواست تایید
- واکنش اندک به لبخند والدین یا سایر حالات چهره و زبان بدن
- هنگام صحبت کردن، حرف دیگران را قطع می کند.
- آرام به مردم نزدیک می شود و چیزی نمی گوید.
- افراد مورد علاقه یا ترجیحی دارد.
- به بازی با بچه های دیگر اهمیتی نمی دهد یا به طرز ناشیانه ای به بچه های دیگر نزدیک می شود.
- ترجیح می دهد به تنهایی بازی کند یا در بازی موازی شرکت کند.
- با اسباب بازی ها به گونه ای متفاوت بازی می‌کند، آنها را ردیف می‌کند یا رنگ‌ها را مرتب می‌کند.
- برای دنبال کردن جایی که شما اشاره می کنید، تلاش بسیاری می کند.
علائم اوتیسم در نوزادان
شما به عنوان والدین یا مراقب یک نوزاد، دید نزدیکی از رشد کودک خود دارید. شما می توانید تغییرات کوچکی را در رفتارهای روزمره مشاهده کنید که نشان می دهد کودک در حال ساختن مهارت ها و توانایی های جدید است. اگر بدانید باید به دنبال چه چیزی باشید، ممکن است بتوانید علائم اولیه تفاوت های رشدی مانند اوتیسم را تشخیص دهید. اولین نشانه های اوتیسم وجود رفتار غیرمنتظره نیست، بلکه فقدان مهارت یا توانایی است که معمولاً در سن خاصی ایجاد می شود.
اوتیسم ظاهر فیزیکی نوزاد را تغییر نمی دهد، بلکه این وضعیت بر نحوه ارتباط نوزادان و نحوه ارتباط آنها با دنیای اطراف تأثیر می گذارد. برخی از علائم اوتیسم در نوزادان عبارتند از:
کاهش تماس چشمی: نوزادان معمولا از سنین پایین با افراد دیگر تماس چشمی برقرار می کنند. در 2 ماهگی، نوزادان معمولاً می توانند چهره ها را پیدا کنند و به طرز ماهرانه ای تماس چشمی برقرار نمایند. تماس چشمی بعداً راهی برای ایجاد روابط اجتماعی و کسب اطلاعات در مورد محیط اطراف خواهد بود. محققان دریافته اند، نوزادانی که به اختلال طیف اوتیسم مبتلا می شوند، از حدود 2 ماهگی تماس چشمی کمتری برقرار می‌کنند. کاهش تماس چشمی ممکن است از نشانه اولیه اوتیسم باشد.
عدم اشاره یا اشاره های کم: نوزادان معمولاً قبل از اینکه صحبت کنند، اشاره کردن را یاد می گیرند. در واقع، اشاره یکی از اولین اشکال ارتباط است. کودکان اوتیستیک به طور کلی نسبت به کودکان دارای رشد غیر اوتیستیک، از اشاره های کمتری استفاده می کنند.
پاسخ محدود یا پاسخ ندادن به نام آنها: از 6 ماهگی، اکثر نوزادان نسبت به نام خود آگاه هستند، به خصوص زمانی که نام آنها توسط مادرشان به کار می رود. نوزادان اوتیستیک اغلب با نام خود واکنشی نشان نمی دهند. یکی دیگر از شاخص های تفاوت رشدی این است که وقتی به چیزی اشاره می کنید، نگاه نوزاد شما را دنبال نمی کند. این مهارت گاهی اوقات “توجه مشترک” نامیده می شود. توجه مشترک اغلب در کودکان اوتیستیک کاهش می یابد.
کاهش احساسات در حالات چهره: حالات چهره یک روش غیرکلامی برای ارتباط افکار و احساسات است. تحقیقات در مورد بیان عاطفی در نوزادان اوتیستیک محدود است، اما در مطالعاتی که شامل کودکان در سن مدرسه است، محققان دریافته اند که کودکان اوتیستیک نسبت به کودکان دارای رشد غیراوتیستیک احساسات کمتری را از طریق حالات چهره نشان می دهند. این لزوماً به این معنا نیست که کودکان اوتیستیک احساسات کمتری دارند، فقط وقتی حسی دارند، کمتر روی صورتشان نشان داده می شود.
تاخیر در زبان یا گفتار: نوزادان و کودکان نوپا در سنین مختلف شروع به صحبت می کنند. تحقیقات نشان می دهد که کودکان اوتیسمی اغلب در ۱۲ ماهگی کلمات کمتری نسبت به کودکان دارای رشد غیراوتیستیک می‌گویند و می فهمند. اگر کودکی تا 16 ماهگی کلمات تکی نمی گوید یا در سن 2 سالگی از عبارات دو کلمه ای استفاده نمی کند، لازم است با یک متخصص اطفال مشورت نمایید.
اوتیسم از چه سنی قابل تشخیص است؟
تشخیص اوتیسم می تواند دشوارتر از سایر شرایط پزشکی باشد. اوتیسم مانند سایر شرایط پزشکی نیست که آزمایش خون یا سایر آزمایشات پزشکی بتواند به تشخیص آن کمک کنند. برای تشخیص اوتیسم، یک پزشک باید به نحوه رشد و رفتار کودک برای کمک به تشخیص اوتیسم توجه کند. حتی خواهر و برادرها نیز می توانند رفتارهای متفاوتی نسبت به یکدیگر داشته باشند. بنابراین گاهی اوقات برای والدین سخت است که بدانند آیا فرزندشان علائم اوتیسم را نشان می دهد یا خیر.
علاوه بر این، از آنجایی که اوتیسم مبتنی بر رشد و رفتار است، تا زمانی که کودک یک کودک نوپا نباشد، نمی توان آن را تشخیص داد. در برخی موارد، تشخیص تا زمانی که کودک بزرگتر نشود امکان پذیر نیست. گاهی اوقات اوتیسم را در کودکان نوپا 18 ماهه یا کمی کوچکتر می توان تشخیص داد. سپس زمانی که کودک به 2 سالگی می رسد، تشخیص اوتیسم معمولاً می تواند تکمیل شود و در این سن یک تشخیص بسیار قابل اعتماد در نظر گرفته شود. با این حال برخی از کودکان ممکن است تا زمانی که بزرگتر شوند، اوتیسم آنها تشخیص داده نشود. تشخیص زودهنگام برای کودکان مبتلا به اوتیسم بسیار مفید است و با تشخیص زودهنگام، کودک مبتلا به اوتیسم می‌تواند زودتر کمک مورد نیاز خود را دریافت کند.
سخن پایانی
اختلال طیف اوتیسم (ASD) مجموعه ای از تفاوت های رشدی است که بر نحوه برقراری ارتباط، رفتار و تعامل افراد با دیگران تأثیر می گذارد. اگرچه پسران بیشتر از دختران مبتلا به اوتیسم هستند، این بیماری در همه گروه های قومی و اجتماعی رخ می دهد. از آنجایی که اوتیسم دارای ویژگی های بسیار متفاوتی است، محققان فکر می کنند ممکن است علل مختلفی داشته باشد. توصیه می شود در صورت مشاهده هرگونه علائم مربوط به اوتیسم در کودکان خود، با متخصص بیماری های کودکان و نوزادان مشورت کنید. سایت تلفن خونه این امکان را برای والدین فراهم آورده تا بتوانند در سریع ترین زمان و با کمترین هزینه با بهترین متخصصان کودکان ارتباط برقرار نمایند.
